Giải phóng mặt bằng dự án đường trục phía Nam qua huyện Phú Xuyên:
Dân mắc kẹt vì chính quyền sai?
(PNTĐ) - Đóng tiền mua đất, làm nhà sinh sống ổn định gần 30 năm nay, nhưng khi thực hiện Dự án xây dựng đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây (cũ) qua địa phận huyện Phú Xuyên, nhiều hộ dân ở xã Hồng Minh lại rơi vào cảnh không được đền bù thỏa đáng. Lý do chính lại thuộc về trách nhiệm của chính quyền địa phương khi đã làm sai quy định - giao đất trái thẩm quyền.
Mắc kẹt vì chính quyền
Hiện nay, Thành phố Hà Nội đang thực hiện Dự án xây dựng đường trục phía Nam (còn gọi là đường Cienco 5 - do nhà đầu tư là Công ty cổ phần địa ốc Cienco 5 và Tổng công ty Xây dựng Công trình Giao thông 5 thực hiện). Đoạn đường qua địa phận xã Hồng Minh, huyện Phú Xuyên đang gặp vướng mắc trong công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng (GPMB) liên quan đến 48 hộ dân với 6.632,2m2, do khó khăn trong việc xác định nguồn gốc đất ở của người dân.
Hộ gia đình ông Nguyễn Quang Thoàn có nhà ở giáp tỉnh lộ 429, thôn Phù Bật, xã Hồng Minh, huyện Phú Xuyên được thông báo trong phương án bồi thường GPMB, gia đình ông thuộc diện giao đất trái thẩm quyền, với lý do "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng quy cách, bị tẩy xóa…".
Trước đó, khoảng 28 năm trước (từ năm 1995-1996), gia đình ông Thoàn thuộc diện gia đình chính sách, người có công, được mua đất (thông qua hình thức bốc thăm) tại khu vực Ao Vôi, giáp tỉnh lộ 429. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất là 5 triệu đồng/suất (có diện tích 180m2); gia đình ông Thoàn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ); gia đình đã sinh sống ổn định từ đó đến nay.
"Dù hiện vẫn chưa nhận được tiền đền bù GPMB, song để bảo đảm tiến độ thực hiện dự án của Thành phố, gia đình tôi vẫn cho đơn vị thi công đổ đất, san nền... Gia đình tôi cũng như các gia đình ở khu vực này thuộc diện phải GPMB đều rất mong dự án sớm hoàn thành, góp phần thay đổi đời sống của người dân địa phương"- ông Nguyễn Quang Thoàn khẳng định.
Theo ông Nguyễn Quang Khâm, ở thôn Phù Bật, khi có chủ trương xây dựng đường trục phía Nam qua khu vực này, từ năm 2008 đến nay, các hộ dân đều giữ nguyên hiện trạng, chờ bồi thường, giải phóng mặt bằng, không xây dựng bất kỳ công trình nào trên đất.
Ông Khâm cho biết, giá đền bù GPMB thấp so với mặt bằng chung trong khu vực và chỉ bằng khoảng 30% giá thị trường. Không những vậy, đơn vị bồi thường, GPMB lại thực hiện đối chiếu việc nộp tiền sử dụng đất theo Quyết định số 47-QĐ/UB ngày 1/3/1995 của UBND tỉnh Hà Tây, quy định đối với vị trí đất loại II, hạng 1 bảng giá đất ven đường giao thông là 250.000 đồng/m2 (vị trí các hộ tiếp giáp tỉnh lộ 429, trước là tỉnh lộ 73). Theo đó, số tiền 5 triệu đồng/suất các hộ đã nộp năm 1995-1996, nay được quy đổi tương ứng chỉ là 20m2. “Đây là một sự bất hợp lý, quá bất công đối với các hộ dân”- ông Khâm bức xúc.
Ngoài những vướng mắc về giá đền bù và phương án đối với các hộ ở vị trí như trên, còn có 15 thửa đất của các hộ dân ở xã Hồng Minh cũng đang gặp khó do cũng bị coi là “giao trái thẩm quyền” khiến công tác bồi thường, GPMB thực hiện dự án xây dựng đường trục phía Nam thành phố gặp khó khăn. Cụ thể, năm 2008, UBND xã Hồng Minh đã cho bình xét, bốc thăm mua đất, giá quy định là 24,3 triệu đồng/suất đất.
Ông Phạm Hữu Thực - một trong 15 hộ mua đất tại đây cho hay, năm 2008, chúng tôi phải bình xét, bốc thăm và nộp tiền mua đất theo giá quy định là 24,3 triệu đồng/suất đất. Chúng tôi đều thực hiện nghĩa vụ tài chính đầy đủ. Nhưng sau đó lại có kết luận là vị trí đất nằm ngoài quyết định của huyện. Chúng tôi mong các cơ quan chức năng xem xét và có chính sách bồi thường thỏa đáng, bởi chúng tôi mua đất ở của địa phương một cách công khai, chứ không phải là đất lấn chiếm, hay mua bán chui lủi.
Để các hộ dân được đền bù thỏa đáng
Theo ông Lê Việt Cường, cán bộ địa chính xã Hồng Minh, hiện nay toàn bộ các hộ dân có đất thuộc vị trí ven tỉnh lộ 429 thuộc diện GPMB của dự án đường trục phía Nam thành phố (còn gọi là đường Cienco5) đều không đồng ý với việc quy đổi diện tích như trên. Các hộ dân đều có ý kiến rằng đã nộp 5 triệu đồng/suất là đủ cho toàn bộ diện tích đất được giao. UBND xã Hồng Minh đã thành lập tổ xác minh và nội dung này cũng được các đồng chí nguyên lãnh đạo UBND xã, cán bộ địa chính, trưởng thôn thời kỳ 1995-1996 xác nhận là đúng, giá mua khi đó cao hơn so với giá thu tiền sử dụng đất tại địa phương đối với các vị trí tương tự tại thời điểm đó.
Tại Quyết định số 47-QĐ/UB ngày 1/3/1995 của UBND tỉnh Hà Tây quy định đối với vị trí đất ở nông thôn có nhiều điểm bất hợp lý. Nếu như vị trí đất loại II, hạng 1 bảng giá đất ven đường giao thông là 250.000 đồng/m2, nhưng cùng loại đất ở dãy phía trong chỉ có 2.200 đồng/m2, cho thấy bước giá chênh lệch tới hơn 100 lần. Trong khi thực tế các hộ được giao đất có thu tiền trong khu vực này chênh lệch không đáng kể về nghĩa vụ tài chính. Trong quá trình xác minh nguồn gốc đất, các hộ dân dãy phía trong nộp thừa tiền theo quy định, đều đã có đơn xin miễn truy thu và chấp nhận với giá của địa phương giai đoạn đó.
Lý giải về việc một số GCNQSDĐ của một số hộ bị tẩy xóa, kẻ vẽ không đúng với quy cách của cơ quan chức năng, nên không được công nhận, các hộ dân tại thôn Phù Bật khẳng định, đây là hiện trạng GCNQSDĐ của địa phương trao trả cho người dân từ năm 1996, đến nay, các hộ bảo quản nguyên vẹn. Theo đó, nếu là giả, thì cần phải có người chịu trách nhiệm và ra quyết định thu hồi, hủy theo quy định. Còn trường hợp GCNQSDĐ của các hộ đang giữ chưa đúng quy cách, thì việc này thuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương thời điểm đó. Vì vậy, không thể đổ trách nhiệm cho người dân, rồi quy kết là đất không có GCNQSDĐ, đất giao trái thẩm quyền được.
Về vấn đề trên, theo ông Nguyễn Quang Kiên, Trưởng thôn Phù Bật, để tạo đồng thuận của người dân trong công tác bồi thường, GPMB cần được nhìn nhận một cách khách quan, thấu đáo. Bởi vì những năm 1990, cán bộ địa chính cấp cơ sở hầu hết là chưa được đào tạo bài bản chính quy, thường kiêm nhiệm, chính sách đất đai có nhiều thay đổi.
Được biết, UBND huyện Phú Xuyên đã có kiến nghị gửi UBND thành phố Hà Nội có ý kiến với nhà đầu tư là Công ty cổ phần địa ốc Cienco 5 và Tổng công ty Xây dựng Công trình Giao thông 5 phối hợp với UBND huyện tiếp tục triển khai công tác thu hồi đất GPMB. Huyện Phú Xuyên cũng có kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hướng dẫn và có cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ đặc thù đối với các hộ thuộc 15 thửa đất được giao trái thẩm quyền nêu trên.
