Rút ngắn thời gian xử lý đơn rút vốn giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài xuống còn một ngày
(PNTĐ) - Rút ngắn tối đa thời gian xử lý đơn rút vốn (trong vòng 1 ngày làm việc đối với rút vốn trực tiếp và tạm ứng); Trực tiếp làm việc với các ban quản lý dự án, các địa phương để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong giải ngân… là một số giải pháp do Bộ Tài chính đề xuất để phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân cao đối với nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ giao năm 2024.
Ông Hoàng Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) phát biểu tại Hội nghị
Bộ Tài chính vừa tổ chức Hội nghị với các địa phương về giải ngân vốn đầu tư công 11 tháng đầu năm 2024 và các biện pháp thúc đẩy giải ngân. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu trụ sở Bộ Tài chính và trực tuyến 53 điểm cầu tại các Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương,
Năm 2024, để thúc đẩy giải ngân cả nguồn vốn đầu tư trong nước và nguồn vốn đầu tư từ vốn vay nước ngoài, Bộ Tài chính đã chỉ đạo toàn ngành tài chính thực hiện: đôn đốc các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương bằng văn bản đề nghị khẩn trương thực hiện phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công vốn ngân sách nhà nước, kế hoạch vốn nước ngoài năm 2024, nhập dự toán trên hệ thống TABMIS; tổ chức các đoàn công tác đôn đốc giải ngân đối với 2 Bộ (Bộ GTVT, Bộ NN&PTNT) và 8 địa phương (Thanh Hóa, Huế, Đắc Lắc, Bình Định, Quảng Nam, Hà Tĩnh, Ninh Thuận và Điện Biên) để hỗ trợ xử lý các vướng mắc về thủ tục giải ngân, thanh toán, các vấn đề ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án; rà soát quy trình tiếp nhận hồ sơ và xử lý đơn rút vốn đảm bảo thời hạn ngắn nhất (tối đa 01 ngày làm việc đối với đơn thanh toán trực tiếp); trao đổi, làm việc với các nhà tài trợ (WB, ADB, JICA, AFD, KfW, Kexim) để đẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết, hiệu lực các hiệp định vay cho các dự án đã hoàn thành thủ tục đầu tư và đã được giao kế hoạch vốn năm 2024, đồng thời có thông báo cho các cơ quan liên quan của phía Việt Nam các vấn đề vướng trong giải ngân.
Kế hoạch vốn được giao năm 2024 thấp hơn năm 2023 nhưng các địa phương cũng không phân bổ hết kế hoạch vốn cho các dự án (mới phân bổ được 93,7% kế hoạch vốn đầu tư công của ngân sách trung ương và 79,28% kế hoạch vốn địa phương vay lại) chủ yếu do dự án đã kết thúc, không còn nhu cầu giải ngân hoặc dự án chưa hoàn thành các thủ tục điều chỉnh nên chưa có cơ sở phân bổ kế hoạch vốn. Về giải ngân, có 06/53 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt trên 60%, nhưng vẫn còn 05/53 địa phương vẫn chưa giải ngân kế hoạch vốn 2024.
Tính đến ngày 30/11/2024, tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công từ nguồn vốn vay nước ngoài (tính chung cả vốn cấp phát của trung ương và vốn địa phương vay lại) đạt cao hơn cùng kỳ năm 2023 (30,3% so với 24,89%). Tuy nhiên, kết quả giải ngân này vẫn khá thấp so với yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ đặt ra.
Dưới góc độ địa phương, ông Lê Sỹ Tiến, Phó Phòng Kinh tế đối ngoại (Sở Kế hoạch và đầu tư TP. Hà Nội) cho biết, năm 2024, 6 dự án ODA của TP. Hà Nội được giao kế hoạch vốn ODA được giao 3.895,5 tỷ đồng đáp ứng nhu cầu giải ngân cho các dự án. Ước thực hiện đến 31/01/2025, giải ngân vốn ODA kế hoạch năm 2024 khoảng 2.944,8 tỷ đồng, đạt 75,59% kế hoạch.
Ông Lê Sinh Tiến, Phó phòng Kinh tế đối ngoại, Sở KHĐT Hà Nội, UBND TP Hà Nội
Theo ông Lê Sỹ Tiến, ước thực hiện giải ngân kế hoạch năm 2024 nguồn vốn ODA cấp phát thấp là do các vướng mắc của Dự án Tuyến đường sắt đô thị số 3, đoạn Nhổn ga Hà Nội đã cơ bản được giải quyết tuy nhiên việc điều chỉnh chủ trương đầu tư, dự án và gia hạn các Hiệp định vay chậm (Hiệp định vay ADB đến tháng 6/2024 mới hoàn thành) so với kế hoạch đặt ra; Dự án Tuyến đường sắt đô thị thành phố Hà Nội, đoạn Nam Thăng Long Trần Hưng Đạo thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án kéo dài dẫn tới Dự án đến nay vẫn chưa triển khai.
Còn Bình Thuận, theo đại diện tỉnh này, dự kiến số giải ngân vốn ODA đến hết năm 2024 đạt 41,42% tổng vốn đã phân bổ. Hiện tỉnh đang 4 dự án sử dụng nguồn vốn ODA với nhiều khó khăn khi triển khai. Theo đó, tại một dự án đang có tổng mức đầu tư tăng lên vì tăng chi phí đền bù; hiện tỉnh đang xin ý kiến tăng tổng đầu tư và đang chờ phê duyệt điều chỉnh mới có thể tiến hành được...
Đại diện Nghệ An cho hay, trong tổng số 6 dự án sử dụng vốn nước ngoài hiện đang triển khai, có 3 dự án được bố trí kế hoạch vốn nước ngoài năm 2024 và 3 dự án còn lại chưa được bố trí kế hoạch vốn. Trong đó, 2 dự án vay vốn Chính phủ Đức vừa hoàn thành điều chỉnh chủ trương đầu tư, gia hạn thời gian thực hiện nên chưa có nhu cầu vốn trong năm 2024, có 1 dự án vay vốn Ngân hàng Thế giới vừa hoàn thành ký kết Hiệp định vay vào tháng 8/2024 và hiện đang triển khai các nội dung liên quan. Nghệ An phấn đấu cuối năm 2024 đạt tỷ lệ giải ngân khoảng 50% từ nguồn vốn vay.
Tại tỉnh Bắc Kạn, tổng số kế hoạch vốn năm 2024 tỉnh thực hiện phân bổ và nhập dự toán chi tiết trên Tabmis đến nay là 79.179 triệu đồng; đến hết tháng 11/2024, giải ngân được 56.527 triệu đồng, đạt 71% kế hoạch vốn tỉnh giao chi tiết, đạt 62% kế hoạch vốn chung năm 2024. Dự ước đến hết 31/1/2025, tỉnh sẽ giải ngân 79.179 triệu đồng, đạt 100% kế hoạch…
Còn đối với tỉnh Lạng Sơn, năm 2024, tỉnh này được giao quản lý nguồn vốn đầu tư công vốn nước nước ngoài là 72 tỷ đồng và nguồn vốn vay lại là 20,2 tỷ đồng. Tính đến hết tháng 11/2024, tỉnh chưa giải ngân nguồn vốn này do mới được phân bổ từ ngày 01/11.
Ông Nguyễn Hoàng Lâm, Trưởng phòng Quản lý dự án địa phương
Tại Hội nghị ông Hoàng Hải – Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) đánh giá: Nguyên nhân giải ngân chậm do trong công tác triển khai thực hiện và giải ngân thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh và các ban quản lý dự án tồn tại đã lâu như vướng mắc về giải phóng mặt bằng; vướng mắc trong khâu đấu thầu hoặc hợp đồng thương mại; chậm tiến hành công tác nghiệm thu, thanh toán hoặc do thiếu kế hoạch vốn (cả cấp phát và vay lại); tình trạng các địa phương tiếp tục chậm giải ngân vốn vay nước ngoài còn do nhiều dự án (22% số dự án đang giải ngân) phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án, gia hạn giải ngân, gia hạn thời gian thực hiện, đề nghị sử dụng vốn dư.
Tại Hội nghị, Bộ Tài chính đã đề xuất một số giải pháp để phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân cao đối với nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ giao năm 2024. Trong đó, Bộ Tài chính sẽ rút ngắn tối đa thời gian xử lý đơn rút vốn (trong vòng 01 ngày làm việc đối với rút vốn trực tiếp và tạm ứng); Trực tiếp làm việc với các ban quản lý dự án, các địa phương để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong giải ngân; Tiếp tục trao đổi với các nhà tài trợ nhằm tháo gỡ các vướng mắc về phía nhà tài trợ như rút ngắn thời gian và đơn giản hóa thủ tục cho ý kiến không phản đối.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ hỗ trợ các địa phương đẩy nhanh tiến độ, thủ tục trong việc gia hạn thời gian bố trí vốn để tránh làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân của dự án; Nhanh chóng thực hiện các thủ tục bổ sung kế hoạch vốn trung hạn, kế hoạch vốn cấp phát cho các địa phương để hoàn thành thủ tục và đủ điều kiện được bố trí vốn bổ sung.
Về phía các địa phương và Ban quản lý dự án cần khẩn trương thực hiện việc giao kế hoạch vốn và nhập Tabmis ngay sau khi được cấp có thẩm quyền bổ sung kế hoạch vốn (bao gồm cả cấp phát và vay lại); Các Ban quản lý dự án chuẩn bị sẵn sàng hồ sơ để giải ngân ngay sau khi được giao bổ sung kế hoạch vốn; khẩn trương báo cáo hoàn chứng từ chi tiêu từ tài khoản tạm ứng, đảm bảo thời hạn theo quy định; Đối với chương trình/dự án cần điều chỉnh chủ trương đầu tư, ngay sau khi có phê duyệt/quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư của cấp có thẩm quyền, các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để điều chỉnh thời hạn giải ngân, điều chỉnh phân bổ vốn theo các hiệp định vay đã ký (nếu có); Đối với các dự án có vướng mắc trong công tác chuẩn bị đầu tư và triển khai dự án, các địa phương, Ban quản lý dự án có trách nhiệm khẩn trương hoàn tất các thủ tục về đầu tư, xây dựng, về di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện dự án; hoàn thiện các thiết kế kỹ thuật, giải quyết các khó khăn vướng mắc trong việc đấu thầu hợp đồng; sớm xử lý các vướng mắc phát sinh trong từng khâu thực hiện dự án.
"Việc đạt được tỷ lệ giải ngân 95% kế hoạch vốn được giao năm 2024 đối với nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là không đơn giản khi từ nay đến hết năm không còn nhiều. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương thống nhất, triển khai các giải pháp đã được nêu ra để đạt được tỷ lệ giải ngân cao nhất có thể", ông Hoàng Hải - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại lưu ý.
