Bất ngờ

LÂM VIỆT
Chia sẻ

(PNTĐ) - Nhà thơ Hoàng Cầm được biết đến với một giọng thơ đậm chất dân gian và có chút ma mị. Khi viết về tháng ngâu, về câu chuyện Ngưu Lang-Chức Nữ ông cũng chọn một lối viết lạ, khác hẳn những định đề mà chúng ta thường gặp.

Bất ngờ say mía lên men
Quá nồng chẳng nhạt rau dền canh suông
Rồi em vấn vít anh thương
Yêu đi thẳng tắp đoạn đường quanh co
Cơn mưa ập xuống bất ngờ
Hỡi em! Úp mặt đồng hồ vào đâu
Thu đừng tạnh phía mưa ngâu
Quanh năm Chức Nữ gối đầu tay anh
Triền mưa gội bất ngờ xanh
Hỏi ngâu nối mấy sông thành đêm em

                                               10/1994
                                        Hoàng Cầm

Bất ngờ - ảnh 1

LỜI BÌNH:
Lâu nay, nhà thơ Hoàng Cầm được biết đến với một giọng thơ đậm chất dân gian và có chút ma mị. Khi viết về tháng ngâu, về câu chuyện Ngưu Lang-Chức Nữ ông cũng chọn một lối viết lạ, khác hẳn những định đề mà chúng ta thường gặp. Nghe ra, tâm thức của người thơ hôm nay trẻ lắm, thi nhân dường như đã gặp được một nàng Chức Nữ của riêng mình. Với Hoàng Cầm, đâu chỉ có một chị hơn tuổi trong Lá diêu bông, một tương tư éo le như thế mà tình duyên luôn ở vào hoàn cảnh khác thường, lỡ dở mà vẫn không kém phần mặn nồng: 

Bất ngờ say mía lên men
Quá nồng chẳng nhạt rau dền canh suông

Hóa ra, “mía lên men”, rau “nồng”lại chẳng vô vị, nhạt nhẽo chút nào mà còn được gia tăng thêm sự thi vị. Đọc hai câu thơ này, người ta liên tưởng đến những tình lỡ, tình già mà vẫn tươi trẻ, đắm say. Khi đã yêu say đắm, người ta sẵn sàng chấp nhận tất cả mà trở nên ngang tàng, cứng cỏi, bất chấp tất cả thách thức phía trước:

Rồi em vấn vít anh thương
Yêu đi thẳng tắp đoạn đường quanh co

Đi thẳng vào đoạn đường quanh co cũng là niềm tin “Nhân định thắng thiên” mà đại thi hào Nguyễn Du từng nhắc đến. Bước chân của tình yêu vừa khảng khái, đường hoàng vừa ngây thơ, vụng dại. Nhưng đến câu thơ thứ năm, đã có sự chuyển mạch bằng những liên tưởng hiện đại. Lục bát của thi sĩ Hoàng Cầm đầy bất ngờ như thế:

Cơn mưa ập xuống bất ngờ
Hỡi em! Úp mặt đồng hồ vào đâu

Bất ngờ - ảnh 2

Mặt đồng hồ ở đây có thể là chiếc đồng hồ kiểm soát thời gian trên bàn tay cô gái. Thời gian không còn nơi ẩn nấp, che giấu trong cơn mưa ngâu xối xả. Nhưng “mặt đồng hồ” còn gợi lên diện mạo của một ai đó đang lúng túng, bất ngờ trước tình yêu ập đến, không báo trước, khiến ta liên tưởng đến cơn mưa bất chợt trong thơ Nguyễn Duy: “Vội vàng ta nấp vào nhau/ Mái đầu che lấy mái đầu thoảng hương”. Có điều, Hoàng Cầm quyết liệt hơn, tha thiết hơn. Nhà thơ thốt lên:

Thu đừng tạnh phía mưa ngâu
Quanh năm Chức Nữ gối đầu tay anh

Hóa ra, khi đang giữa mùa ngâu chàng trai đã lo mưa tạnh, đã lo mùa thu sẽ làm vơi đi tất cả để “Chức Nữ gối đầu tay anh” mãi mãi. Ước mơ ấy thật lãng mạn, bay bổng và cũng rất thơ. Thế mới biết, nàng Chức Nữ này đã biến anh thành Ngưu Lang, nhưng đâu chỉ đoàn tụ một tháng, một mùa mưa mà là khát vọng vĩnh cửu, không gì chia cắt được. Bài thơ kết thúc bằng hai câu lục bát:

Triền mưa gội bất ngờ xanh
Hỏi ngâu nối mấy sông thành đêm em

Biểu tượng đêm trong thơ Hoàng Cầm không ít, ông có những: “Đêm kim”, “Đêm thổ”, “Đêm mộc”, “Đêm liên hoan”… nhưng “đêm em” thì lại là một sáng tạo mới mẻ. “Đêm em” là đêm của em, đêm như em, đêm bên em hay em là đêm? Câu trả lời ấy thi nhân dành cho chúng ta, sự liên tưởng ấy thuộc về người đọc. Mùa ngâu của năm 1994 đã xa, người thơ đã về cõi xa xăm nhưng câu thơ vẫn gợi những cơn mưa, vẫn gợi những xúc cảm trong chúng ta hôm nay…

Ý kiến bạn đọc

Tin cùng chuyên mục

Tự chủ là sống có trách nhiệm

Tự chủ là sống có trách nhiệm

(PNTĐ) - Trung ương Hội LHPN Việt Nam xác định nội hàm của người phụ nữ thời đại mới hiện nay là Tri thức - Đạo đức - Sức khỏe - Trách nhiệm. Trong đó, riêng yếu tố “Trách nhiệm” được làm rõ, không phải là trách nhiệm chung chung, mà là trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng. Người phụ nữ hiện đại có định hướng bản thân và tự lập thì trước hết phải có trách nhiệm với mình.
Để phụ nữ hiện đại tỏa sáng thời công nghệ số

Để phụ nữ hiện đại tỏa sáng thời công nghệ số

(PNTĐ) - Chủ đề toàn cầu của ngày Quốc tế phụ nữ 8/3 năm nay là “DigitALL: Đổi mới và công nghệ vì bình đẳng giới” và hưởng ứng chủ đề ưu tiên của Khóa họp lần thứ 67 của Ủy ban Địa vị Phụ nữ của Liên hợp quốc (CSW67) “Đổi mới, công nghệ và giáo dục trong thời đại kỹ thuật số để đạt được bình đẳng giới và trao quyền cho tất cả phụ nữ và trẻ em gái”. Điều này cho thấy chuyển đổi số với tiềm năng lớn, được tin rằng sẽ trở thành một “động lực thay đổi” quan trọng đối với bình đẳng giới, trao quyền cho phụ nữ.
Một giấc mộng dài

Một giấc mộng dài

(PNTĐ) - Suốt mấy năm nay, chưa ngày nào Thùy thôi nhớ về người ấy. Một mối quan hệ không thể gọi thành tên, mà sao lúc nào cũng làm cô day dứt, khát khao được một lần quay trở lại.