Lát đá tự nhiên vỉa hè Hà Nội: Cần đồng bộ với công tác quản lý
PNTĐ-Thời gian qua, trên những tuyến phố lát loại đá đã xuất hiện tình trạng vỡ, nứt, khiến người dân nảy sinh nhiều nghi ngờ về độ bền của vỉa hè lát đá.
Thực hiện chủ trương của TP Hà Nội về việc sử dụng đá tự nhiên để lát vỉa hè, từ năm 2016 tới nay, nhiều quận nội thành đã thay thế lớp gạch cũ bằng đá tự nhiên có độ bền từ 50 -70 năm. Tuy nhiên, thời gian qua, trên những tuyến phố lát loại đá này đã xuất hiện tình trạng vỡ, nứt, khiến người dân nảy sinh nhiều nghi ngờ về độ bền của vỉa hè lát đá.
Vừa lát đã vỡ
Hiện trên địa bàn 12 quận nội thành, nhiều tuyến phố, vỉa hè lát gạch được bóc đi, thay bằng đá tự nhiên. Sau một thời gian, nhiều tuyến phố đã bị nứt, vỡ. Theo ghi nhận của PV, phần lớn các tuyến phố có vỉa hè lát đá tự nhiên đều bị khai thác để làm dịch vụ. Vỉa hè còn thường xuyên phải “gánh” lượng phương tiện lớn thường xuyên di chuyển lên xuống. Điển hình như ở phố Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân), nhiều đoạn vỉa hè trở thành bãi đỗ xe.
![]() |
Vỉa hè đoạn trước ngõ 126 đường trần Duy Hưng (quận Cầu Giấy) bong tróc, đá lát bị nứt, vỡ |
Trên đường Trần Phú (quận Hà Đông), vào giờ cao điểm, nhiều xe máy, xe đạp di chuyển trên vỉa hè. Ông Đặng Văn Toán – một người dân sống tại phố Nguyễn Trãi cho biết: “Khi nhận được thông tin TP thay vật liệu lát vỉa hè bằng loại đá mới có độ bền cao, người dân rất phấn khởi. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, thi công xong, vỉa hè trông thật đẹp mà chất lượng không như dự kiến, những viên đá nứt, vỡ. Chúng tôi đặt câu hỏi: Liệu loại đá này có thực sự bền như TP đã thông tin hay không? Nếu câu trả lời là không thì việc thay gạch cũ bằng loại đá này sẽ gây lãng phí”.
Ông Trần Việt Trung - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội lý giải: “Do dưới lớp đá lát tự nhiên là lớp bê tông, nhiều khi lớp bê tông còn liên quan tới trạm điện, gốc cây trên vỉa hè. Chính điều đó đã ảnh hưởng tới chất lượng lớp đá. Chất lượng lát đá vỉa hè có đảm bảo hay không thì phụ thuộc vào lớp bê tông này”.
Thông tin thêm về tình trạng hiện nay nhiều quận tiến hành thay vỉa hè bằng loại đá tự nhiên này, ông Trung cũng cho biết: Nhiều quận hiểu sai chỉ đạo của TP, bởi theo chủ trương, chỉ những tuyến phố nào vỉa hè đã xuống cấp mới nâng cấp bằng loại đá này, tránh lãng phí. TP đã yêu cầu các quận rà soát kỹ, tuyến phố nào cần thiết nâng cấp mới được thi công.
Hạ tầng phải “chuẩn”
PGS.TS Nguyễn Văn Hùng, nguyên Hiệu trưởng trường đại học Xây dựng cho rằng, chủ trương lát đá vỉa hè của Hà Nội là tư duy đúng trong xây dựng văn minh đô thị. Nguyên nhân dẫn tới sự xuống cấp nhanh chóng của vỉa hè lát đá không đơn thuần bởi chất lượng của loại vật liệu tự nhiên, mà bao gồm cả yếu tố khách quan lẫn chủ quan như: thiếu đồng bộ trong quản lý vỉa hè, ý thức người dân chưa cao trong sử dụng vỉa hè và giám sát thi công còn lỏng lẻo.
Đưa ra các giải pháp giúp kéo dài độ bền của vỉa hè, PGS.TS Hùng cho rằng: Yếu tố đầu tiên là phải có sự đồng bộ giữa các ngành trong cải tạo, quản lý vỉa hè, các tuyến phố phải đạt chuẩn về hạ tầng. Thực tế, đá lát có đẹp, độ bền bao lâu đi nữa nhưng thiếu đồng bộ giữa các ngành như: điện, cấp, thoát nước… thì việc vỉa hè xuống cấp nhanh là tất yếu. Thứ hai, chính quyền sở tại và cơ quan chức năng xử lý kiên quyết, kịp thời những hành vi “phá” vỉa hè như: đun nấu, sửa xe, bán hàng; phi xe máy, đỗ ô tô trên vỉa hè; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân đối với vỉa hè.
Thứ ba, PGS.TS Hùng nhấn mạnh, để tránh tình trạng vừa lát xong vỉa hè đã hư hỏng, yếu tố quan trọng nhất là khâu thi công nền móng phải đạt yêu cầu, đồng thời tăng cường giám sát trước khi nghiệm thu đi vào sử dụng. Chủ đầu tư và nhà thầu giám sát kiểm định thành phẩm của đá dùng để lát vỉa hè. Bởi, dù đã nghiên cứu, kết luận và kiểm định các mẫu đá, nhưng việc sản xuất hàng loạt khó bảo đảm đồng bộ chất lượng đồng đều.
Mỗi tuyến phố trước khi thi công cần được nghiên cứu, đánh giá hiện trạng nền móng, tránh áp dụng chung một giải pháp cho các vỉa hè, bởi mỗi tuyến phố có sự biến động khác nhau (phố được phép đỗ xe, phố có nhiều cây xanh…). Thứ tư là phải giám sát chặt chẽ quá trình thi công, đặc biệt khi thi công nền móng. Quy định hiện nay phải có lớp nền chắc bằng vữa xi măng, song thực tế đôi khi các đơn vị thi công chỉ rải cát, bên dưới là rễ cây lổn nhổn, dẫn tới nền móng không ổn định. "Nhiều đơn vị khi nghiệm thu chỉ tập trung vào yếu tố thẩm mỹ mà quên đi độ bền của nền móng. Do vậy, dưới những tác động khắc nghiệt của thời tiết, trọng lượng các loại phương tiện, hiện tượng gãy, nứt, rạn mới xuất hiện cực đoan" – ông Hùng nhấn mạnh.
Phạm Linh