Có được bán nhà khi chồng đang chấp hành án phạt tù?
(PNTĐ) - Chồng tôi đang chấp hành án phạt tù. Do tôi không có việc làm, đang nuôi con nhỏ, điều kiện kinh tế gia đình khó khăn nên tôi muốn bán căn nhà của vợ chồng tôi để lấy tiền sinh tồn. Vậy tôi có được bán nhà không? Phạm Thị Khuyên (Hoài Đức)
Trả lời: Theo khoản 2 Điều 14 Hiến pháp 2013, quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng.
Theo đó, Điều 44 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tước một số quyền như sau:
Công dân Việt Nam bị kết án phạt tù về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm khác trong những trường hợp do Bộ luật này quy định, thì bị tước một hoặc một số quyền công dân sau đây:
- Quyền ứng cử đại biểu cơ quan quyền lực Nhà nước;
- Quyền làm việc trong các cơ quan nhà nước và quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân.
Như vậy nếu sau khi phải vào tù chấp hành hình phạt tù thì phạm nhân vẫn được đảm bảo quyền có tài sản và thực hiện các giao dịch liên quan đến tài sản thuộc sở hữu của mình trong đó có việc mua bán nhà, đất. Do đó, khi nhà, đất thuộc quyền sở hữu của người chồng thì người vợ không được tự ý mua bán mà không được sự đồng ý của người chồng. Nếu nhà, đất thuộc quyền sở hữu của cả chồng và vợ thì để mua bán nhà đất khi chồng đang trong tù, người vợ có thể thực hiện một trong hai cách sau đây:
Cách 1: Chồng làm hợp đồng uỷ quyền cho vợ để vợ có thể nhân danh chồng thực hiện giao dịch mua bán nhà theo khoản 2 Điều 24 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: “Vợ, chồng có thể ủy quyền cho nhau xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch mà theo quy định của Luật này, Bộ luật Dân sự và các luật khác có liên quan phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng”.
Theo đó, người chồng có thể lập hợp đồng uỷ quyền với nội dung uỷ quyền cho người vợ được toàn quyền quyết định trong việc mua bán nhà, đất theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ) đứng tên chồng hoặc cả hai vợ chồng.
Bạn sẽ cùng đại diện của tổ chức hành nghề công chứng đến trại giam thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng ủy quyền. Sau đó, bạn có thể thay mặt chồng thực hiện thủ tục bán nhà thông qua hợp đồng ủy quyền này.
Cách 2: Người vợ có thể cùng Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng đến trực tiếp trại tạm giam mà người chồng đang chấp hành hình phạt tù để thực hiện việc ký công chứng hợp đồng mua bán nhà, đất.
Về công chứng hợp đồng khi một người đang chấp hành án phạt tù được áp dụng theo khoản 2 Điều 44 Luật Công chứng 2014. Cụ thể ,việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng trong trường hợp người yêu cầu công chứng là người già yếu, không thể đi lại được, người đang bị tạm giữ, tạm giam, đang thi hành án phạt tù hoặc có lý do chính đáng khác không thể đến trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.
Vì vậy, bạn có thể yêu cầu tổ chức hành nghề công chứng thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất ngoài trụ sở. Bạn sẽ cùng đại diện của tổ chức hành nghề công chứng và người mua nhà đến trại giam nơi chồng bạn đang chấp hành án để thực hiện việc ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất theo quy định của pháp luật.
Một số lưu ý khi thực hiện công chứng tại trại giam: Tổ chức hành nghề công chứng phải có phiếu yêu cầu công chứng ngoài trụ sở để nộp cho cán bộ chịu trách nhiệm quản lý trại giam. Phiếu yêu cầu công chứng phải nêu rõ lý do yêu cầu công chứng ngoài trụ sở. Dự thảo hợp đồng, văn bản cần công chứng và các giấy tờ khác theo quy định. Khi có sự chấp thuận của ban quản lý trại giam thì thủ tục công chứng mới được tiến hành thực hiện.
