Xã Phú Xuyên (Hà Nội):
Chợ Tía xuống cấp nghiêm trọng
(PNTĐ) - Chợ Tía là chợ truyền thống nằm trên địa bàn thôn An Định, xã Phú Xuyên (trước đây là xã Tô Hiệu, huyện Thường Tín), hiện đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng lớn đến hoạt động mua bán hàng hoá của tiểu thương và người dân ở trong khu vực.

Từ nhiều năm nay, chợ Tía đã là điểm giao thương quan trọng của khu vực phía Nam huyện Thường Tín (cũ), nhất là với xã Tô Hiệu và các xã lân cận như Văn Hoàng, Hồng Minh, Thắng Lợi (cũ). Chợ Tía có vị trí gần ga Tía - ga đường sắt, từng là nơi buôn bán sầm uất với đa dạng các mặt hàng như: Nông sản, thực phẩm tươi sống, hàng khô, đồ gia dụng… Chợ Tía mang đậm dấu ấn của một chợ làng truyền thống Bắc Bộ.
Tuy nhiên, những năm gần đây, chợ Tía ngày càng trở nên xuống cấp, tiểu thương dần bỏ chợ đi bán ở nơi khác và người dân phải mua bán ở những điểm chợ cóc, chợ tạm.
Ghi nhận của phóng viên Báo Phụ nữ Thủ đô, từ khu vực ga Tía - đường Quốc lộ 1A đi vào phía chợ Tía, ngay phía ngoài cổng đã thấy hạ tầng chợ xuống cấp trầm trọng: Tường rào xây dựng dở dang, cổng chợ cũng chỉ có cột trụ, không có biển bảng tên chợ, cổng chợ đi vào là bãi đất trống tập kết vật liệu xây dựng như cát, đá, các khối bê tông ngổn ngang và cỏ mọc um tùm. Đi vào khu trung tâm chợ, mái che rỉ sét, bong tróc; nền chợ gồ ghề, lầy lội vào mùa mưa; hệ thống thoát nước kém khiến nhiều khu vực thường xuyên bị đọng nước; các dãy ki ốt nhỏ, xuống cấp. Vào mùa hè, chợ nóng nực, bụi bặm; mùa mưa thì trơn trượt, nguy hiểm cho người bán lẫn người mua.
Một tiểu thương bán hàng hơn 20 năm tại chợ chia sẻ: “Chợ ngày càng xuống cấp nên khách đến rồi lại đi ngay. Tình hình buôn bán khó khăn lắm, nhưng chuyển đi nơi khác thì tôi lại tiếc khách quen”.
Cùng với việc hệ thống vật chất xuống cấp, chợ Tía hiện chưa được đầu tư đầy đủ về vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, thu gom rác thải và đảm bảo các điều kiện phòng cháy chữa cháy.
Theo phản ánh của người dân, việc chợ Tía xuống cấp nghiêm trọng khiến cho tiểu thương và người dân phải tìm kiếm nơi khác để mua bán. Cụ thể là các điểm chợ tạm, chợ cóc ở dọc đường làng, ngõ xóm, điều này lại gây ảnh hưởng mỹ quan và an toàn giao thông.
Được biết, năm 2007, thông qua vốn ngân sách và nguồn đối ứng với Công ty xây dựng Vân Trang, UBND xã Tô Hiệu lập dự án xây dựng chợ mới trên nền chợ cũ, rộng hơn 7.000m2. Thiết kế được phê duyệt, khuôn viên chợ Tía mới có 103 ki ốt, 1 nhà đình và 2 dãy nhà cầu, bảo đảm đáp ứng tối đa nhu cầu kinh doanh, tiêu dùng của người dân địa phương cũng như khu vực lân cận. Đến tháng 4/2013, việc xây dựng những hạng mục chính của chợ Tía mới cơ bản hoàn thành, UBND xã Tô Hiệu tiến hành tháo dỡ các lều lán mà người dân tự bỏ kinh phí dựng tạm trong thời gian chờ xây dựng chợ mới và tổ chức đấu thầu.
Tuy nhiên, khi ban hành quy chế đấu thầu, UBND xã Tô Hiệu chưa thực sự dân chủ và lắng nghe ý kiến đóng góp của các tiểu thương, đã cho lực lượng bảo vệ ngăn cản không cho tiểu thương vào chợ kinh doanh, tổ chức mở thầu với mức sàn khá cao, lên đến 60 triệu đồng/gian/20 năm (khu 52 gian nhà đình 05) và 37,5 triệu đồng/gian/20 năm (các dãy ki ốt 03C và 04C). Với giá cao, rất nhiều người buôn bán nhỏ ở chợ cũ không đủ khả năng để tham gia đấu thầu. Từ đó đến nay, chợ Tía xây dựng dở dang, nhiều tiểu thương cũng phải bỏ dở việc kinh doanh tại chợ và người dân cũng phải lựa chọn việc mua hàng ở chợ cóc, chợ tạm.
Chợ Tía không chỉ nhằm đảm bảo đời sống sinh kế cho người dân, mà còn gìn giữ nét văn hóa lâu đời. Vì vậy, người dân rất mong muốn chính quyền quan tâm đầu tư xây mới hoặc nâng cấp lại chợ để đảm bảo an toàn và vệ sinh.
Trong bối cảnh thành phố Hà Nội đang đẩy mạnh chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao và phát triển hạ tầng nông thôn bền vững, việc cải tạo chợ Tía không chỉ là yêu cầu cấp thiết về mặt dân sinh, mà còn góp phần gìn giữ một phần di sản văn hóa chợ truyền thống, đáp ứng nhu cầu mua bán, trao đổi hàng hóa của người dân trong giai đoạn hiện đại hóa nông thôn. Cần sớm có những giải pháp cụ thể và đồng bộ để chợ Tía hồi sinh, tiếp tục là điểm kết nối thương mại và sinh hoạt cộng đồng bền vững trong thời đại mới.