Phát triển mô hình du lịch nông nghiệp xanh

Trải nghiệm “Một ngày làm nông dân” của học sinh tại Nông trại giáo dục Vietvillage. 

Điểm checkin hoa cúc họa mi trang trại Anh Phúc.

Những điểm đến thú vị

Về Hồng Vân, du khách đi theo đường bộ trên Quốc lộ 1A, cách trung tâm Hà Nội chừng 20km, hoặc theo tour đường thủy đi thuyền trên sông Hồng để được ngắm Hà Nội ở một nhịp sống khác giữa mênh mang sông nước nhuốm màu phù sa. Theo đường thủy, thuyền neo đậu tại Bến phà Mễ Sở, du khách thả bộ lên sườn đê và sẽ được xe điện đón vào Nhà điều hành du lịch xã Hồng Vân.

Anh Nguyễn Tiến Hiệp, cán bộ văn hóa xã Hồng Vân dẫn chúng tôi đi với vai trò hướng dẫn viên du lịch. Anh Hiệp cho biết: “Từ ngày xã làm du lịch, hơn 10 cán bộ xã kiêm nhiệm trong Ban Quản lý và Điều hành du lịch, trong đó Phó Chủ tịch UBND xã Mai Văn Ngần làm trưởng ban, tất cả đều có thêm nhiệm vụ hướng dẫn viên du lịch cho các đoàn khách liên hệ qua Ban, các đoàn công tác của các huyện, xã trong thành phố Hà Nội và tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An về học tập mô hình”.

Hành trình du lịch khám phá Hồng Vân được khởi hành bằng xe điện đi trên đường Quận Vân đến thăm đình Vân La thờ thánh Chử Đồng Tử và Nhị vị công chúa (Tiên Dung và Hồng Vân), du khách được nghe truyền thuyết về Chử Đồng Tử gặp Tiên Dung. Tiếp theo, được chiêm bái tại chùa Khánh Vân, nơi có bức tượng vua Quang Trung và chiếc chuông cổ; thăm Nhà bia tiến sỹ Nguyễn Ý; Chợ mới Ông Già (được UNESCO Việt Nam ghi nhận Chợ cổ lâu đời Việt Nam) cũng gắn liền với truyền thuyết cha con Chử Đồng Tử. Tiếp theo là hành trình đến với các mô hình: Hoa cúc họa mi trang trại Anh Tùng; cây cảnh nghệ thuật Dũng Coca và vườn cây cảnh trị giá hàng chục tỷ đồngVũ Văn Úy; mô hình Nông trại giáo dục; nhà làm nghề đồ đá thủ công mỹ nghệ Đức Giang. Đến thăm Nhà thờ Cơ Giáo và mô hình hoa cây cảnh nghệ thuật của nghệ nhân Nguyễn Văn Chí. Kết thúc hành trình tour, du khách về khu Trưng bày và giới thiệu sản phẩm của HTX Hoa cây cảnh, trà thảo mộc (trà chùm ngây đạt sản phẩm OCOP 4 sao; trà Trâu cổ, trà kim ngân hoa vàng, trà đinh lăng, hoa sấy khô, rượu hoa quả…).

“Đây là các điểm đến tour một ngày khám phá Hồng Vân, như vậy mới chỉ là 1/2 các điểm đến hấp dẫn của Hồng Vân, nếu trải nghiệm hết các điểm đến phải đi trong 2 ngày” - Anh Hiệp nói.

Với lợi thế nằm ven sông Hồng, hưởng trọn bãi bồi phù sa, người dân xã Hồng Vân, huyện Thường Tín đã sớm phát triển nghề trồng cây cảnh nghệ thuật từ năm 1980 đến những năm 2000 là thời kỳ nở rộ những tỷ phú, giàu lên từ cây cảnh. Trên nền tảng ấy, người dân Hồng Vân đã nâng cao giá trị cây trồng bằng áp dụng KHCN và sản xuất nông nghiệp sạch, sớm về đích nông thôn mới (NTM) năm 2014 và NTM nâng cao năm 2020. Khai thác thế mạnh “của nhà trồng được”, Hồng Vân đã xây dựng 8 mô hình thí điểm làm dịch vụ du lịch từ các sản phẩm nông nghiệp. Qua 4 năm triển khai (từ 2016) đến nay các mô hình được đánh giá là có hiệu quả kinh tế, đã đón hàng chục nghìn lượt khách từ khắp nơi, nhất là du khách từ nội thành về check-in, trải nghiệm quanh năm với “mùa nào thức đó”.

Khi nông dân làm du lịch

Chúng tôi đến thăm một trong 8 mô hình được ghi nhận là thành công trong phát triển du lịch nông nghiệp của Hồng Vân, Nông trại giáo dục Vietvillage của gia đình anh Phạm Văn Quỳnh, mỗi năm đón hơn 5 vạn người, doanh thu hơn 500 triệu đồng. Bước vào nông trại, chúng tôi đã bị cuốn hút bởi vườn hồng rực rỡ với hơn 1.200 gốc hồng các loại (hồng sapa, hồng cổ Huế, hồng bạch); dẫn lối vào từng khu trải nghiệm là những hàng cây cảnh, nhà sàn cổ và dãy nhà tre trúc cho du khách nghỉ trưa. Từng bông hoa, cây cảnh tươi xanh cho thấy sự chăm chút rất tỉ mỉ của chủ nhân. Cơ ngơi này đã được anh Quỳnh cùng vợ là chị Phạm Bích Huệ dày công gây dựng 15 năm nay, khởi đầu từ diện tích đất nhỏ trồng cây cảnh rồi mở rộng dần đến nay là mô hình có quy mô 2,25 ha.

Chị Huệ cho biết, mỗi năm, nông trại đón học sinh vào hai đợt vào tháng 2-4 và tháng 9-12; còn 3 tháng hè chủ yếu đón các gia đình. Nông trại kết hợp với các đơn vị tổ chức tour du lịch hợp đồng với các nhà trường đưa học sinh đến “chơi mà học” làm nông dân một ngày, như: Bắt cá, trồng, hái rau, chơi các trò dân gian… Những bài học thực tế này giúp các con gần gũi với thiên nhiên, thêm gắn kết với nhau trong hoạt động nhóm, làm phong phú hơn những bài học về đạo đức, xã hội, khoa học...

Ngoài mô hình thí điểm, chúng tôi cũng thăm mô hình mới của một người mạnh dạn bỏ nghề buôn bán trở về đồng ruộng làm nông dân kiểu mới. Vườn họa mi rực rỡ của trang trại hoa Anh Phúc khiến chúng tôi không thể không check-in ghi lại những tấm hình đẹp. Chủ nhân trang trại là anh Nguyễn Thanh Phúc (36 tuổi) cho biết: “Nhận thấy định hướng phát triển du lịch nông nghiệp xanh ở địa phương là phát triển kinh tế xanh, vừa mang lại không gian xanh vừa mang lại việc làm và thu nhập cho người dân nên cuối năm 2018 tôi đã đề xuất dự án với chính quyền địa phương để canh tác trên chính thửa ruộng của gia đình. Tôi đã được chính quyền ủng hộ, động viên, khuyến khích và tư vấn phát triển sao cho phù hợp với quy hoạch chung của xã”.

Sau một năm đầu tư, ngày 20/11/2019, vườn cúc họa mi vào vụ, anh Phúc bắt đầu mở cửa đón khách cùng các dịch vụ đi kèm như: Thuê áo dài, trang điểm, chụp ảnh, nước uống… Từ đó đến nay, anh đã dần hoàn thiện mô hình vườn hoa, dựng nhà tre mái lá làm hội trường với sức chứa 200 khách và trở thành điểm check-in hấp dẫn, năm 2019 đón hơn 10.000 lượt khách với vé vào cửa là 30.000 đồng/người lớn và 20.000 đồng/học sinh. Năm 2020 (cuối tháng 10 đến giữa tháng 12), lượng khách đến rất đông, các ngày trong tuần có 150-200 khách/ngày; riêng thứ 7, Chủ nhật mỗi ngày có 600-700 khách đến vườn hoa tham quan và sử dụng dịch vụ ở đây.

Khai thác tiềm năng

Rảo bước trên những tuyến đường mang tên những loài hoa thân thương như: Đường hoa ban, hoa giấy, hoa lộc vừng, đường quả mộc... ngắm những thửa ruộng với bạt ngàn hoa khoe sắc, những hàng rau xanh được canh tác theo phương thức hữu cơ, an toàn mới thấy sự nỗ lực, tần tảo của người dân nơi đây.

Giám đốc HTX Hoa cây cảnh và dịch vụ Hồng Vân, Nguyễn Văn Tứ cho biết: Có được thành công ấy là nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng tình cao rất của người dân. Ngoài việc định hướng phát triển, xây dựng kế hoạch, từ những người lãnh đạo đến cán bộ xã còn xắn tay vào làm, hướng dẫn bà con cùng làm. Cùng với sự hỗ trợ của thành phố, các Sở, ngành đã mở các lớp tập huấn cho cán bộ và người dân về kiến thức, kỹ năng làm du lịch, hướng dẫn kỹ thuật giúp bà con canh tác hiệu quả. Cán bộ lãnh đạo xã lại tích cực tập huấn cho bà con về cách làm, cách ứng xử với du khách… Cứ vậy, cả hệ thống cùng nhau học hỏi, cùng nhau lao động xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp.

Đóng góp vào sự thành công ấy, còn có những bàn tay, khối óc của những người phụ nữ sớm hôm lao động. Chủ tịch Hội LHPN xã Hồng Vân Trần Thị Bích cho biết, những năm qua, nhất là năm 2020, lực lượng phụ nữ xã luôn là nòng cốt trong xây dựng môi trường xanh sạch đẹp, đã tích cực tham gia vệ sinh trên các tuyến đường làng, ngõ xóm, đường nội đồng, gắn với cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”. Hằng tuần vào ngày thứ bảy hoặc Chủ nhật, chị em tham gia quét dọn vệ sinh đường, đồng ruộng; tổ chức phân loại, thu gom rác thải, bao bì thuốc bảo vệ thực vật; 6/6 chi hội phụ nữ thôn đã gắn biển Tuyến đường Phụ nữ tự quản Xanh - Sạch - đẹp. Bên cạnh xây dựng môi trường sống xanh, người dân Hồng Vân còn tích cực phát triển kinh tế xanh gắn với phát triển du lịch, mang lại nguồn thu nhập cao. Nhiều chị em đã năng động, tích cực làm các nhà vườn như: chị Nguyễn Thanh Thủy (nhà vườn Thanh Ngân), chị Mai Thị Quý (nhà hàng ẩm thực Túy Quý)…

Ông Mai Văn Ngần, Phó Chủ tịch UBND xã Hồng Vân cho biết, toàn xã có 1.983 hộ với 6.241 nhân khẩu sinh sống ở 6 thôn; tổng giá trị sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, TTCN, du lịch làng nghề của xã đạt hơn 400 tỷ đồng. Người dân Hồng Vân rất năng động, nhạy bén trong phát triển kinh tế, xây dựng môi trường sống ngày càng tốt hơn; bình quân thu nhập 55 triệu đồng/người/năm. Qua 6 năm nỗ lực xây dựng địa phương theo hướng “Du lịch - Sinh thái - Làng nghề”, đến tháng 11/2018, xã Hồng Vân đã được UBND thành phố công nhận “Điểm du lịch làng nghề sinh vật cảnh”; đồng thời được chọn “Xây dựng mô hình xã nông thôn mới kiểu mẫu Thủ đô” mang những nét đặc trưng riêng của vùng ven đô giàu bản sắc văn hóa, truyền thống cách mạng.

Thời gian tới, chính quyền đã quy hoạch và đang xây dựng khu chợ đêm trên tuyến đường Hoàng Yến; khu vui chơi giải trí gần Nhà văn hóa xã thiết kế theo không gian mở; xây dựng Bảo tàng nông nghiệp… phát triển du lịch theo chiều sâu với đa dạng các dịch vụ để thu hút ngày càng nhiều khách trong nước và quốc tế.

Bài và ảnh: HOÀNG NGIUYÊN