MƯA THÁNG GIÊNG

NGUYỄN THỊ THIỆN
Chia sẻ

(PNTĐ) -

Tháng Giêng mưa ngoài phố
Mưa như là sương thôi
Những bóng cây dáng khói
Như mộng du bên trời

Tháng Giêng ngày mỏng quá
Nỗi buồn nghe cũ rồi
Mà bên kia tờ lịch
Nỗi niềm mưa xót rơi

Tháng Giêng mưa trên tóc
Những người đi lễ chùa
Theo giọt mưa cầu phúc
Tiếng chuông từ bi mơ

Tháng Giêng mưa dưới bến
Mỏng mai cô lái đò
Mắt mưa em lúng liếng
Trói tôi bằng vu vơ

Tháng Giêng mưa như cỏ
Non xanh đến tận trời
Trước vô cùng năm tháng
Thơ mình - sương khói thôi.

                     Nguyễn Việt Chiến

 MƯA THÁNG GIÊNG - ảnh 1
Ảnh minh họa

LỜI BÌNH:
Nguyễn Việt Chiến (1952 – Thạch Thất, Hà Nội) là nhà thơ tài danh, giành nhiều giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam, của Tạp chí Văn nghệ Quân đội, của Văn học nghệ thuật Thủ đô... Bên cạnh những bài thơ tràn đầy cảm hứng đậm chất sử thi về Tổ quốc, anh còn viết nhiều về thiên nhiên, quê hương và con người, trong đó “Mưa tháng giêng” chiếm được tình cảm của rất đông bạn đọc. 

Ra đời tháng 1 năm 1992,  in trên báo Văn nghệ, bài thơ là tiếng nói cảm xúc bồi hồi, xao xuyến của người thơ trước không gian bảng lảng sương khói rất đặc trưng của tháng Giêng. Mở đầu, thi nhân đưa người đọc đến với không gian xuân rất tự nhiên và dung dị. Những câu thơ nhẹ như hơi thở của đất trời: "Tháng Giêng mưa ngoài phố:/ Mưa như là sương thôi/ Những bóng cây dáng khói/ Như mộng du bên trời" đã tái hiện cảnh mưa bụi giăng khắp phố phường. Phép so sánh "Mưa như là sương thôi" giúp người đọc hình dung cụ thể hơn mưa xuân nhẹ như sương giăng, cảnh vật huyền ảo, thơ mộng lạ thường.

Bài thơ như một sự tiếp nối “Mưa xuân” rất nổi tiếng của Nguyễn Bính. Có điều, không gian mưa của Nguyễn Bính ở làng quê, còn của Nguyễn Việt Chiến ở nơi phố thị. Thể thơ Nguyễn Bính dùng là thất ngôn, còn Nguyễn Việt Chiến dùng thể thơ ngũ ngôn: “Tháng Giêng mưa ngoài phố/ Mưa như là sương thôi/ Những bóng cây dáng khói/ Như mộng du bên trời”. Mưa xuân trong hai áng thơ đều như vô vàn hạt bụi rắc. "Những bóng cây dáng khói" là hình ảnh so sánh mới mẻ, gợi tả những cây cao trong màn mưa bụi trông như những cây khói lam trong màn sương mờ ảo.

Với cái nhìn tinh tế thi nhân tiếp tục miêu tả làn mưa: “Tháng Giêng mưa trên tóc/ Những người đi lễ chùa/ Theo giọt mưa cầu phúc/ Tiếng chuông từ bi mơ”. Mưa trên cao, mưa dưới thấp, khắp ngõ gần, phố xa nhưng rất nhẹ khiến người ta không cần đội mũ, mưa rơi và đậu trên tóc người đi lễ chùa -  một mỹ tục của người Việt mong cầu may mắn và bình an. Cảnh vật như có hồn, đến cả tiếng chuông chùa cũng như biết từ bi, mơ mộng. Đang đắm mình trong bảng lảng mưa xuân, chủ thể trữ tình chợt nhận ra "Tháng Giêng ngày mỏng quá",  ngày xuân trôi thật nhanh.

Trước mênh mông của vũ trụ, cái vô hạn của thời gian, thi nhân buông xả mọi sân si và nhận ra nỗi buồn trở nên "cũ rồi". Khổ thơ áp cuối gây ấn tượng nhiều nhất cho bạn đọc: "Tháng Giêng mưa dưới bến/ Mỏng mai cô lái đò". Hình ảnh mùa xuân với mưa tháng Giêng được kết tinh lại ở cô lái đò với “Mắt mưa em lúng liếng/ Trói tôi bằng vu vơ”. Từ láy “lúng liếng” gợi tả ánh mắt sắc sảo, linh hoạt của người con gái được mưa xuân cộng hưởng càng trở nên duyên dáng và tình tứ.

Cô gái thanh tân trong thi phẩm chính là hiện thân vẻ đẹp của đất trời, của mùa xuân và tuổi  trẻ: “Tháng Giêng mưa như cỏ/ Non xanh đến tận trời/ Trước vô cùng năm tháng/ Thơ mình - sương khói thôi”. Được mùa xuân thanh lọc tâm trí, nhà thơ nhận thấy cái hữu hạn của cuộc đời và của thơ mình. Điều đáng chú ý trong bài là điệp ngữ “Tháng Giêng mưa” (3 lần) đều ở đầu các khổ thơ và hình tượng mưa có sự vận động từ: Tháng Giêng mưa ngoài phố/ Mưa như là sương thôi tả đặc trưng mưa xuân xứ Bắc; đến Nỗi niềm mưa xót rơi gợi tả nỗi niềm riêng có những lúc đắng xót của thi nhân.

Tiếp sau là hình ảnh mưa trên tóc rồi “Theo giọt mưa cầu phúc” và “Mắt mưa em lúng liếng” đến hình ảnh so sánh “Tháng Giêng mưa như cỏ”. Tất cả hòa quyện như một bản nhạc nhẹ du dương giúp người đọc cảm nhận được là nét đặc trưng không nơi nào có được của mưa tháng Giêng xứ Bắc Việt Nam.

Bài thơ là một nỗi buồn đẹp, là tiếng lòng thi nhân thiết tha với mưa tháng Giêng, lan tỏa đến chúng ta tình yêu cuộc đời, con người và quê hương đất nước.

Ý kiến bạn đọc

Tin cùng chuyên mục

Chỗ dựa cho con

Chỗ dựa cho con

(PNTĐ) - Trong khi các con tập trung hết tâm sức để ôn luyện trước các kỳ thi chuyển cấp, tuyển sinh sắp tới, bố mẹ đóng vai trò không thể thiếu để chăm sóc sức khỏe, động viên tinh thần và trở thành chỗ dựa tin cậy giúp các em giảm bớt áp lực, để vượt qua kỳ thi với kết quả tốt nhất.
Con giời

Con giời

(PNTĐ) - Nghe vợ bảo tháng này chịu khó đi làm bằng xe máy, Dũng giật nảy mình: “60 cây số cả đi lẫn về mà em bảo anh đi xe máy thì về tới nhà, anh tắm bằng bụi à?”.
Hạ mình xuống để yêu

Hạ mình xuống để yêu

(PNTĐ) - Để có một cuộc hôn nhân lâu dài, điều đáng quý nhất là cả người phụ nữ và người đàn ông đều dành cho nhau sự trân trọng và chân thành. Đôi khi, để tìm thấy điều quý giá đó, người ta còn phải hạ mình xuống.
Yêu thương, sẻ chia làm nên nếp nhà vững chắc

Yêu thương, sẻ chia làm nên nếp nhà vững chắc

(PNTĐ) -Tôi là Nguyễn Thị Bích Vân, cán bộ Hội Phụ nữ huyện Thạch Thất. Cuộc thi viết “Các vấn đề gia đình thời nay” với chủ đề “Xây chắc nếp nhà” lần thứ XIII năm 2023 do Hội LHPN Hà Nội phối hợp với tổ chức Plan International Việt Nam tổ chức trên Báo Phụ nữ Thủ đô là một chủ đề thiết thực, gần gũi với đời sống. Chủ đề của cuộc thi cũng mang tính thời sự, trong bối cảnh cuộc sống hiện đại, sự phát triển của mạng xã hội đang ít nhiều ảnh hưởng tới tính bền vững của nếp nhà.