Tọa đàm “Hội ngộ Giải A Giải Báo chí Quốc gia”:
Điều nguy hiểm nhất là ngòi bút bị bẻ cong
(PNTĐ) - Sáng ngày 19/03/2023, tại Bảo tàng Hà Nội, trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc năm 2023, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Hội ngộ Giải A Giải Báo chí Quốc gia” với sự tham dự của nhà tác giả, nhóm tác giả đoạt giải A Giải Báo chí Quốc gia trong 5 năm trở lại đây.
Sự kiện là dịp hội ngộ, giao lưu, thảo luận nghiệp vụ của 40 tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm đoạt giải A Giải Báo chí Quốc gia trong 5 năm từ 2017-2021, cùng lãnh đạo các cơ quan thông tấn, báo chí.
Khách tham dự và công chúng đã có dịp được gặp gỡ, giao lưu với các tác giả đã nhiều năm liền đạt giải cao, giới thiệu và phân tích những tác phẩm báo chí xuất sắc đoạt giải, có giá trị về nghiệp vụ, có nội dung tác động mạnh mẽ và có sức hấp dẫn, lan tỏa rộng rãi trong đời sống xã hội.
Đây cũng là dịp để tôn vinh nền báo chí chất lượng cao của Việt Nam, khẳng định sứ mệnh và vai trò của báo chí là công cụ mạnh mẽ góp phần quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
“Sợ ngòi bút bị bẻ cong”
Đó là chia sẻ rất thẳng thắn của nhà báo Chu Trung Đức, đại diện cho nhóm tác giả của Kênh VOV Giao thông (Đài Tiếng nói Việt Nam) đoạt giải A Báo chí Quốc gia năm 2021, với loạt bài điều tra: “Vỉa hè đang thực sự nuôi ai?”.
Nhà báo Chu Trung Đức cho biết, trong quá trình tác nghiệp, do động chạm tới lợi ích của nhiều nhóm đối tượng nên cả ê-kíp thường xuyên bị đe dọa, bản thân anh thậm chí còn bị các đối tượng xấu đi theo tới tận trụ sở cơ quan nhằm mục đích đe dọa.
Tuy nhiên, bằng những nỗ lực, sự khéo léo và bản lĩnh, tác phẩm đã hoàn thành. Nhà báo Chu Trung Đức luôn tâm niệm một điều rằng: “Đối với nhà báo, điều nguy hiểm nhất không phải là chịu đựng vũ lực hay những lời đe dọa mà phải làm sao để ngòi bút không bị bẻ cong”.
Người làm báo cần có sự dấn thân
Với loạt bài "Kinh hoàng những chiêu trò tàn sát thú rừng" (giải A Giải báo chí quốc gia lần thứ XVI, năm 2021) tạo được ấn tượng mạnh bởi sự dấn thân, tính chiến đấu và nghệ thuật sử dụng ngôn từ, có tác động xã hội lớn, nhà báo Đỗ Doãn Hoàng đã chia sẻ về quá trình tác nghiệp từ những chuyến khám phá châu Phi, đi dọc nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt là vùng "Tam giác vàng" xa xôi và hiểm trở để điều tra viết bài.
Chú trọng phát triển báo chí chất lượng cao
Tại Tọa đàm, các khách mời và công chúng còn được nghe lãnh đạo các Tòa soạn báo chia sẻ về những kế hoạch xây dựng đề tài, tác phẩm báo chí để dự thi các giải báo chí.
Theo đó, Nhà báo Nguyễn Đức Thành, Ủy viên Ban biên tập Báo Lao động nhận định, báo chí hiện đại cần đáp ứng được nhu cầu của công chúng. Đặc biệt, theo ông Thành, làm báo hiện đại không phải là sự cạnh tranh hay là cuộc chạy đua mà phải là ai đúng nhất, ai trúng nhất thì mới có thể lôi kéo được bạn đọc trung thành.
Ủy viên Ban biên tập Báo Lao động nhấn mạnh, làm báo hiện đại phải song hành giữa thông tin và những tuyến bài sâu. Cụ thể, phóng viên phát hiện đề tài, sau đó, lãnh đạo Ban biên tập sẽ có sự định hướng rõ ràng. Bên cạnh đó, cần phải có những kế hoạch thực hiện các tuyến bài theo tháng hoặc quý cụ thể. “Tòa soạn luôn tạo điều kiện hết mức cho phóng viên tác nghiệp từ tài chính, phương tiện, công cụ cũng như Ban biên tập dám đứng ra đảm bảo an toàn cho các phóng viên trong quá trình tác nghiệp”, ông Thành chia sẻ.
Cũng chia sẻ tại tọa đàm, ông Hồ Quang Phương, Ủy viên Ban chấp hành Liên chi hội nhà báo Báo Quân đội nhân dân cho biết lãnh đạo báo luôn quan tâm đầu tư, xây dựng cả về cơ sở vật chất lẫn con người. Theo ông Hồ Quang Phương, để có các tác phẩm chất lượng cao thì cần chú trọng tới khâu tổ chức. Báo Quân đội nhân dân đã tổ chức các nhóm phóng viên chuyên trách nhằm phát hiện các đề tài báo chí ở nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, cách thức chọn đề tài chính là nhân tố cần phải được đầu tư nhiều nhất để có được các tác phẩm báo chí chất lượng cao, theo ông Hồ Quang Phương, việc tìm ra một câu hỏi từ thực tiễn cuộc sống trong mỗi đề tài là vấn đề rất quan trọng, khiến đề tài không chỉ mang tính thời sự mà còn phản ánh hơi thở cuộc sống. Ngoài sự đầu tư về đề tài, cách triển khai và khâu tổ chức thì Báo Quân đội nhân dân còn có nhiều cơ chế nhuận bút và thưởng để khuyến khích, hỗ trợ các phóng viên trong quá trình tác nghiệp.
Mặc dù ra đời được 15 năm nhưng đã có tới 10 năm liên tiếp giành giải cao tại Giải Báo chí Quốc gia, trong đó có những năm giành được trọn bộ 3 giải cao nhất A, B, C, nhà báo Đoàn Ngọc Thu, Phó Tổng Biên tập Báo Điện tử VietnamPlus (Thông tấn xã Việt Nam) cho rằng, người làm báo luôn phải tìm cách để “vượt qua chính mình” và không ngừng tìm kiếm các đề tài và sự dấn thân mới. Tuy vậy, Ban biên tập báo luôn có sự định hướng chi tiết cho phóng viên để triển khai những vấn đề mà dư luận quan tâm. “Khi triển khai các loạt bài, chúng tôi hướng đến mục tiêu cao nhất là phục vụ độc giả và góp tiếng nói làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn chứ không nhằm tìm kiếm các giải thưởng. May mắn là trong hành trình của mình, nhiều năm liên tiếp chúng tôi đã giành được các giải thưởng tại Giải Báo chí Quốc gia và nhiều giải báo chí khác,” Phó Tổng Biên tập Báo Điện tử VietnamPlus chia sẻ.
Tọa đàm “Hội ngộ Giải A Giải Báo chí Quốc gia” thực sự đã trở thành điểm đến để các nhà báo hội ngộ, giao lưu và thảo luận nghiệp vụ, cũng như chia sẻ sự nhiệt huyết cùng niềm đam mê trong nghề nghiệp và tinh thần cống hiến của người làm báo trong sáng tạo những tác phẩm báo chí chất lượng cao.
Những câu chuyện được kể đã góp phần truyền lửa nghề, truyền cảm hứng và rèn ngòi bút cho thế hệ nhà báo trẻ, các sinh viên báo chí - truyền thông mong muốn theo đuổi nghề báo thiêng liêng và cao quý này.
Đánh giá về Giải Báo chí Quốc gia, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Nguyễn Đức Lợi nêu rõ: “Giải Báo chí Quốc gia tôn vinh những giá trị cao quý của những người làm báo, những đóng góp trách nhiệm, chất lượng, hiệu quả, bền bỉ của người làm báo, thể hiện vị trí và vai trò quan trọng của báo chí trong đời sống tinh thần của nhân dân và đời sống xã hội của đất nước.
Ông nhấn mạnh: “Nghề báo là nghề rất đáng tự hào và trân trọng dù phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhọc nhằn, gian khổ và cả những cám dỗ, nhưng nhiều nhà báo vẫn nêu cao tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt huyết và đam mê nghề nghiệp để có những tác phẩm hay, chất lượng, có ý nghĩa cho xã hội, tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước và phụng sự nhân dân”.
