Hà Nội xây dựng Thành phố thông minh
PNTĐ-Hà Nội là một trong 3 địa phương đầu tiên trong cả nước được lựa chọn để xây dựng TP thông minh.
65 năm sau ngày Giải phóng Thủ đô, Hà Nội đang có nhiều điều kiện thuận lợi để xây dựng và phát triển thành đô thị thông minh, ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao chất lượng sống của người dân, giải quyết các vấn đề đô thị bức xúc và nâng cao năng lực cạnh tranh, hình ảnh của TP trong thời đại công nghiệp 4.0.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc bấm nút động thổ và công bố dự án Thành phố thông minh Bắc Hà Nội ngày 6/10 |
Tạo đột phá từ công nghệ
Hà Nội là một trong 3 địa phương đầu tiên trong cả nước được lựa chọn để xây dựng TP thông minh. Đây là khái niệm mới nhưng nội hàm không quá xa lạ, trái lại, nó là những vấn đề mà người dân đang hàng ngày, hàng giờ tiếp xúc, hưởng lợi, thậm chí chính họ là chủ thể tham gia TP thông minh.
Thay vì quản lý bằng giấy tờ, sổ sách, người dân phải đi lại, tiếp xúc nhiều lần với người thực thi nhiệm vụ để giao dịch, dễ nảy sinh tiêu cực, TP thông minh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo để quản lý, nâng cao tiêu chuẩn cuộc sống đô thị, cải thiện chất lượng phục vụ của chính quyền TP, hạn chế sự tiếp xúc giữa con người với con người. Mọi giao dịch được thực hiện trên môi trường mạng vừa minh bạch, công khai vừa nhanh chóng hiệu quả, tiết kiệm thời gian, chi phí. Vì thế, phát triển đô thị theo hướng thông minh đang là xu thế phát triển của 180 TP trên thế giới. Với đô thị rộng hơn 3.000km2, gần 10 triệu dân như Hà Nội, xây dựng TP thông minh vừa phù hợp với xu thế, vừa là sự lựa chọn tất yếu.
Hiện nay, cuộc sống của Đỗ Ngọc Lam Giang, ở ngõ 168 Thái Hà, quận Đống Đa - thanh niên thế hệ 7X của Hà Nội gắn liền với chiếc điện thoại di động có kết nối internet. Lam Giang chia sẻ, chiếc điện thoại di động đang làm cho cuộc sống của chị thoải mái và đỡ áp lực hơn khi sinh sống tại TP lớn như Hà Nội bởi hiện nay, nhiều ứng dụng công nghệ đã được TP “đẩy” hết lên mạng, người dân có thể thực hiện các giao dịch mọi lúc, mọi nơi mà không cần phải mất nhiều thời gian để giao dịch như trước đây.
Những ngày thời tiết mưa bão, kích hoạt ứng dụng HSDC Maps là người dân có thể biết được tình trạng úng ngập trên các tuyến đường để tìm phương án di chuyển nhanh nhất. Muốn tìm một chuyến xe buýt di chuyển đến bất cứ nơi nào ở TP, chỉ cần vào ứng dụng timbus, người dân sẽ được hướng dẫn lộ trình di chuyển hợp lý nhất. Những người có ôtô không còn phải loay hoay vòng đi vòng lại nhiều lần tìm kiếm một chỗ gửi xe trong nội thành mà nhu cầu của họ được giải quyết nhờ ứng dụng trông giữ xe I-parking trên thiết bị di động…
Những thủ tục hành chính nhiêu khê, phiền hà đã từng có thời gian khiến người dân sợ hãi ví von “hành là chính” thì nay đang được hiện đại hóa bằng việc bãi bỏ thủ tục không cần thiết, chuẩn hóa và đưa lên mạng. Tại nhiều quận huyện của Hà Nội, hơn 90% thủ tục hành chính, trong đó có nhiều thủ tục quan trọng, thiết thân với mỗi người dân đã được thực hiện theo dịch vụ công trực tuyến, cho phép người dân có thể ngồi nhà, chỉ cần chiếc điện thoại hay máy tính kết nối internet là có thể thực hiện được và kết quả giải quyết thủ tục hành chính gửi đến tận nhà.
Rõ ràng, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin là công cụ hiệu quả để TP cải cách hành chính, giảm chi phí quản lý bộ máy chính quyền, chi phí cho doanh nghiệp nhằm từng bước cải thiện, nâng cao chất lượng sống của người dân, kích thích tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô. Những công dân của “Thủ đô thông minh” sẽ được phục vụ tốt hơn, nhanh hơn và minh bạch hơn.
Hết năm 2019, hoàn thành 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4
Thời gian Hà Nội bắt tay xây dựng TP thông minh chưa dài nhưng với việc đưa ra lộ trình hợp lý, bài bản và đầu tư đồng bộ, chỉ hơn 2 năm qua, TP đã tạo ra được những đột phá cơ bản cho phép triển khai ứng dụng công nghệ thông tin theo hướng tổng thể, đồng bộ, nhất là sử dụng chung trên một hệ thống.
Đến nay, TP đã triển khai Cổng dịch vụ công trực tuyến cung cấp các dịch vụ công mức độ 3 ở nhiều lĩnh vực như tư pháp, tài nguyên và môi trường, xây dựng, giáo dục và đào tạo, thông tin và truyền thông trên một nền tảng thống nhất, đồng bộ tại 30 quận, huyện, thị xã và 584 xã, phường, thị trấn. Trong đó có những lĩnh vực vừa thiết thân với nhu cầu người dân, vừa là lĩnh vực “nhạy cảm” dễ phát sinh tiêu cực, được người dân đón nhận. Vì vậy, chỉ sau một thời gian đầu bỡ ngỡ, đến nay, một số dịch vụ công tỷ lệ hồ sơ người dân giao dịch qua mạng đạt hơn 90%.
Hiện, TP đang thống kê, rà soát toàn bộ danh mục thủ tục hành chính của đơn vị, trên cơ sở đó đề xuất cắt giảm, rút gọn các thủ tục rườm rà, phức tạp gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp; tập trung hoàn chỉnh các quy trình thủ tục hành chính, phấn đấu hết năm 2019 hoàn thành 100% thủ tục hành chính thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4.
Bên cạnh đó, TP đã xây dựng xong cơ sở dữ liệu dân cư cho hơn 7,5 triệu người dân, tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu về 3,7 triệu mảnh đất, cơ sở dữ liệu về sức khỏe của người dân, doanh nghiệp... và ưu tiên xây dựng các hệ thống thông minh trong một số lĩnh vực “nóng” như giao thông, du lịch, y tế, môi trường…
Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đang hoàn thiện Đề án Giao thông thông minh, tập trung số hóa hạ tầng và phương tiện giao thông; xây dựng các phần mềm, ứng dụng phục vụ công tác quản lý điều hành tổ chức giao thông và xử lý vi phạm tự động; tiếp tục đưa ứng dụng Iparking vào hoạt động. Sở Du lịch đang tích cực xây dựng và triển khai Cổng thông tin du lịch Hà Nội và ứng dụng tra cứu, đặt tour, phòng khách sạn, quán ăn… trên thiết bị di động, bản đồ số du lịch…
Ngoài ra, Hà Nội cũng đang tập trung thiết lập các thành phần cơ bản của TP thông minh như hệ thống năng lượng thông minh, giáo dục thông minh, chăm sóc sức khỏe thông minh… hướng tới việc mang lại môi trường sống tích cực hơn cho công dân.
Ưu tiên những vấn đề nóng, bức thiết của TP
Với sự chuyển động của TP, người dân Thủ đô đang từng ngày hưởng lợi từ những tiện ích thông minh mang lại. Tuy nhiên, những tiện ích này mới dừng lại ở những vấn đề cụ thể, một phần bởi hiện nay những ứng dụng công nghệ mới dừng ở giai đoạn đầu, trong khi còn nhiều vấn đề phải tiếp tục triển khai. Với TP có tốc độ đô thị hóa nhanh, những áp lực về hạ tầng đô thị hiện quá lớn, khó có thể giải quyết trong ngày một, ngày hai. Nếu các vấn đề này không được giải quyết đồng bộ với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thì trên nhiều lĩnh vực, hiệu quả đạt được không như mong muốn.
Đơn cử trên lĩnh vực giao thông. Giao thông thông minh sẽ giúp người dân đi lại trên đường thoải mái, dễ dàng nhờ tích hợp nhiều loại hình giao thông tiên tiến, chấm dứt tình trạng tắc nghẽn nhưng hiện nay, người dân chưa cảm nhận thấy rõ hiệu quả từ tiện ích này mang lại. TP đã xây dựng nhiều tuyến đường cao tốc, đường vành đai, hầm bộ hành, cầu đi bộ… phục vụ nhu cầu dân sinh song trên thực tế chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Trong khi đó, các tuyến đường sắt đô thị đang dần hiện hữu, nhưng chưa có một dự án nào hoàn thiện khiến tắc đường trong một số khu vực nội đô vẫn trở thành nỗi ám ảnh. Lúc này, những ứng dụng công nghệ hiện đại trong giao thông trở nên… như muối bỏ biển.
Cùng với giao thông, những vấn đề khác đặt ra như quá tải hạ tầng, ô nhiễm môi trường… Với đô thị lớn, vùng ngoại thành rộng, trình độ dân trí chênh lệch nên tại một số vùng sâu, vùng xa, người dân và cả không ít cán bộ đứng tuổi khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ hiện đại. Sự tương tác của người dân với các dịch vụ công trực tuyến còn hạn chế. Dù hiện nay, nhiều thủ tục hành chính như đăng ký khai sinh, khai tử, xác nhận tình trạng độc thân hiện nay đều có thể làm trực tuyến, song người dân vẫn có thói quen đến trụ sở hành chính làm trực tiếp. Nếu không có đội ngũ tình nguyện viên, cán bộ tiếp nhận phải đăng nhập dữ liệu vào hệ thống thay cho công dân làm ảnh hưởng đến thời gian thực hiện thủ tục hành chính...
Vì vậy, giống như nhiều TP lớn trên thế giới đã từng phải đối mặt, trong những giai đoạn tiếp theo xây dựng TP, Hà Nội cần phải đúc rút kinh nghiệm, tìm kiếm các giải pháp phù hợp, khả thi để giải quyết vấn đề, tránh lãng phí tiền bạc, thời gian. Trong đó, Hà Nội vẫn phải ưu tiên các vấn đề nóng của quá trình phát triển và xây dựng TP thông minh như giải quyết ô nhiễm môi trường; bảo mật dữ liệu cá nhân, tránh rò rỉ hoặc sử dụng thông tin cá nhân sai mục đích khi cơ sở dữ liệu được liên thông, ứng dụng công nghệ trong bảo tồn giá trị văn hóa, kiến trúc truyền thống lâu đời của đô thị ngàn năm tuổi…
Theo các chuyên gia, TP thông minh hoàn chỉnh cần tính đến khía cạnh nhân văn, xã hội và môi trường của các trung tâm đô thị; kết hợp với quản trị, cơ sở hạ tầng để đô thị tăng trưởng xanh và bền vững… chứ không phải là “phép cộng vô hồn” của các ứng dụng thông minh,
Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung, Hà Nội đặc biệt chú trọng nguồn nhân lực trong lĩnh vực công nghệ, trong đó có việc tăng cường đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ, quản lý có tư duy công nghệ, sử dụng thành thạo các ứng dụng công nghệ thông tin, để hình thành một thế hệ công chức điện tử, cho tới việc kết nối với mạng lưới các nhà khoa học, trí thức trẻ để tập hợp trí tuệ xây dựng TP thông minh. Hà Nội khuyến khích nghiên cứu các ứng dụng thông minh, giải pháp thông minh trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội và đẩy mạnh tuyên truyền về TP thông minh và dịch vụ công trực tuyến ngay tại các cấp học phổ thông để đưa công nghệ hiện đại đến gần hơn các gia đình.
Hà Nội khởi công xây dựng dự án Thành phố thông minh Ngày 6/10, tại xã Vĩnh Ngọc, huyện Đông Anh, liên doanh BRG (Việt Nam) và Sumitomo (Nhật Bản) đã chính thức khởi công dự án Thành phố thông minh Bắc Hà Nội nằm trong quy hoạch hai bên tuyến đường Nhật Tân - Nội Bài. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dự buổi lễ và bấm nút động thổ dự án. Tọa lạc ở vị trí vô cùng đắc địa kết nối trực tiếp giữa trung tâm TP Hà Nội và sân bay Quốc tế Nội Bài, dự án Thành phố thông minh được đánh giá là bệ phóng cho việc phát triển kinh tế - xã hội, kết nối giao thương hàng hóa thương mại giữa Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới. Dự án có tổng mức đầu tư gần 4,2 tỷ USD, trên diện tích gần 272ha, được chia làm 5 giai đoạn kết nối chặt chẽ và đồng bộ. Khu đô thị này cũng phù hợp với chủ trương giãn dân nội đô và phát triển đô thị khu vực Bắc sông Hồng của TP Hà Nội. |
Nguyễn Hương - Thảo Trần