Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á

Thứ Ba, 21/9/2021 11:41

Chia sẻ

Không chỉ Việt Nam hay Trung Quốc, một số quốc gia châu Á cũng kỷ niệm ngày Tết Trung Thu theo nhiều tên gọi và cách thức rất đặc biệt.

Tết Trung Thu ở Việt Nam

Tết Trung Thu được tổ chức vào ngày Rằm tháng Tám để cúng Trăng, biếu quà cho người thân, bạn bè, nhiều hoạt động vui chơi được tổ chức cho trẻ em. Ngoài tên gọi Tết Trung Thu, Rằm tháng Tám còn có tên Tết Thiếu nhi, Rằm Trung Thu, Tết trông Trăng hay Tết đoàn viên.

Vào ngày này, trẻ em sẽ là người cảm nhận được sự hân hoan rõ rệt nhất bởi những quà bánh, lồng đèn, văn nghệ, hội hè, múa lân được tổ chức cho các em. Không chỉ có trẻ em, người lớn cũng háo hức chuẩn bị mâm cỗ với bánh nướng, bánh dẻo, trái cây,... để dâng lên bàn thờ gia tiên.

Thời điểm trăng tròn, mọi người sẽ cùng nhau quây quần để thưởng thức bánh Trung Thu, nhâm nhi tách trà nóng và cùng trò chuyện. Những món quà như hộp bánh, lồng đèn... cũng được trao vào dịp lễ đặc biệt này.

Vào dịp Trung Thu, người Việt thường chuẩn bị những món ăn như: bánh nướng, bánh dẻo, thịt quay, xôi cốm, canh khoai môn...

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 2

Tết Trung Thu ở Trung Quốc

Tết Trung Thu ở Việt Nam và Trung Quốc khá giống nhau, nhưng mỗi nơi đều có những giá trị khác nhau phù hợp với thuần phong mỹ tục của mình, hướng tới những điều tốt đẹp. Đây là một dịp vô cùng quan trọng và ý nghĩa để người thân trong gia đình dù ở xa đến đâu, cũng sẽ về quây quần bên gia đình, dùng chung một bữa cơm sum họp.

Vào thời Đường Huyền Tông, Tết Trung Thu chỉ đơn giản là khi trăng ở độ đẹp và tròn nhất, họ cùng nhau thưởng rượu và ngắm trăng nên còn gọi là Tết ngắm trăng. Nhưng ngày nay, mâm cỗ của người Trung Quốc đã có sự đa dạng hơn với đủ loại bánh ngon, nổi bật nhất là bánh Trung Thu với hình tròn biểu tượng cho sự đoàn viên, viên mãn. Bánh ngon khi bên ngoài lớp vỏ được nướng vàng đều, bên trong là vị ngọt bùi, thanh tao của hạt sen, đậu xanh hay béo thơm của trứng muối.

Cũng như ở Việt Nam, trẻ em Trung Quốc sẽ được hưởng một mùa Trăng đầy ấm áp với những tiết mục rước đèn, xem múa lân, ăn bánh. Bên cạnh đó còn có cho những hoạt động khá thú vị và đặc sắc riêng như: tế trăng, thả đèn hoa đăng, thưởng rượu, giải câu đố.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 3

"Ngày lễ tạ ơn" ở Hàn Quốc

Ngoài cái tên được biết đến rộng rãi là Tết Trung Thu, ở Hàn Quốc, người dân địa phương còn gọi dịp lễ này là "Ngày lễ tạ ơn" nhằm tạ ơn tổ tiên, cầu cho mùa màng bội thu và cuộc sống no đủ. Vào những ngày quan trọng này, người Hàn Quốc sẽ được nghỉ 3 ngày để về nhà và tề tựu bên những người thân yêu và gửi cho bạn bè, người thân của họ những món quà xuất phát từ tấm lòng.

Khác với bánh nướng của Việt Nam hay Trung Quốc, người Hàn Quốc chọn món bánh Songpyeon là món bánh tượng trưng cho Tết Trung Thu. Không phải là hình tròn, bánh Songpyeon có hình lưỡi liềm với ý nghĩa trăng khuyết nào đến đúng chu kỳ cũng sẽ lại tròn, như sự sinh sôi nảy nở, phát triển không ngừng. Ngoài ra, họ còn có những món rượu truyền thống là sindoju hay dongdongju.

Bánh Songpyeon được làm từ bột gạo và các nguyên liệu quen thuộc như đậu xanh, đậu đỏ, trà xanh, vừng, mật, đường cùng nhiều màu sắc hấp dẫn như vàng, đỏ, xanh, hồng, tím...

Người Hàn Quốc còn đi tảo mộ tổ tiên, chuẩn bị mâm cúng, mặc Hanbok truyền thống và vui chơi cùng nhau nhảy điệu múa Ganggangsullae.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 4

Lễ hội Otsukimi ở Nhật Bản

Dù không còn sử dụng lịch âm như các nước láng giềng châu Á nhưng người Nhật Bản vẫn giữ gìn truyền thống và tổ chức lễ hội Otsukimi - lễ hội "ngắm trăng" như truyền thống hàng nghìn năm trước. Có giả thuyết cho rằng Otsukimi bắt nguồn từ Tết Trung Thu của Trung Quốc và ban đầu, Otsukimi chỉ dành cho hoàng gia và tầng lớp quý tộc, nhưng thời kỳ Edo (1603 - 1868) thì nó đã được phổ biến rộng rãi như một lễ hội dân gian để người dân cầu nguyện cho vụ mùa tươi tốt.

Ngoài 15/8 âm lịch, Otsukimi còn được tổ chức lần 2 vào khoảng 1 tháng sau - ngày 13/9 âm lịch, đêm 13 này còn được gọi là "trăng sau". Câu truyện truyền thuyết nổi tiếng ở Nhật Bản vào ngày Trung Thu là về Thỏ ngọc giã bột làm bánh mochi trên cung trăng.

Vào dịp lễ này, người Nhật Bản sẽ cùng ngắm trăng và ăn món bánh truyền thống thơm ngon Tsukimi Dango - một loại bánh xếp tròn xinh và nhỏ nhắn tượng trưng cho ánh trăng rạng ngời giữa trời Thu.

Bánh Tsukimi Dango sẽ được nướng và phủ lên mặt một lớp đường mật óng ánh quyến rũ. Ngoài ra, người Nhật còn ăn khoai lang, hạt dẻ hay mì soba, mì ramen vào dịp này.

Các em bé Nhật sẽ được cha mẹ tặng cho chiếc lồng đèn cá chép để cùng bạn bè rước đèn. Với hình tượng cá chép, người Nhật mong muốn các con mình lớn lên sẽ dũng cảm, can đảm, đặc biệt là với các bé trai.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 5

"Lễ cầu trăng" của người Thái Lan

Với truyền thống thờ Phật mạnh mẽ, "lễ cầu trăng" của người Thái Lan cũng là một dịp vô cùng đặc biệt khi tất cả người già, trẻ em, trai, gái đều phải cùng nhau thành tâm khấn cầu trước bàn thờ Quan Thế Âm Bồ Tát và Bát Tiên để cầu xin những điều may mắn và tốt đẹp.

Vào dịp lễ này, người Thái sẽ cúng bánh Trung Thu hình quả đào với niềm tin Bát Tiên sẽ mang những quả đào thơm ngon này đến chúc thọ Quan Âm nơi cung trăng cao quý để nhận được sự ban phước và điều tốt lành.

Ngoài bánh Trung Thu quả đào, người Thái còn ăn bưởi - loại quả tượng trưng cho sự viên mãn, sum vầy và ngọt ngào.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 6

Bánh trung thu "lạnh" ở Singapore

Được chuẩn bị hàng tháng trời, Tết Trung Thu ở Singapore luôn là một dịp lễ vui nhộn và hấp dẫn, đặc biệt là tại những khu phố người Hoa. Họ bày bán vô số những vật phẩm liên quan đến Trung Thu để người dân cũng như du khách thoải mái chọn lựa.

Trung Thu là dịp lý tưởng để người dân Singapore tặng quà cho người thân, bạn bè, đặc biệt là những đối tác làm ăn của họ. Món quà vừa ý nghĩa vừa thiết thực nhất chính là bánh Trung Thu.

Những chiếc bánh đầy sáng tạo của người Singapore gồm có: bánh dẻo nhân trà xanh, bánh nướng nhân bí đỏ hoặc sầu riêng. Đặc biệt là những chiếc bánh trung thu "lạnh" có lớp vỏ bánh mềm, dai, bên trong là nhân bánh quánh dẻo, thơm dịu, mát lạnh mang hương vị thơm ngon như: trà xanh, đào, xoài, dâu… phù hợp với sở thích và khẩu vị nhiều đối tượng được nhào nặn thành những hình dáng nhân vật hoạt hình đáng yêu.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 7

"Nghi lễ Hy sinh cổ xưa" ở Malaysia

Ở Malaysia, Tết Trung Thu cũng là dịp để người dân ăn mừng và cám ơn cho một vụ mùa tươi tốt đã qua dựa trên nghi lễ Hy sinh cổ xưa cho Nữ thần Mặt trăng vào mỗi vụ thu hoạch cuối năm.

Vào ngày này, người dân Malaysia dâng cúng những lễ vật như bánh trung thu, khoai môn nấu chín và củ ấu. Họ xếp 13 chiếc bánh trung thu thành kim tự tháp biểu tượng cho "một năm hoàn chỉnh" để dâng cúng. Ngoài ra, việc tự tay nướng và biếu bánh trung thu cho người thân là một truyền thống quý báu của người dân nơi đây.

Trong Tết Trung Thu, người Hoa ở Malaysia thường treo đèn lồng, đi đến chùa, đền cầu nguyện.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 8

Lễ hội "Ok Om Pok" của Campuchia

Đặc biệt hơn so với những nước bạn, Campuchia tổ chức "lễ hội Trăng rằm" - Ok Om Pok vào ngày 15 tháng Mười Âm lịch.

Vào buổi sáng, họ bắt đầu lễ hội với nghi thức "bái nguyệt tiết" (lễ hội vái lạy trăng) với lễ vật là hoa tươi, gạo dẹt, súp sắn và nước mía. Còn vào buổi tối, họ sẽ chờ trăng lên và cầu nguyện cùng với các lễ vật như chuối, khoai, mía, súp sắn, cốm. Khi xong lễ, người già sẽ đem gạo dẹt cho vào miệng trẻ em sao cho thật đầy với mong muốn mọi sự tốt đẹp sẽ đến với gia đình.

Trong lễ hội, người Campuchia còn thả đèn gió với những chiếc đèn bay cao tượng trưng cho những mong ước về sự viên mãn, tốt đẹp sẽ đến với thần Trăng.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 9

Lễ hội "Nguyệt phúc tiết" ở Lào

Ở Lào, Tết Trung Thu có cái tên lạ và đẹp là "Nguyệt phúc tiết" (lễ hội trăng phước lành). Ngay từ trong cái tên, người dân Lào đã luôn mong muốn mỗi mùa trăng tròn đến là một mùa hạnh phúc, vui tươi và may mắn cho người dân. Họ sẽ cùng nhau ngắm trăng và trò chuyện để rồi khi hoàng hôn buông xuống, dù là trai gái hay già trẻ, họ sẽ cùng nhau nhảy múa hát ca thâu đêm.

Ngoài ra, xứ sở Triệu Voi còn có Lễ hội That Luang Lào vô cùng đặc sắc, diễn ra suốt 1 tuần trong tháng 12 Phật lịch và kết thúc vào đúng ngày rằm với 3 ngày quan trọng nhất là 13/12 đến 15/12. Người dân từ khắp nơi trên đất nước sẽ đổ về ngôi bảo tháp Pha That Luang, phố phường được trang trí với đèn, nến và kết thêm hoa tạo nên một không gian lung linh màu sắc.

Lễ hội có những hoạt động chính như: lễ rước kiệu tháp (Phasat Pheung), lễ khất thực (Taak Baat), ngoài ra còn có nhiều hoạt động văn hóa, giải trí hấp dẫn khác như biểu diễn văn nghệ với nhạc cụ truyền thống, ẩm thực vô cùng đặc sắc.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 10

"Tiết quang minh" ở Myanmar

"Lễ trăng tròn" hay "Tiết quang minh" ở Myanmar là một ngày lễ đặc biệt khi nhà nào cũng thắp đèn thật đẹp, sáng chiếu khắp mọi con đường vào đêm Rằm.

Cũng như những nước bạn, người Myanmar cũng ưa chuộng những màn biểu diễn văn nghệ, diễn kịch, xem phim hay tổ chức những hoạt động vui nhộn và bổ ích trong dịp lễ lớn này.

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 11

Lễ hội Trung Thu ở Philippines

Là một đất nước với lượng người Hoa đông đảo, Philippines cũng đón Trung Thu với niềm hân hoan, háo hức. Vào ngày này, người Philippines gốc Hoa sẽ nướng bánh Trung Thu và chiêu đãi người thân, bạn bè và hàng xóm của mình.

Bánh trung thu ở Philippines thường được gọi là Hopia (bánh nướng ngon), gồm nhiều "phiên bản" như hopiang mungo (bán nướng đậu xanh), hopiang baboy (bánh nướng thịt heo), hopiang Hapon (Bánh nướng Nhật Bản), hopiang ube (bánh nướng khoai lang tím)...

Ngoài ra, họ có một trò chơi đặc biệt vào ngày Tết Trung Thu tên là "Xúc xắc Trung Thu".

Phong tục đón tết Trung Thu độc đáo ở các quốc gia Châu Á - ảnh 12

Lễ "Thu tịch tiết" ở Triều Tiên

Vào ngày "Thu tịch tiết" (lễ hội đêm thu), người dân Triều Tiên sẽ bày những bánh muffin (bánh nướng xốp) thật ngon có hình bán nguyệt với lớp bột gạo bao phủ bên ngoài còn bên trong là nhân mứt, táo, đậu.

Họ cùng nhau ngắm trăng, chơi kéo co, hát múa cùng nhau. Những cô gái Triều Tiên sẽ mặc bộ trang phục đẹp nhất của họ để cùng tham gia lễ hội.

NGỌC ÁNH