Hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9:
Đa dạng văn hóa nâng cao vai trò và địa vị của phụ nữ trong xã hội, tạo sự gắn kết, hòa hợp xã hội
(PNTĐ) - Tiếp tục chương trình làm việc hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Thủ đô Hà Nội, sáng 16/9, dưới sự chủ trì của ông Kamal Ait Mik, nghị sĩ Maroc, thành viên Ban Lãnh đạo Diễn đàn Nghị sĩ trẻ IPU, các nghị sĩ thảo luận chuyên đề 3 “Thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa vì sự phát triển bền vững”.
Các đại biểu dự hội nghị Nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9Cần tôn trọng đa văn hóa để hướng đến phát triển bền vững
Phiên thảo luận họp tập trung về vai trò của các nghị viện và nghị sĩ trẻ trong việc thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa trong bối cảnh chuyển đổi công nghệ và toàn cầu hóa, cụ thể là các nội dung: Hợp tác kỹ thuật số dựa trên đạo đức và giảm thiểu tác động không mong muốn của chuyển đổi số đối với quyền riêng tư, bảo mật và hạnh phúc; Phát huy vai trò của văn hóa trong các chính sách phát triển tại cấp độ quốc gia, khu vực và quốc tế; Cam kết bảo vệ và phát huy sự đa dạng văn hóa; Tạo môi trường, hệ sinh thái thuận lợi cho văn hóa và đa dạng văn hóa; Vai trò của văn hóa và đa dạng văn hóa trong phát triển bền vững.
Ông Kamal Ait Mik, Thành viên Hạ viện Maroc và Thành viên Ban lãnh đạo Diễn đàn Nghị sĩ trẻ IPU cho biết, Hội nghị sẽ tiến hành thảo luận chuyên đề số 3 về “Thúc đẩy sự tôn trọng sự đa dạng văn hóa cho sự phát triển bền vững”. Trong tình hình hiện nay, cần tôn trọng đa văn hóa để hướng đến phát triển bền vững. Đây là một chủ đề rất quan trọng. Vào tháng 6/2023, Maroc đã chủ trì Diễn đàn Liên tôn giáo, với sự tham gia của các đại diện các nền tôn giáo lớn.
Theo ông Kamal Ait Mik, việc đối thoại liên tôn giáo, liên văn hóa, thúc đẩy đa dạng văn hóa là rất cần thiết, đặc biệt, cần hướng tới những người yếu thế như phụ nữ, trẻ em, những người di cư, thanh niên, người tàn tật. Hội nghị này hướng tới đối tượng thanh niên, những chủ thể của tương lai, đóng vai trò quan trọng và cần có những vị trí tốt hơn nữa trong xã hội.
Tại phiên họp, các đại biểu sẽ tập trung vào vai trò của các nghị viện và nghị sĩ trẻ trong việc thúc đẩy sự tôn trọng đa dạng văn hóa trong thời đại chuyển đổi công nghệ và toàn cầu hóa. Các đại biểu sẽ thảo luận về hợp tác kỹ thuật số dựa trên đạo đức, giảm thiểu những hậu quả không mong muốn của Chuyển đổi số đối với quyền riêng tư, an ninh và phúc lợi, đồng thời tạo ra một môi trường và hệ sinh thái thuận lợi cho văn hóa và sự đa dạng văn hóa.
Cần nhìn nhận vai trò của đạo đức trong quá trình phát triển kinh tế xã hội
Tiến sĩ Maurizio Bona, cựu cố vấn của Tổng Giám đốc Tổ chức Nghiên cứu Vật lý Hạt nhân Châu Âu (CERN), giảng viên tại Đại học Pavie, Ý, chia sẻ về Hiến chương khoa học, công nghệ, đạo đức, theo đó khoa học, công nghệ tạo ra sự thay đổi lớn đối với toàn cầu; việc dự đoán sự phát triển của khoa học, công nghệ rất khó, do vậy việc giảm thiểu tác động tiêu cực từ sự phát triển này cần được đặt ra vấn đề đạo đức trong lĩnh vực này.
Các nghị viện cần nhìn nhận vai trò của đạo đức trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. CERN đang xây dựng một Hiến chương về đạo đức trong khoa học, công nghệ, dựa trên tinh thần bảo đảm, tôn trọng quyền con người. Đây cũng là tài liệu tham khảo để các nghị viện xây dựng các quy định về đạo đức trong khoa học công nghệ. Hiến chương quy định các hoạt động nghiên cứu không được phép vượt qua các tiêu chuẩn đạo đức đã được nêu ra, đây chính là giới hạn về đạo đức trong lĩnh vực nghiên cứu.
Ông Maurizio Bona khẳng định đây không phải là văn bản tồn tại mãi mãi mà sẽ được rà soát, điều chỉnh định kỳ phù hợp với các giai đoạn phát triển trên thế giới.
Theo ông Maurizio Bona, nhóm làm việc đã làm việc với các nghị viện, nghị sĩ, cộng đồng nghiên cứu khoa học để cập nhật Hiến chương, quy định các tiêu chuẩn đạo đức trong nghiên cứu khoa học.
Bản dự thảo của Hiến chương sẽ được gửi cho các nghị viện tham khảo và hoàn thiện, dự kiến thông qua tại Đại hội đồng IPU năm 2024. Hiến chương giúp các nghị viện xác định cơ hội và thách thức, định hình tương lai dài hạn của thế giới, với sự phát triển khoa học công nghệ đang đóng vai trò tích cực hơn trong xã hội mà không lo ngại những rủi ro tiềm tàng.
Cần có quy trình pháp lý để ứng phó với những hành vi trên mạng xã hội
Ông Andy Williamson, Nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Đổi mới của IPU phát biểu qua băng ghi hình cho rằng, cần cân bằng, giảm thiểu rủi ro của công nghệ số mang lại, có thể đề cập thêm về ảnh hưởng của công cụ này đối với hoạt động nghị viện. Cần làm rõ những điều này có ý nghĩa như nào đối với nghị viện, nghị sĩ; cần có giải pháp quản lý được sự thay đổi nhanh chóng của môi trường số.
Trao đổi về thông tin sai lệch, thông tin giả, trí tuệ nhân tạo và những hệ lụy vấn đề này mang lại, ông Andy Williamson cho rằng, cần tận dụng tối đa những công nghệ này hiệu quả nhưng thận trọng. Đặc biệt, trong những năm gần đây, sự bùng nổ của mạng xã hội và những lợi ích to lớn đã mang lại cho từng cá nhân về liên kết xã hội. Trong đại dịch COVID-19, mạng xã hội trở thành công cụ quan trọng để kết nối và duy trì liên kết xã hội. Về mặt công việc, đây là công cụ được sử dụng nhiều hơn, với tốc độ nhanh hơn rất nhiều trong quá khứ...
Ông Andy Williamson cho biết, năm 2019, không có nghị viện nào tổ chức họp trực tuyến kết hợp với trực tiếp, chỉ có một số nghị viện sử dụng công nghệ số trong hoạt động Uỷ ban của mình. Vào năm 2020, 2021 và 2022, nhiều nghị viện đã chuyển họp với hình thức kết hợp, từ đó có thể tổ những buổi họp mà có một số nghị sĩ tham gia bằng nền tảng trực tuyến. Như vậy, công cụ số đã làm thay đổi cách vận hành của các nghị viện. Đây là sự thay đổi rõ rệt trong thời gian rất ngắn, nhưng sự thay đổi đó, với sự bùng nổ của mạng xã hội lại phải chịu gánh nặng về thông tin sai lệch, thông tin giả cùng những hành vi bắt nạt trên mạng xã hội. Muốn tiếp tục duy trì và sử dụng hiệu quả công cụ này thì cần duy trì được giá trị sử dụng cho từng cá nhân, cho các nghị sĩ,...
Theo ông Andy Williamson, cần có quy trình pháp lý, những quy định cần thiết để ứng phó đối với những hành vi như vậy trên mạng xã hội, đặc biệt đối với những người đại diện công chúng. Mặt khác, phụ nữ là những người chịu nhiều hành vi bắt nạt trên mạng xã hội hơn nam giới nên cần phải làm nhiều hơn để giải quyết được vấn đề này. Trong vai trò nghị sĩ, cần phải có những công cụ pháp lý cần thiết, nâng cao nhận thức của người dân.
Giáo sư Jean Trần Thanh Vân - Chủ tịch Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam, Giám đốc Trung tâm ICISE chia sẻ về sự quan trọng và cần thiết của khoa học, công nghệ trong sự phát triển bền vững, nhất là sự cần thiết của sự hợp tác giữa các nhà khoa học với các nghị sĩ và các nhà hoạch định chính sách. Giáo sư Trần Thanh Vân khẳng định, khoa học cơ bản chính là nên tảng, động cơ của khoa học ứng dụng, đưa vào áp dụng trong thực tiễn và giúp cho xã hội phát triển bền vững
Nhờ trí tò mò và mong muốn tìm hiểu, tìm kiếm đã đem đến thành công trong tương lai và là nền tảng cho sự tìm hiểu mọi mặt của xã hội, cho sự cạnh tranh quốc gia. Giáo sư Trần Thanh Vân nêu dẫn chứng cho thành công của khoa học là từ khoa học cơ bản đến ứng dụng đã giúp chúng ta chiến thắng trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, nhờ sự khám phá và sự hiểu biết, các nhà khoa học đã nhanh chóng tìm ra được vắc xin chống virus hiệu quả.
Vì vậy, kiến thức khoa học cần sự chung tay của các nghị viện, các nhà chính sách và các doanh nghiệp để có thể phát triển và định hướng. Tại Hội nghị Khoa học vì hòa bình, các nghị viện quốc tế đã thống nhất sự cần thiết liên kết nghị sĩ khắp nơi trên thế giới về các vấn đề lớn dựa trên tinh thần ngoại giao, khoa học, vì lợi ích của nhân dân, vì hòa bình. Giáo sư Trần Thanh Vân nhấn mạnh tầm quan trọng của khoa học và công nghệ trong sự phát triển bền vững, đó là mục tiêu để hợp tác giữa IPU và các Hội khoa học quốc tế.
Đa dạng văn hóa ở Việt Nam cũng như ở nhiều nước đang gặp nhiều thách thức
PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Đại biểu Quốc hội Việt Nam - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho biết, tại Tuyên ngôn thế giới về đa dạng văn hóa 2001, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp quốc (UNESCO) khẳng định đa dạng văn hóa là tài sản chung quý giá của nhân loại, cần thiết đối với nhân loại như đa dạng sinh học đối với tự nhiên, là khởi nguồn cho giao lưu, đổi mới và sáng tạo.
Bên cạnh đó, đa dạng văn hóa có vai trò quan trọng đối với việc thực hiện đầy đủ các quyền con người và các quyền tự do cơ bản, nâng cao vai trò và địa vị của phụ nữ trong xã hội, tạo sự gắn kết, hòa hợp xã hội, vì vậy cần lồng ghép đa dạng văn hóa như một yếu tố có tính chiến lược vào các chính sách phát triển quốc gia và quốc tế, thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp quốc…
Ông Bùi Hoài Sơn cho biết, Quốc hội Việt Nam quan tâm, chú trọng việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, ban hành chính sách nhằm thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa vì sự phát triển bền vững...
Ý thức sâu sắc được trách nhiệm của mình, Việt Nam đã chủ động tham gia, thể hiện vai trò tích cực, trách nhiệm tại các cơ chế đa phương, góp phần phát huy, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động bảo vệ và phát huy sự đa dạng văn hóa trên quy mô khu vực và quốc tế.
Đa dạng văn hóa được xem là nguồn lực cho sự phát triển của thế giới hiện tại cũng như tương lai. Tuy nhiên, đa dạng văn hóa ở Việt Nam cũng như ở nhiều nước đang gặp nhiều thách thức, đặc biệt là những thách thức phi truyền thống của một kỷ nguyên số và toàn cầu hóa, ảnh hưởng không nhỏ đến tính bền vững của di sản văn hóa, văn hóa tộc người.
Ông Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh, Phiên thảo luận toàn thể 3 với chủ đề “Thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa vì sự phát triển bền vững” hôm nay hết sức có ý nghĩa, các đại biểu sẽ cùng nhau tập trung thảo luận về vai trò của các nghị viện và nghị sĩ trẻ trong việc thúc đẩy tôn trọng đa dạng văn hóa trong bối cảnh chuyển đổi công nghệ, chuyển đổi số và toàn cầu hóa.
