Giải quyết vấn đề lựa chọn giới tính từ định kiến giới
Bình đẳng giới ở Việt Nam đã được cải thiện trong nhiều thập kỷ qua nhưng vấn đề lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới vẫn tồn tại trong xã hội. Vấn đề này đã được phát hiện năm 2004 và bắt đầu từ năm 2005 trở đi, sự chênh lệch số bé trai và bé gái đã nhanh chóng tăng lên. Năm 2019, con số này đã ở mức 111,5 bé trai trên 100 bé gái.
(Ảnh: minh họa)
Ông Nguyễn Doãn Tú - Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình cho biết, mất cân bằng giới tính khi sinh là một vấn đề đáng báo động và có xu hướng tiếp tục lan rộng ở cả nông thôn, thành thị và nhiều vùng miền. Vì thế, một trong những Mục tiêu của Chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030 là đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên.
Sự mất cân bằng nhân khẩu học này là kết quả của việc lựa chọn giới tính trước khi sinh do mong muốn có con trai. Sự ưa thích con trai thể hiện một cách rõ ràng bất bình đẳng giới. Cần phải chấm dứt quan niệm ưa thích con trai và không coi trọng giá trị của trẻ em gái. Việt Nam đang đạt được nhiều tiến bộ nhưng cần phải được thúc đẩy nhanh hơn nữa trong Thập kỷ Hành động vì các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs). Mọi phụ nữ và trẻ em gái đều có cơ hội thành công trong xã hội như nam giới và trẻ em trai, các trẻ em gái đều được coi trọng và có giá trị như trẻ em trai.
Giải quyết vấn đề lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới không chỉ để đảm bảo bình đẳng giới, mà còn giúp cải thiện được tình trạng kết hôn của dân số trong tương lai do hậu quả của mất cân bằng giới tính khi sinh. Điều này có thể dẫn tới việc giảm mức sinh ở Việt Nam. Do đó, cần có nhiều nỗ lực hơn nữa trên toàn quốc để thúc đẩy việc thực hiện các khung chính sách và luật pháp hiện có để ngăn chặn việc lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới và thúc đẩy bình đẳng giới một cách mạnh mẽ và sâu rộng hơn.
Vì vậy, ngày 10/4, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) và Chính phủ Na Uy công bố chương trình “Giải quyết vấn đề lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới và các thực hành có hại ở Việt Nam” được thực hiện trong 3 năm 2020 -2022. Các cơ quan phối hợp thực hiện dự án bao gồm: Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; Tổng cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế; Hội Nông dân Việt Nam và Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên. Chương trình nhằm hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thực hiện khung chính sách, luật pháp giúp ngăn chặn và chấm dứt việc lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới; gồm các chiến dịch truyền thông thay đổi các chuẩn mực xã hội về việc ưa thích con trai, hạ thấp giá trị của con gái.
Mai Chi