Vũ Hoàng Dương, John Bột Nhào và “những năng lực kì diệu”
(PNTĐ) - “Nếu coi hoàn cảnh khó khăn và thiệt thòi là động lực, thì ở một góc độ nào đó, cả tôi và bác bánh gừng phải cảm ơn cuộc sống”- Đó là cảm nhận của Vũ Hoàng Dương về tác phẩm John Dough and the Cherub (John Bột Nhào) mà anh là dịch giả, đang chiếm được cảm tình của nhiều bạn đọc hiện nay.
Niềm say mê sách truyện nước ngoài
Từ bé, như bao bạn nhỏ khác, Vũ Hoàng Dương đã say mê các tác phẩm văn học nước ngoài nổi tiếng như Cánh buồm đỏ thắm do cố dịch giả Phan Hồng Giang dịch, mê giọng dịch thơ Puskin của bác Thúy Toàn, mê cái cách gọt giũa từ tự nhiên như hơi thở của Ngọc Thứ Lang trong Bố già... Anh cảm nhận được phương thức diễn đạt khác lạ của dịch phẩm ngoại văn khi so sánh với tác phẩm thuần Việt.
Bốn năm tại Trung Quốc, thư viện là điểm đến thân thuộc của Dương, là nơi anh được yên tĩnh đọc nguyên tác tiếng Trung truyện Lỗ Tấn, thơ Đường, tứ đại danh tác Trung Quốc...Niềm say mê ấy đã tặng cho anh điểm 9/10 ở môn thi Ngữ Văn Đại Học cùng sinh viên bản địa. Sang Hàn Quốc học cao học, thư viện trường rộng lớn lại là điểm hẹn thường xuyên với những bộ tiểu thuyết hiện đại Hàn Quốc sau một ngày bận rộn việc trường lớp, đoàn thể.
Nhưng rồi, hoàn cảnh gia đình thiệt thòi về nhiều phương diện khiến Dương buộc phải lựa chọn. Lựa chọn ấy cũng đồng nghĩa với từ bỏ niềm yêu thích IT (bỏ ngang Bách Khoa khi vừa vào học được mấy tháng), để nhận một học bổng toàn phần, đủ đảm bảo cuộc sống của lưu học sinh, toàn tâm toàn ý vào việc học.
Và Dương đã mày mò học thêm tiếng Hàn và kịp giành được một học bổng toàn phần thạc sĩ trước khi tốt nghiệp tại Trung Quốc. Những năm tháng vượt khó tại Trung Quốc mang đến loạt học bổng toàn phần cho sinh viên xuất sắc và 4 học bổng bổ trợ thêm từ các quỹ cho sinh viên tài năng… khi đi học cao học tại ngôi trường mơ ước của mọi người Hàn – Đại học Quốc gia Seoul.
Tài sản “kếch xù” sau gần 7 năm cặm cụi trên giảng đường xứ người là điểm tuyệt đối TOIEC 990/990, tiếng Trung, Hàn trình độ dịch cabin, cùng lời mời của các tập đoàn lớn. Nhưng trên hết, quá trình dài hòa mình trong môi trường đa ngôn ngữ đã khai sáng tâm hồn và tư duy, khiến Dương hiểu rõ phương thức dụng từ uyển chuyển của từng loại tiếng và thấu tỏ quan hệ siêu hình giữa chúng.
Làm sách cho thiếu nhi và thiên duyên với John Bột Nhào
Là một người yêu sách ham đọc, Vũ Hoàng Dương, như bao người khác, có một ước mơ xa xỉ được làm một công việc liên quan đến thứ mình yêu thích.
Khi dịch John Bột Nhào, Dương muốn đứa con tinh thần đầu lòng phải được nhào nặn và chăm chút dưới đôi bàn tay của chính mình như bác thợ làm bánh tài hoa Jules đã tạo ra bác bánh gừng cực kì thú vị trong John Dough. Và thế là, suốt một tháng trời, vẫn tinh thần vượt khó năm nào, Dương lại… tự mày mò để quán xuyến được tất cả những gì có thể làm được trong khâu hậu cần như chế bản, làm bìa, dàn trang…
Khi được hỏi về lí do chọn dịch John Dough and the Cherub (John Bột Nhào), Vũ Hoàng Dương chia sẻ, bản thân đồng cảm sâu sắc với nhân vật chính bác John, một cái bánh gừng hình người thạo nhiều ngôn ngữ, tính tình rất hay ho, nhưng lại như một tờ giấy trắng khi bước vào những miền đất mới, khi gặp vô số người xa lạ, và trải qua những chuyện dở khóc dở cười. Bác John gặp bao rắc rối tưởng như đậm chất giả tưởng, nhưng chính Vũ Hoàng Dương cũng đã từng va phải trong đời thực khi sống ở nước ngoài.
Trong truyện, năng lực thành thạo mọi thứ tiếng và lối ứng xử dung hòa bẩm sinh đã giúp John Bột Nhào giải quyết các khó khăn một cách tế nhị, ngay cả trong những tình huống oái ăm. Dần dần, chính những nghịch cảnh ấy lại khiến John trở nên cứng cỏi, biết đương đầu, sẻ chia và hi sinh thay vì mãi vô thức chạy trốn trong sợ hãi, để đến với một kết thúc đẹp cho mình và bạn bè. Dương nói: Nếu coi hoàn cảnh khó khăn và thiệt thòi là động lực thì ở một góc độ nào đó, cả tôi và bác bánh gừng phải cảm ơn cuộc sống.
Trong lời tựa của John Bột Nhào của TS. Diêu Lan Phương (Giảng viên Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQG HN) đã viết: “Tôi thật sự trân quý người dịch cuốn sách này – Vũ Hoàng Dương; bởi trước hết anh ấy đã chọn một tiểu thuyết tuyệt vời của L. Frank Baum, đã chuyển ngữ một cách giản dị, sống động, nghiêm túc, đã giúp cho độc giả Việt Nam được tiếp cận thêm một cuốn sách kinh điển. Và tôi tin là nó sẽ chạm đến tâm hồn chúng ta, khiến chúng ta vui vẻ, bất ngờ và tự do hơn!”
