Tự tin vào triển vọng kinh tế năm 2021

Động lực tăng trưởng kinh tế năm 2021 của Việt Nam trước hết dựa trên sức chống chịu và đà phát triển năm 2020, với quy mô nền kinh tế Việt Nam đạt khoảng 343 tỷ USD, đứng trong tốp 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới và đứng thứ tư ASEAN; GDP bình quân đầu người đạt 3.521 USD đứng thứ 6 ASEAN. Việt Nam nằm trong số hiếm hoi các nước vẫn giữ được mức tăng trưởng dương (2,91% GDP), là 1 trong 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất thế giới và phục hồi kinh tế nhanh hình chữ V, với mức tăng trưởng dự báo từ hơn 6% tới 11,2% trong năm 2021.

Về tổng thể, năm 2020 đã chứng tỏ sức chống chịu và tự cường của nền kinh tế: Lạm phát được kiểm soát vững chắc ở mức thấp; Thị trường tiền tệ, ngoại hối cơ bản ổn định. Tăng trưởng kinh tế từng bước dựa vào ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cơ cấu thu, chi ngân sách nhà nước chuyển biến tích cực theo hướng tăng tỉ trọng thu nội địa, tăng tỉ trọng chi đầu tư phát triển và giảm tỉ trọng chi thường xuyên. Bội chi ngân sách nhà nước được kiểm soát dưới 5% GDP. Đầu tư khu vực ngoài nhà nước tăng nhanh, chiếm trên 79,2% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Thị trường xuất khẩu được đa dạng và ngày càng mở rộng; Nhiều doanh nghiệp hướng tới đột phá trong sản xuất công nghiệp và công nghệ, với những dự án đầy tham vọng trên hành trình vươn ra thị trường quốc tế, tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu. Xuất siêu hàng hóa tiếp tục đạt trên 19,1 tỷ USD. Cán cân thanh toán quốc tế thặng dư. Dự trữ ngoại hối tăng trên 90 tỷ USD…

Động lực tăng trưởng năm 2021 cũng được củng cố và mở rộng từ cải thiện môi trường đầu tư và vị thế là một nhà lãnh đạo khu vực, với đường lối đối ngoại đa phương, tự tin và chủ động tiếp tục tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả. Năm 2021, Việt Nam hiện nằm trong top 10 các nền kinh tế tốt nhất thế giới để đầu tư, nhờ đang triển khai hơn 500 hiệp định song phương và đa phương trên nhiều lĩnh vực, trong đó có 15 Hiệp định FTA (năm 2020 Việt Nam đã phê chuẩn và triển khai có hiệu quả EVFTA; tham gia ký Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và ký FTA Việt Nam – Anh), với 16 đối tác chiến lược, 11 đối tác chiến lược toàn diện và tỷ lệ thuận với mức độ kiểm soát dịch Covd-19 thành công ở trên 230 quốc gia, vùng lãnh thổ hiện đang là đối tác kinh tế - thương mại và đầu tư.

Năm 2021, Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm đến hàng đầu của du khách quốc tế, không chỉ bởi Việt Nam kiểm soát tốt dịch bệnh, mà từ năm 2019-2020, Việt Nam đã hai lần liên tiếp đoạt giải “Điểm đến di sản hàng đầu thế giới” của tổ chức World Travel Awards (WTA - Giải thưởng Du lịch Thế giới); đồng thời, đứng đầu ở 3 hạng mục: Điểm đến di sản, Điểm đến văn hóa và Điểm đến ẩm thực trong loạt giải thưởng Việt Nam giành được ở châu Á…

Sự thành công trong năm 2020 của gạo Việt Nam cả về chất lượng, sản lượng, năng suất, quy mô và giá cả xuất khẩu sẽ tạo đà cho năm 2021 để Việt Nam định hướng tái cơ cấu và phát triển một nền nông nghiệp ngày càng hiện đại và chuyên nghiệp, có sức cạnh tranh thị trường cao.

Động lực và kỳ vọng mới cho năm 2021 được gia tăng cùng với sự thăng hạng vượt trội về giá trị thương hiệu quốc gia của Việt Nam: Theo Brand Finance (Anh), hãng chuyên định giá thương hiệu quốc tế, trong năm 2020, giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam đạt 319 tỷ USD, tăng 29% so với năm 2019 - mức tăng nhanh nhất thế giới. Nhờ đó, giá trị thương hiệu Việt Nam đã tăng chín bậc so với cùng kỳ và đạt thứ hạng 33 trên thế giới. Giá trị thương hiệu Việt Nam tăng mạnh nhờ vào việc phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả. Việt Nam nổi lên trở thành điểm đến hàng đầu tại khu vực Đông Nam Á về sản xuất và nơi hấp dẫn các tập đoàn đa quốc gia, nhất là từ Mỹ đặt nhà máy sản xuất để tái định vị nguồn cung trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung chưa hạ nhiệt.

Đồng thời, động lực và kỳ vọng cho năm 2021 còn được cộng hưởng bởi xu hướng đẩy mạnh chuyển đổi số trong các tập đoàn và doanh nghiệp: Theo Báo cáo khảo sát Chính phủ điện tử năm 2020 vừa được Liên hợp quốc công bố, Việt Nam đứng ở vị trí thứ 86/193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc, tăng 2 bậc so với năm 2018, trong đó chỉ số hạ tầng viễn thông tăng 31 bậc. Trên thực tế, đến nay, EVN đã cung cấp 100% các dịch điện trực tuyến mức độ 4 lên Cổng Dịch vụ công quốc gia (DVCQG). EVN đã thực hiện khai báo danh mục 100% các dịch vụ điện trực tuyến mức độ 4 đã được tích hợp với Cổng DVCQG lên trên hệ thống cơ sở dữ liệu dịch vụ công quốc gia tại website... Theo báo cáo về chỉ số tích hợp phát triển bưu chính năm 2019 do Liên minh Bưu chính thế giới về công bố xếp hạng, Việt Nam xếp hạng thứ 45/172 quốc gia, tăng 5 bậc so với năm 2018. Việt Nam đã có sự thăng tiến mạnh mẽ trong bảng xếp hạng về an toàn, an ninh mạng toàn cầu do Liên minh viễn thông quốc tế ITU đánh giá, từ thứ hạng 100 năm 2017 lên thứ hạng 50 năm 2019. Việt Nam cũng được đánh giá là nước có số lượng mã độc di động thấp thứ 2 ở Đông Nam Á, chỉ sau Singapore.

Động lực cho phát triển năm 2021 còn được khẳng định từ sự cải thiện Chỉ số quyền lực châu Á (Asia Power Index) năm 2020 do Viện Lowy công bố ngày 19/10/2020; theo đó, Việt Nam tiếp tục tăng một bậc, từ 13 lên 12 trong số 26 quốc gia và vùng lãnh thổ, vượt lên trên cả New Zealand. Việt Nam cũng được đánh giá là quốc gia có sự tăng thứ hạng mạnh nhất với 1,3 điểm. Trong đó, chỉ số ảnh hưởng ngoại giao tăng 3 bậc do xử lý tốt đại dịch Covid-19. Bên cạnh đó các chỉ số về cạnh tranh kinh tế và mạng lưới quốc phòng của Việt Nam cũng đều gia tăng.

Đặc biệt, động lực cho năm 2021 cũng tích hợp và tỏa sáng từ những thành tựu phát triển bền vững của Việt Nam, với vị thế là quốc gia Đông Nam Á duy nhất đạt được 5 mục tiêu hành động của Liên hợp quốc về phát triển bền vững 2020. Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia đầu tiên về đích trước mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hợp quốc về giảm nghèo. Chỉ số vốn nhân lực của Việt Nam tiếp tục cao hơn mức trung bình của các nước có cùng mức thu nhập. Chỉ số phát triển con người (HDI) năm 2019 của Việt Nam là 0,704, lần đầu tiên đưa Việt Nam vào nhóm các nước phát triển con người cao và xếp thứ 117/189 quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo Báo cáo tổng hợp của World Bank Group, World Economic Forum công bố năm 2020, Việt Nam hiện đứng thứ 87/153 quốc gia được khảo sát về thu hẹp khoảng cách giới và có tỷ lệ nữ đại biểu quốc hội cao nhất.

Chưa bao giờ Việt Nam có được cơ đồ và vị thế vững chắc cho ổn định và phát triển bền vững như hiện nay. Dịch bệnh Covid-19 càng tôi luyện làm sâu sắc thêm bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam. Phát huy nguồn lực văn hóa, xây dựng người Việt Nam hội tụ những giá trị dân tộc và thời đại, coi trọng bình đẳng giới và hội nhập với thế giới sẽ là những động lực mới mạnh mẽ cho phát triển kinh tế của Việt Nam trong thập niên mới. Trong đó, Hà Nội, với vị thế và lợi thế Thủ đô, nơi hội tụ hồn thiêng sông núi, đã, đang và sẽ gương mẫu và đồng hành cùng cả nước, với sức bật mới, vươn lên ngang tầm thời đại…!

TS. NGUYỄN MINH PHONG