Cấp thẻ Căn cước công dân không phải để theo dõi người dân

Vừa là ĐBQH tỉnh Hưng Yên, đồng thời là thành viên Ban soạn thảo dự án Luật Căn cước, Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an đã trân trọng lắng nghe, phát biểu tiếp thu nhiều ý kiến đóng góp của các ĐBQH, đồng thời tham gia thảo luận về một số vấn đề mà ĐBQH quan tâm. 

Sửa đổi Luật CCCD để tạo thuận lợi, bảo vệ nhân dân
Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, dự án luật nhằm tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp - đây là mục tiêu quan trọng, đồng thời để bảo vệ nhân dân. "Bảo vệ để không ai bị xâm phạm về đời tư cá nhân. Cho đến giờ này, Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư đã vận hành rất tốt, là nền tảng để quản lý, quản trị xã hội, không ai có thể xâm nhập vào lấy được dữ liệu.

Đại tướng Tô Lâm - đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên giới thiệu một số điểm ưu việt của thẻ CCCD gắn chip

Đồng thời, bảo vệ ở đây là trên nhiều nghĩa. Trước đây, chúng tôi rất vất vả khi tìm thông tin người già đi lạc, người tâm thần, trẻ em đi lạc... không biết là ai, ở đâu; rồi những đi đường gặp sự cố, TNGT không biết họ là ai, thì giờ đã trả lời được, đây đều là những người yếu thế trong xã hội"- Bộ trưởng lý giải. 

Theo Bộ trưởng, chúng ta chủ trương "không để ai bị bỏ lại phía sau", nhưng thực chất con số này có thể lên đến hàng triệu người, cũng không được thống kê bao giờ, họ không có căn cước, không có hộ khẩu, không có ai quản lý.

"Ở vùng sâu, vùng xa có những người chưa bao giờ đi ra khỏi bản làng, thôn, ấp, chủ yếu là người già không nơi nương tựa, người nghèo, ốm đau, bệnh tật, tàn tật. Họ không có nhu cầu kết nối xã hội, chưa từng đi đâu. Thậm chí có những người chưa từng được chụp ảnh. Khi được cán bộ Công an chụp ảnh làm Căn cước công dân (CCCD) họ xúc đông lắm, có những cụ già 70 tuổi chưa bao giờ được chụp ảnh thẻ, họ nói vui là nay mai có chuyện gì ra đi thì đấy sẽ là ảnh thờ của họ" - Bộ trưởng chia sẻ.

Cũng theo Bộ trưởng, không chỉ vùng sâu, vùng xa mà ngay gần đây thôi, ngay tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh cũng có hàng trăm nghìn người - là người từ nhiều vùng đất nước đến Hà Nội từ nhiều chục năm nay, đến từ lúc còn là cậu bé đánh giày, bán hàng rong, làm thuê làm mướn, thấy cuộc sống phúc lợi xã hội lớn quá, ngày nào cũng thu nhập được, tối họ ở trọ hoặc gầm cầu, hoặc chỗ nào đấy... 

Họ cũng phát triển lên, tình yêu đẹp, có gia đình, sinh con sinh cái, các cháu sinh ra cũng vậy, không có hộ khẩu, không có giấy tờ, không được đi học, không khai sinh. Lớn lên, các cháu tiếp tục đánh giày, cuộc sống rất khó khăn. "Nếu chúng ta không cấp căn cước, không đưa họ vào diện để xã hội giúp đỡ, hỗ trợ thì rất khó khăn. Dịp Covid-19, chúng tôi đã phát hiện ra điều này, nhiều người bảo để phòng dịch thì "ai ở đâu, ở đó", nhưng họ bảo: "Tôi làm gì ở đâu". 

Lúc cứu trợ chúng ta đưa gạo, đưa rau nhưng họ không có bếp, ăn cơm đĩa thôi, làm ngày nào hay ngày đó. Qua làm CCCD, chúng tôi phát hiện ra những trường hợp như vậy, mà không phải ít, vùng nào cũng có. Hiến pháp quy định phải bảo vệ người dân, người dân có quyền sống bất cứ đâu trên lãnh thổ Việt Nam. Do đó, mục tiêu, ý nghĩa bảo vệ nhân dân của việc này là rất lớn" - Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh. 

Bộ trưởng cho rằng, mục tiêu thứ ba mới tính đến hoạt động quản lý xã hội. Với giao dịch điện tử như thế này, nhiều người nói, không nghĩ cải cách ghê gớm, người dân, doanh nghiệp được tạo điều kiện thuận lợi như thế. "Trước đây "một cửa" đã tạo điều kiện rồi, giờ không có cửa nào vì môi trường điện tử, người dân có địa vị pháp lý, danh tính rõ ràng, giao dịch vô cùng thuận lợi. "Một cửa" đã dần rơi vào dĩ vãng rồi vì người ta ngồi ở nhà vẫn giao dịch được với các cơ quan hành chính, tiện ích vô cùng lớn" - Bộ trưởng nói.

Các đại biểu tham gia thảo luận tại tổ trong Kỳ họp thứ 5

Thẻ CCCD gắn chip không bị mạo danh

 Lý giải thêm về việc sửa tên Luật Căn cước, Bộ trưởng khẳng định tên này chính xác và bao hàm hơn. Đây không phải là giấy chứng nhận công dân, vì có những người bị tước một số quyền công dân nhưng vẫn có căn cước, vẫn có quyền sở hữu tài sản, đăng ký chủ nhà, chủ đất, chủ xe ô tô... Ví dụ, những người chấp hành án phạt tù, người ta đi cải tạo một thời gian nhưng quyền cư trú, căn cước vẫn còn. 

Thêm vào đó, những em bé mới sinh ra đã có quyền cấp căn cước để được cấp hộ chiếu, đi nước ngoài theo bố mẹ... Việc giấy khai sinh là giấy tờ duy nhất chứng minh để lên máy bay đã làm nảy sinh nhiều chuyện dở khóc dở cười như mượn giấy khai sinh, khai mất giấy khai sinh để lên máy bay... 

"Vừa rồi chúng tôi làm với ngành Giáo dục rất thuận lợi cho các cháu đi thi. Chúng tôi cũng có thể cung cấp cho ngành Giáo dục năm nay xã này có bao nhiêu cháu đến tuổi đi học, bao nhiêu nam, bao nhiêu nữ, từ dữ liệu dân cư "đúng, đủ, sạch, sống", rất thuận lợi, bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo..." - Bộ trưởng nói và cho biết, trách nhiệm pháp lý không thay đổi được khi có căn cước. 

Đây chỉ là căn cước để xác định anh là ai, tôi khác với những người khác, tôi có địa vị pháp lý của mình, chứ không phải là điều gì ghê gớm. Sửa tên Luật Căn cước để phạm vi đối tượng mở rộng hơn, phục vụ tốt việc quản lý xã hội. 

Về việc cấp Giấy chứng nhận căn cước đối với người gốc Việt đang cư trú tại Việt Nam, Bộ trưởng Tô Lâm cho rằng, họ phải được xã hội thừa nhận, có quyền giao dịch trong xã hội, trong khi họ không có giấy tờ gì, không quốc tịch, không hộ chiếu, không chứng minh. "Chúng tôi không cấp CCCD mà làm chứng nhận căn cước. Việc này tạo điều kiện để xã hội có trách nhiệm hơn với họ và họ cũng phải có trách nhiệm với xã hội".

Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, Ban soạn thảo cũng đã rà soát việc sửa đổi luật đảm bảo tương thích với các dự án luật và các điều ước quốc tế, đồng thời hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoàn toàn đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, an toàn trong khi lưu trữ, kết nối, chia sẻ thông tin nên dù mỗi ngày có cả nghìn cuộc tấn công, xâm nhập nhưng cũng không thể vượt qua hệ thống bảo vệ. Đối với thẻ CCCD gắn chíp, nếu chụp ảnh lại đưa lên mạng cũng không thể hoạt động được, không thể rút tiền, không bị mạo danh... 

Về thông tin cấp thẻ CCCD là để theo dõi người dân, Bộ trưởng khẳng định đây chỉ là một số thông tin từ các đối tượng phản động, khiến người dân hoang mang, lo lắng, chứ thực chất không thể theo dõi được và nếu theo dõi cũng vi phạm pháp luật.

"Chúng tôi không để cái gì phát sóng, phát tín hiệu ở đây, năng lượng ở đâu làm được điều này? Về nguyên lý bình thường cũng không thể làm được. Luận điệu này là để xuyên tạc do một số đối tượng phản động bên ngoài, chúng ta phải tiếp tục tuyên truyền, giải thích cho người dân hiểu" - Bộ trưởng nhấn mạnh thêm.