Mô hình “cơ quan báo chí trong cơ quan báo chí” là vấn đề mới
(PNTĐ) - Trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội chiều 24/11, về dự án Luật Báo chí (sửa đổi), nhiều đại biểu đã tập trung phân tích các nội dung liên quan đến mô hình cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, đặc biệt yêu cầu phải hoàn thiện khung pháp lý, bảo đảm tính thống nhất và phù hợp thực tiễn. Dưới đây là tổng hợp theo từng đại biểu, sắp xếp theo nhóm vấn đề chung.
Đại biểu Phan Thị Thanh Phương (Đoàn TP Hồ Chí Minh) cho biết, những ngày qua, mưa lũ dồn dập tại khu vực Tây Nguyên và miền Trung, đặc biệt tại Đắk Lắk và Gia Lai. Bên cạnh các cấp chính quyền địa phương, lực lượng công an, quân sự, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đã tổ chức các hoạt động ứng phó, hỗ trợ, giúp đỡ người dân thì đều thấy sự xuất hiện rất kịp thời của các cơ quan báo chí. Các phóng viên đã có mặt ngay tại vùng lũ, vừa đưa tin chân thật, chính xác, vừa trực tiếp chuyển hàng cứu trợ, mang theo niềm hy vọng đến với bà con.
“Những hình ảnh này một lần nữa khẳng định sức mạnh không thể thay thế của báo chí, đặc biệt là các báo có uy tín lâu năm. Bằng sự tin cậy của người dân, báo chí đã trở thành sợi dây kết nối nghĩa tình, là cầu nối nhân ái giữa cộng đồng và đồng bào, là lực lượng tuyến đầu trong thông tin cảnh báo và huy động lực lượng xã hội khi thiên tai diễn ra. Thực tiễn sinh động này đặt ra yêu cầu pháp lý cấp thiết, đó là Luật Báo chí (sửa đổi) phải tạo hành lang pháp lý đầy đủ để xây dựng các cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện địa phương, nhằm đáp ứng yêu cầu mới của công tác thông tin trong thời bình và cả trong những thời điểm nguy cấp, khó khăn"- đại biểu nhấn mạnh.
Theo đại biểu, TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh không chỉ là hai trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị lớn mà còn là hai trung tâm truyền thông quốc gia. Tại đây tập trung đội ngũ phóng viên có kinh nghiệm dày dặn, công nghệ và kỹ năng sản xuất nội dung hiện đại, hệ thống tòa soạn hội tụ phát triển theo mô hình đa nền tảng.
Những tờ báo lớn ở hai đô thị này có lượng độc giả cả nước, thậm chí xuyên biên giới; nhiều chương trình xã hội, điều tra, phản biện chính sách tạo hiệu ứng lan tỏa, đóng góp tích cực vào quản trị quốc gia và phát triển xã hội.
Trong bối cảnh đó, một cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh sẽ thực hiện được hai nhiệm vụ quan trọng. Thứ nhất là tăng cường năng lực thông tin chính thống dựa trên công nghệ hiện đại, có bộ phận phân tích, xác thực, phản ứng nhanh trước những luồng thông tin sai lệch.
Thứ hai là đảm nhiệm vai trò điều phối truyền thông lớn, hỗ trợ chính quyền trong các thời điểm khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm dòng thông tin đến với người dân kịp thời và chính xác.
Đại biểu Phan Thị Thanh Phương đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung khái niệm và cơ chế về cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện cấp địa phương vào Luật Báo chí (sửa đổi) kỳ này và cần có điều khoản mang tính khung để xây dựng mô hình cụ thể, xác lập pháp lý cho mô hình báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện địa phương, để các địa phương có đủ điều kiện có thể triển khai, tránh tình trạng mạnh ai nấy làm hoặc không có cơ quan đủ tầm dẫn dắt.
“Luật Báo chí (sửa đổi) cần mạnh dạn tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho sự hình thành và phát triển của cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện địa phương và quy định về kinh tế báo chí. Đây không chỉ là yêu cầu của sự phát triển báo chí mà còn là yêu cầu của đất nước trước những biến động ngày càng phức tạp. Giao cho báo chí địa phương quyền mạnh hơn chính là tăng cường năng lực phòng vệ thông tin và năng lực kết nối cộng đồng” - đại biểu nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Đoàn TP Hồ Chí Minh) băn khoăn về cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí và phát thanh - truyền hình thuộc Tỉnh, Thành ủy.
Tại Báo cáo 492, cơ quan soạn thảo giải trình rằng cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan báo và phát thanh - truyền hình đã được quy định tại Quy định số 373 ngày 23 tháng 9 năm 2025 của Ban Bí thư.
Đại biểu đề nghị cần xem xét thêm bởi vì Quy định 373 là văn bản của Đảng và cơ quan soạn thảo cần phải thể chế hóa bằng văn bản pháp luật thông qua việc quy định ngay trong dự thảo luật này hoặc có điều khoản giao cho Chính phủ quy định chi tiết.
Theo đại biểu, mô hình “cơ quan báo chí trong cơ quan báo chí” là vấn đề mới. Thực tiễn triển khai sẽ phát sinh nhiều vướng mắc liên quan đến cơ chế quản lý, quy trình chuyên môn, việc xử lý trách nhiệm... Do đó, Dự thảo cần bổ sung những quy định, nguyên tắc về mô hình này để trên cơ sở đó Chính phủ ban hành nghị định quy định chi tiết.
Giải trình tiếp thu ý kiến của các đại biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, trong số 22 đại biểu có ý kiến thảo luận, nhóm vấn đề nhận nhiều ý kiến nhất thuộc về mô hình cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện. Hiện Việt Nam có 6 cơ quan báo chí chủ lực theo Quyết định 362. Tuy nhiên, nhiều đại biểu đề xuất xem xét thêm điều kiện để báo chí địa phương được phát triển bền vững, tránh tình trạng xin - cho trong thành lập cơ quan báo chí mới.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, tinh thần chung là cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp các cơ quan hữu quan sớm tổng kết và xây dựng chiến lược phát triển báo chí toàn quốc, sau đó trình cấp có thẩm quyền và thể hiện bằng Nghị định của Chính phủ. Đây là vấn đề căn cơ, phải đặt trong quy hoạch tổng thể, không giải quyết riêng lẻ trong Luật Báo chí.
