Chính sách cho vay mua nhà chưa hấp dẫn công nhân
(PNTĐ) - Ngày 6/8, báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với AAV và AFV tổ chức buổi khảo sát thực tế đến khu nhà ở của công nhân ở xã Kim Chung, huyện Đông Anh và toạ đàm “Đảm bảo chỗ ở cho công nhân - Từ thực tiễn đến chính sách".

Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Xuân Khánh, Phó Tổng biên tập báo Kinh tế & Đô thị cho biết, theo số liệu báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, hiện nay cả nước có 3,78 triệu công nhân lao động trực tiếp trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, trong số đó có khoảng 1,8 triệu lao động có nhu cầu về nhà ở. Tuy nhiên, kết quả phát triển nhà ở xã hội cho công nhân chưa đáp ứng được nhu cầu do hiện mới hoàn thành việc đầu tư xây dựng 126 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 62.700 căn hộ. Với tổng diện tích 3.135.000 m2 đáp ứng được gần 30% nhu cầu của công nhân lao động.

Tại Hà Nội có gần 170 nghìn công nhân nhưng thực tế mới đáp ứng được hơn 22 nghìn chỗ ở cho công nhân (khoảng 13% nhu cầu về nhà ở xã hội cho công nhân).
Thực tế hiện nay cho thấy, với mức lương (trung bình 6-9 triệu đồng/người/tháng), hầu hết các gia đình công nhân không có nhiều khả năng tích lũy tài chính để mua nhà ở xã hội. Do thiếu quỹ nhà ở dành cho công nhân, tại nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất, công nhân phải thuê nhà trọ của người dân trong khu vực lân cận, điều kiện sống tạm bợ, diện tích phòng ở chật hẹp, không có không gian vui chơi, giải trí...
Để giúp các cơ quan báo chí có cái nhìn khách quan và đầy đủ hơn về nhà ở cho người lao động, Ban tổ chức chương trình lựa chọn chủ đề “Đảm bảo chỗ ở cho công nhân - từ thực tiễn đến chính sách".

Ông Bùi Quốc Dũng, Trưởng phòng Quản lý nhà ở xã hội - tái định cư (Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội) cho biết, chỗ ở cho công nhân được thành phố Hà Nội quan tâm từ nhiều năm nay. Trong đó, Khu nhà ở công nhân Kim Chung (xã Kim Chung, huyện Đông Anh) là một trong những khu nhà ở thí điểm đầu tiên được xây dựng cho công nhân thuê với nguồn kinh phí của thành phố.
Khu nhà ở cho quy mô 28 tòa, gồm 24 tòa nhà cao 5 tầng (1.084 căn hộ), cung cấp 9.168 chỗ ở và 4 tòa nhà cao 15 tầng (448 căn hộ), cung cấp 2.352 chỗ ở. Số lượng chỗ ở này mới đáp ứng được khoảng 6,8% chỗ ở cho công nhân hiện nay. Giá cho thuê của các căn hộ tại đây khá rẻ: 120.000 đồng/người/tháng với căn hộ tập thể và gần 30.000 đồng/m2/tháng đối với căn hộ có diện tích 45-70m2.
Mặc dù được thiết kế, xây dựng cung cấp chỗ ở phù hợp cho các đối tượng: Đơn thân (phòng ở tập thể), hộ gia đình (căn hộ khép kín), ông Bùi Quốc Dũng cho rằng, mới chỉ đáp ứng được chỗ ngủ, nghỉ; chưa mang tính hấp dẫn, chưa đáp ứng được các nhu cầu sinh hoạt hằng ngày: Nơi vui chơi, giải trí, sinh hoạt văn hóa, hạ tầng xã hội.
Chia sẻ về vấn đề gói cho vay với lãi suất ưu đãi 8,2%/năm và cho vay thời hạn 5 năm để mua nhà, theo ông Bùi Quốc Dũng, chính sách này chưa hấp dẫn, không phù hợp với công nhân.
Công nhân thu nhập thấp, không có tích lũy nên lãi suất 8,2% là quá cao, phải trả trong 5 năm thì quá ngắn.

PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức thành phố Hà Nội cho rằng, thực tế chỗ ở vẫn là nỗi đau đáu của nhiều công nhân; có an cư thì mới lạc nghiệp, có chỗ ở ổn định thì mới tập trung vào công tác. Song nhà ở cho công nhân vẫn đang rất thiếu. Bên cạnh đó, rất nhiều công nhân chỉ có nhu cầu thuê nhà, thay vì mua nhà.
Để công nhân có nơi ăn ở ổn định, phù hợp điều kiện thu nhập (khoảng 6-8 triệu đồng/tháng thì cần có quỹ để xây dựng nhà cho thuê cho công nhân. Cùng đó, cần có chính sách thực tiễn, khả thi, phân vai rõ ràng (nhà nước làm gì, doanh nghiệp làm gì) có chính sách tín dụng hợp lý để thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia phát triển nhà ở cho công nhân thuê.

Nhu cầu thuê nhà đúng là mong muốn của các công nhân. Chị Đặng Thị Thu Huệ quê ở Vĩnh Phúc làm công nhân công ty Canon 17 năm nay, đã sinh sống ở căn hộ số 212, đơn nguyên 1-N001, khu nhà ở Kim Chung 7 năm nay với giá thuê nhà 960.000 đồng/tháng, cộng chi phí điện nước, mỗi tháng tiền nhà, điện nước khoảng 1,6 triệu đồng, chị Huệ cho rằng đây là chi phí hợp lý. Thu nhập 2 vợ chống chị Huệ mỗi tháng gần 20 triệu đồng, cũng nhờ việc giảm chi phí nhà ở mà vợ chồng chị Huệ đã có được tiền tiết kiệm.
Chị Huệ lo lắng 2 năm nữa con chị lên lớp 10, với tình trạng không có hộ khẩu thường trú thì con sẽ không được học trường công lập mà phải học trường tư thì sẽ phải chi phí nhiều hơn, cuộc sống của gia đình chị lại thêm khó khăn.
Còn chị Lý Thị Lựu quê ở ở căn 205 có 2 con nhỏ, với thu nhập hơn 6 triệu đồng/tháng là rất khó khăn, chị mong muốn được tăng lương và khu nhà ở có thêm các khu vui chơi cho trẻ con.
Đối với nữ công nhân trẻ Nguyễn Thị Thu Hường (23 tuổi) - Công nhân công ty Canon Việt Nam việc được thuê nhà ở giá rẻ từ dự án nhà chung cư cho công nhân, lao động là rất may mắn. “Mỗi tháng chỉ chị phí nhà ở, điện nước chỉ 40.000-50.000 đồng, ở phòng 4 người, ở giường tầng, điện nước, wifi đầy đủ, điều kiện sinh hoạt, an ninh rất tốt.”