“Lịch sử chữ quốc ngữ, 1615-1919”: Tác phẩm bề thế nhất về lịch sử hình thành và phát triển chữ quốc ngữ

MINH THƯ
Chia sẻ

(PNTĐ) - “Lịch sử chữ quốc ngữ, 1615-1919” là tác phẩm có tầm vóc và bề thế nhất từ trước đến nay dựa trên nguồn tư liệu phong phú về lịch sử hình thành và phát triển của chữ quốc ngữ, mà bất cứ người Việt Nam nào cũng nên đọc để hiểu về nguồn cội chữ viết mà chúng ta đang dùng hằng ngày.

Kể từ thập niên 20 của thế kỷ 17, chữ quốc ngữ đã có một lịch sử hình thành và phát triển khoảng 400 năm, đó là một hành trình đủ dài để một hệ thống ngôn ngữ được hình thành và phát triển trở thành ngôn ngữ viết chuẩn mực. Nó giống như một dòng sông thu nhỏ, âm ỉ chảy trong dòng lịch sử dân tộc, âm thầm và lặng lẽ bên cạnh chữ Nôm và chữ Hán. Kể từ năm 1919, tức mới chỉ khoảng 100 năm qua, chữ quốc ngữ mới được đón nhận và sử dụng rộng rãi bởi mọi thành phần người Việt.

“Lịch sử chữ quốc ngữ, 1615-1919”: Tác phẩm bề thế nhất về lịch sử hình thành và phát triển chữ quốc ngữ - ảnh 1

“Lịch sử chữ quốc ngữ, 1615-1919” của TS Phạm Thị Kiều Ly là tác phẩm có tầm vóc và bề thế nhất từ trước đến nay dựa trên nguồn tư liệu phong phú về lịch sử hình thành và phát triển của chữ quốc ngữ, mà bất cứ người Việt Nam nào cũng nên đọc để hiểu về nguồn cội chữ viết mà chúng ta đang dùng hằng ngày.

Tác phẩm được phát triển từ chính luận án tiến sĩ của TS Phạm Thị Kiều Ly, bảo vệ năm 2018 tại Đại học Sorbonne Nouvelle (Cộng hòa Pháp) và được trao giải thưởng luận án xuất sắc năm 2020 của GIS Asie (Groupement d’intérêt scientifique Études asiatiques - Nhóm nghiên cứu khoa học về châu Á).

Sau khi bảo vệ luận án, tác giả đã tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung luận án và xuất bản ở Pháp năm 2022 dưới tựa đề “Histoire de l’écriture romanisée du vietnamien (1615-1919)” (Lịch sử chữ quốc ngữ, 1615-1919”). Với tâm niệm cần phổ biến kiến thức khoa học tới đại chúng, năm 2023, cô cũng đã cùng họa sĩ Tạ Huy Long xuất bản cuốn truyện tranh về lịch sử chữ quốc ngữ dành cho trẻ em. Và năm 2024, đúng dịp kỷ niệm 400 năm giáo sĩ Alexandre de Rhodes và Maiorica đến Việt Nam, ấn bản tiếng Việt của công trình “Lịch sử chữ quốc ngữ, 1615-1919” chính thức được xuất bản với 6 chương.

“Lịch sử chữ quốc ngữ, 1615-1919”: Tác phẩm bề thế nhất về lịch sử hình thành và phát triển chữ quốc ngữ - ảnh 2

Kế thừa và tiếp bước các thế hệ học giả tiền bối, tác giả đã dày công trang bị kiến thức về tiếng La-tinh, tiếng Bồ Đào Nha và về cổ văn châu Âu để có thể tiếp cận, sưu tầm và phân tích các văn bản được viết bằng tiếng La-tinh, Bồ Đào Nha, Ý nằm rải rác ở văn khố ở Roma, Paris, Lisbon, Ávila, và Madrid. Như cô đã từng chia sẻ với báo Người Đô Thị: “Tôi đã trải qua hầu hết những cung bậc cảm xúc của một người học trở thành nhà nghiên cứu chuyên nghiệp: hạnh phúc vì tìm được tài liệu, căng thẳng, lo âu dò dẫm tìm đường đi cho công trình của mình, mất ngủ. Hàng ngày mình đối mặt với chiếc máy tính của mình và các văn bản viết tay. Nhưng trên tất cả, tôi đã sống những năm tháng hạnh phúc cùng đề tài mình đam mê, sống trong tình bạn nghiên cứu ở khu Sorbonne, hay những trải nghiệm tuyệt vời khi đi tìm tài liệu ở các khu lưu trữ ở Roma (Vatican), Lisboa (Bồ Đào Nha), Madrid, Avila (Tây Ban Nha)”.

Có thể nói, đây là một thành tựu nghiên cứu đầy đủ nhất từ trước cho đến nay về lịch sử chữ quốc ngữ, với khung thời gian trải dài hơn 300 năm, từ năm 1615 - thời điểm các giáo sĩ dòng Tên tới truyền giáo ở Đàng Trong và kết thúc vào năm 1919 - năm cuối cùng của khoa thi Hội tổ chức ở kinh đô Huế.

 

Tin cùng chuyên mục

“Điềm báo mệnh trời” và “Tiếng hát non sông“: Chùm thơ dâng Tổ quốc nhân dịp 80 năm Quốc khánh

“Điềm báo mệnh trời” và “Tiếng hát non sông“: Chùm thơ dâng Tổ quốc nhân dịp 80 năm Quốc khánh

(PNTĐ) - Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, nhà thơ Nguyễn Xuân đã sáng tác hai bài thơ “Điềm báo mệnh trời” và “Tiếng hát non sông”. Một bài ghi lại khoảnh khắc xúc động khi một em bé cất tiếng khóc chào đời đúng ngày 2/9, như một điềm lành gửi tới vận nước; một bài là khúc hát tự hào, nhìn lại chặng đường 80 năm dựng xây và trưởng thành của dân tộc. Hai mạch cảm xúc riêng hòa chung trong chùm thơ giản dị mà tha thiết, như lời tri ân Tổ quốc và niềm tin vào tương lai.
“Con đã về với Mẹ!” - Lời thơ từ 40 năm chờ đợi

“Con đã về với Mẹ!” - Lời thơ từ 40 năm chờ đợi

(PNTĐ) - Bài thơ “Con đã về với Mẹ!” của Nguyễn Xuân tưởng nhớ liệt sĩ Nguyễn Đình Long (1960 - 1984), hy sinh tại mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang. Sau bốn mươi năm, anh được đồng đội đưa về trong vòng tay người mẹ nay 105 tuổi - Mẹ Việt Nam Anh hùng Thái Thị Yêm. Những câu chữ mộc mạc gợi nỗi mong đợi và biết ơn.
Phụ nữ Ngọc Hà – Nụ cười tự hào ngày hội non sông

Phụ nữ Ngọc Hà – Nụ cười tự hào ngày hội non sông

(PNTĐ) - Nhân dịp Tết Độc lập, chị Nghiêm Thúy Trang, cán bộ Hội LHPN phường Ngọc Hà đã xúc động sáng tác bài thơ gửi tặng những người phụ nữ Ngọc Hà với những công việc thầm lặng nơi tuyến sau, góp phần vào thành công của Đại lễ 2/9. Gửi bài thơ tới báo Phụ nữ Thủ đô, tác giả muốn được lan tỏa hình ảnh người phụ nữ Ngọc Hà trong Đại lễ "Trung hậu-Sáng tạo- Đảm đang- Thanh lịch", nhiệt huyết, nghĩa tình với biết bao hành động đẹp. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc:
“Hồ Chí Minh - Tiểu sử bằng hình”: Ấn phẩm đặc biệt nhân dịp 80 năm Quốc khánh

“Hồ Chí Minh - Tiểu sử bằng hình”: Ấn phẩm đặc biệt nhân dịp 80 năm Quốc khánh

(PNTĐ) - Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, đồng thời tưởng nhớ 135 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh và 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Công ty Cổ phần Văn hóa Đông A phối hợp cùng Nhà xuất bản Đại học Sư phạm cho ra mắt ấn phẩm “Hồ Chí Minh - Tiểu sử bằng hình”.