Hà Nội hướng tới nông nghiệp sinh thái, đa giá trị
(PNTĐ) - Chương trình khuyến nông giai đoạn 2026-2030 vừa được UBND thành phố Hà Nội ban hành nhằm tập trung phát triển nông nghiệp sinh thái, bền vững, đa giá trị gắn với xây dựng nông thôn mới thông minh, hiện đại. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, thu nhập cho nông dân, đồng thời bảo đảm an ninh lương thực và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Định hướng mới cho nông nghiệp Thủ đô
Bà Nguyễn Thị Kim Quế, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội cho biết, giai đoạn 2020-2025, chương trình khuyến nông Thành phố đã khẳng định vai trò “bệ đỡ” của nông nghiệp Thủ đô. Trong 5 năm qua, Trung tâm đã tổ chức 76 mô hình với hơn 13.300 hộ và hợp tác xã tham gia. Nhiều mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật cho hiệu quả kinh tế vượt trội từ 10-35% so với sản xuất truyền thống. Các mô hình sản xuất hữu cơ, VietGAP, ứng dụng công nghệ cao, cơ giới hóa… đã được nhân rộng, được nông dân và chính quyền địa phương đánh giá cao.
Năm 2025, Trung tâm đã triển khai 24 mô hình tại 84 điểm, với hơn 3.700 hộ dân tham gia, gồm 14 mô hình trồng trọt, 7 chăn nuôi, 3 thủy sản. Đây là nền tảng quan trọng để Hà Nội bước vào giai đoạn phát triển mới.
Mặc dù đạt nhiều thành tựu, nông nghiệp Hà Nội đang đối diện không ít khó khăn. Đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp do đô thị hóa; biến đổi khí hậu tác động rõ rệt; lực lượng lao động trong lĩnh vực nông nghiệp suy giảm. Trong khi đó, thị trường đòi hỏi nông sản an toàn, có truy xuất nguồn gốc minh bạch. Cùng đó, các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp xanh vẫn cần được mở rộng. Chính vì vậy, việc xây dựng Chương trình khuyến nông giai đoạn 2026-2030 được coi là yêu cầu cấp thiết để bảo đảm sự phát triển bền vững.
Chương trình khuyến nông giai đoạn 2026-2030 đặt mục tiêu trọng tâm là chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, cải thiện thu nhập và chất lượng đời sống nông dân.
Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đề ra 5 nhóm giải pháp chính: Phát triển cây trồng, vật nuôi, thủy sản giá trị cao gắn với cơ giới hóa, công nghệ số và công nghệ cao. Hỗ trợ sản xuất sinh thái, hữu cơ, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải, thích ứng biến đổi khí hậu.
Kết hợp nông nghiệp với du lịch sinh thái, giáo dục trải nghiệm, phát triển sản xuất dưới tán rừng, sinh vật cảnh. Thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị, từ sản xuất đến tiêu thụ, nâng cao chất lượng, giảm chi phí đầu vào, hướng tới giá trị tăng thêm 10-15%. Xây dựng đội ngũ cán bộ khuyến nông chuyên nghiệp, thành thạo công nghệ số, lan tỏa kiến thức cho cộng đồng nông dân.
Điểm sáng từ thực tiễn
Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, khi khuyến nông gắn với đổi mới sáng tạo, hiệu quả kinh tế và thương hiệu nông thôn được nâng cao rõ rệt.
Tại xã Vân Đình, địa phương đặt mục tiêu đến năm 2030 có 512 doanh nghiệp và gần 5.000 hộ kinh doanh hoạt động; kinh tế tư nhân được khuyến khích giữ vai trò tiên phong, ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số.
Ông Nguyễn Xuân Đại, Phó Chủ tịch Uỷ ban MTTQ xã, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vân Đình cho biết: Mô hình nông nghiệp công nghệ cao tại thôn Vĩnh Thượng có 2 hộ xây dựng 6.000m2 nhà màng, 1 hộ xây dựng gần 2.000 nhà lưới ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất rau an toàn. Mô hình sản xuất rau an toàn ở thôn Vĩnh Thượng có quy mô hơn 25ha với sự tham gia của gần 100 hộ và trồng trong nhà màng ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất theo tiêu chuẩn VIETGAP đã làm tăng năng xuất, chất lượng và giá tiêu thụ sản phâm được nâng cao.
Theo Chủ tịch UBND xã Vân Đình Nguyễn Ngọc Điệp, địa phương sẽ tiếp tục đẩy mạnh đăng ký sản phẩm OCOP 3-4 sao, hỗ trợ 35 hợp tác xã nông nghiệp đổi mới phương thức sản xuất, áp dụng tiến bộ kỹ thuật để nâng cao hiệu quả kinh tế.
Tại xã Dương Hòa có mô hình trồng bưởi hữu cơ của Hợp tác xã Sản xuất bưởi an toàn Quế Dương theo tiêu chuẩn VietGAP được Trung tâm Khuyến nông Hà Nội hỗ trợ. Ông Nguyễn Như Hảo, Giám đốc hợp tác xã, cũng là hội viên Chi hội Nông dân số 2 Cát Quế cho biết, từ năm 2016, đơn vị đã chuyển đổi 3ha trồng bưởi sang hướng hữu cơ với mục tiêu không chỉ bảo đảm sức khỏe cho người sản xuất và người tiêu dùng, mà còn nâng cao chất lượng, giá trị thương phẩm của trái bưởi. HTX áp dụng biện pháp canh tác thân thiện với môi trường. Cụ thể, nông dân được hướng dẫn sử dụng phân bón hữu cơ như đạm cá, phân gia súc, phân gà, đạm đậu tương, chuối chín, kết hợp với vi sinh vật để giải độc đất và làm sạch vườn cây. Trong phòng trừ sâu bệnh, thuốc trừ sâu thảo mộc từ các nguyên liệu sẵn có như ớt, tỏi, gừng, rượu, giấm được đưa vào thay thế. Nhờ đó, vườn cây phát triển bền vững, sản phẩm quả an toàn, chất lượng cao. Bình quân, mỗi năm mô hình đem lại doanh thu từ 550 - 600 triệu đồng/ha.
Ông Trần Văn Long, Phó Trưởng phòng Kinh tế xã Dương Hòa cho biết: Xã đã xác định rõ các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh tập trung. Cụ thể, 253ha được quy hoạch cho cây có múi (bưởi, cam) ở các khu vực Cát Quế, Yên Sở, Dương Liễu; hơn 70ha trồng ổi tại Cát Quế, Yên Sở, Đắc Sở và 15ha dành cho sản xuất hoa tại Yên Sở. Việc nhân rộng các mô hình hữu cơ, VietGAP là định hướng trọng tâm, vừa nhằm bảo vệ sức khỏe nông dân, vừa tạo ra nguồn cung nông sản an toàn cho thị trường. Song song với sản xuất, công tác quảng bá sản phẩm cũng được chú trọng. Các hợp tác xã, hội nông dân phối hợp đưa nông sản tham gia hội chợ, kết nối với hệ thống siêu thị, đồng thời tận dụng các kênh truyền thông, mạng xã hội như: Zalo, Facebook để quảng bá thương hiệu.
