Tạo khí thế mới, quyết tâm mới, động lực mới phát triển Thủ đô trong kỷ nguyên mới của dân tộc

Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu chỉ đạo tại đại hội. Cùng dự có lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương.

Diện mạo của Thủ đô đã không ngừng phát triển theo hướng hiện đại, thông minh, xanh và bền vững

Tổng Bí thư cho biết, qua kiểm điểm, đánh giá cho thấy: Các chỉ tiêu đề ra tại Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVII cơ bản đều đạt và vượt, có 04 chỉ tiêu hoàn thành sớm từ 1 đến 2 năm, trong đó có 14 kết quả nổi bật đã được khẳng định trong báo cáo chính trị và được chứng minh bằng những số liệu cụ thể.

Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư nhiệt liệt chúc mừng, đánh giá cao và biểu dương những kết quả Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua.

Đồng tình với đánh giá của thành phố Hà Nội về 6 nhóm hạn chế, yếu kém nêu trong Báo cáo chính trị, Tổng Bí thư chỉ rõ, phải thẳng thắn nhìn nhận còn không ít “điểm nghẽn” kéo dài cần được tập trung khắc phục.

Tổng Bí thư nêu rõ, đất nước ta, Thủ đô ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc với thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân thành phố Hà Nội cần nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Thủ đô đối với đất nước; nhận thức đầy đủ sự quan tâm, tạo điều kiện của Trung ương đối với Thủ đô, phải thấy rõ trách nhiệm rất lớn của Hà Nội trước mong muốn và kỳ vọng của Nhân dân cả nước, Nhân dân Thủ đô vào Hà Nội.

Để Hà Nội bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi một tầm nhìn tổng thể và hệ thống, nơi tư tưởng, thể chế, không gian, kinh tế và con người hòa quyện thành một chỉnh thể phát triển bền vững. Trong đó, tư tưởng định hướng thể chế; thể chế kiến tạo không gian; không gian mở đường cho kinh tế; kinh tế nuôi dưỡng con người; và con người lại sáng tạo, hoàn thiện tư tưởng. Do vậy, Tổng Bí thư gợi ý thành phố Hà Nội tập trung thực hiện tốt 7 yêu cầu, nhiệm vụ.

Trong đó, yêu cầu đầu tiên phải xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nêu gương, hành động, trách nhiệm. Tổng Bí thư nhấn mạnh, đây là trục đột phá đầu tiên, quyết định mọi thành công. Đảng bộ Hà Nội phải thật sự tiêu biểu, mẫu mực, gương sáng về bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu. Mỗi cán bộ, đảng viên phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; nói đi đôi với làm; vì Nhân dân phục vụ.

Tiếp tục triển khai nghiêm túc các Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, XIII, gắn với Chỉ thị 05-CT/TW về Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Kiên quyết phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; nêu cao tinh thần tự phê bình, đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ; củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và Nhân dân; Tập trung nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền 2 cấp, chuyển mạnh từ tư duy quản lý sang tư duy kiến tạo, phục vụ, thực hiện phân cấp, phân quyền rõ ràng, kèm theo trách nhiệm và kiểm soát; Phải thay đổi triệt để tư duy bằng tinh thần mới: “Hà Nội đã nói là làm-làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả, làm đến cùng".

Tổng Bí thư cũng yêu cầu, cần đặt “Văn hiến- Bản sắc- Sáng tạo” ở vị trí trung tâm của mọi định hướng phát triển Thủ đô, coi đó là nguồn lực nội sinh mạnh mẽ, là căn cốt hình thành bản lĩnh, trí tuệ và sức vươn của Hà Nội, làm nền tảng để Thủ đô khẳng định vai trò đầu tàu, vị thế dẫn dắt và sức lan tỏa của quốc gia trong thời kỳ mới.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Thủ đô Hà Nội mang hồn cốt, bản lĩnh và trí tuệ dân tộc thì sức mạnh không chỉ nằm ở quy mô dân số hay chỉ số GDP, mà ở chiều sâu văn hoá được bồi đắp qua lịch sử, từ những dấu tích cổ kính của kinh thành Thăng Long, cho đến nhịp sống hiện đại của một trung tâm chính trị, văn hoá, và kinh tế hàng đầu cả nước.

Hà Nội phải được kiến tạo như một “Thành phố văn hiến - bản sắc - sáng tạo”, hướng tới một “Thủ đô văn minh - hiện đại - bền vững” với trí tuệ thời đại và tầm vóc toàn cầu: nơi Văn hiến là gốc rễ, kết tinh trí tuệ dân tộc, nuôi dưỡng niềm tin, khát vọng và bản lĩnh, tạo sức hấp dẫn riêng có mà không đô thị nào sao chép được; bản sắc là điểm tựa, lợi thế cạnh tranh cốt lõi, giúp Hà Nội không chỉ giữ được linh hồn lịch sử mà còn tạo ra sức hút để dẫn dắt sáng tạo, phát triển kinh tế tri thức, thu hút nhân tài; sáng tạo là động lực phát triển, chuyển hóa, biến di sản thành giá trị sống, vừa bảo tồn, vừa phát triển, vừa mở rộng tầm vóc đô thị, từ quy hoạch, kiến trúc, nghệ thuật đến giáo dục, khoa học và quản trị. 

Muốn vậy, chiến lược phát triển phải gắn kết đồng bộ giữa văn hóa, không gian, kinh tế và con người. Mỗi quyết sách, dự án và đầu tư đều phải bảo đảm vừa giữ được cốt cách truyền thống, vừa định hình được không gian văn hoá cho thế hệ mai sau, đồng thời tạo ra năng lực đổi mới. Phải phát triển các “mạch sáng tạo” liên kết toàn Thủ đô, bảo đảm dòng chảy năng lượng sáng tạo từ di sản, tri thức đến công nghệ, kết nối các trung tâm văn hóa, học thuật và đổi mới sáng tạo.

Trên cơ sở đó, hình thành “ba cực sáng tạo” gồm: Di sản - trung tâm nội đô lịch sử và không gian ven sông Hồng - thành Cổ Loa; Tri thức - Đại học Quốc gia và các trung tâm đào tạo, nghiên cứu; và Công nghệ - Khu công nghệ cao Hòa Lạc cùng các khu đổi mới sáng tạo. Đây sẽ là trục dẫn dắt sức sáng tạo của toàn Thủ đô, khai thác tối đa giá trị lịch sử, tri thức và công nghệ, biến Hà Nội thành đô thị hội tụ quá khứ, hiện tại và tương lai.

Hà Nội đã nói là làm - làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả, làm đến cùng

Tổng Bí thư khẳng định, khi Hà Nội đặt Văn hiến - Bản sắc - Sáng tạo ở vị trí trung tâm của mọi định hướng phát triển, Thủ đô không chỉ khẳng định vị thế đầu tàu, dẫn dắt và lan tỏa sức mạnh quốc gia, mà còn trở thành hình mẫu đô thị có bản lĩnh, trí tuệ, giàu sức sống và bền vững, nơi quá khứ, hiện tại và tương lai hội tụ thành một sức mạnh toàn diện, làm nền tảng để đất nước phát triển trong thời kỳ mới.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu Hà Nội phải kiến tạo một mô hình quản trị hoàn toàn mới, đủ năng lực điều phối, dẫn dắt, và giải quyết triệt để những vấn đề cấp bách, đồng thời mở ra một tầm nhìn phát triển lâu dài, bền vững.

Hà Nội -Thủ đô ngàn năm văn hiến, với khoảng trên dưới mười triệu dân, với vị trí trung tâm chính trị quốc gia đang phải đối mặt với những thách thức đô thị tích luỹ từ lịch sử phát triển: Các khu chung cư cũ, kẹt xe kéo dài, ô nhiễm không khí dai dẳng, ngập lụt khi mưa lớn, và sự quá tải hạ tầng nội đô. Những thách thức ấy không chỉ là bài toán hạ tầng mà là phép thử năng lực quản trị ở tầm quốc gia, là phép thử đối với tầm vóc và bản lĩnh của Thủ đô.

Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng tặng hoa chúc mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Để vượt qua, Hà Nội không thể chỉ điều chỉnh theo lối cũ mà phải kiến tạo một mô hình quản trị hoàn toàn mới: Từ quản lý sang kiến tạo; từ chồng chéo, rời rạc sang đồng bộ, tích hợp; từ ngắn hạn sang bền vững, với tầm vóc của một Thủ đô hiện đại, vừa đủ sức giải quyết triệt để những vấn đề cấp bách, vừa mở ra tầm vóc phát triển mới; không chỉ duy trì trật tự mà còn tạo năng lực bứt phá; không chỉ quản lý hiện tại mà còn chủ động định hình tương lai. Chúng ta phải dũng cảm làm những việc trước kia chưa ai làm, thận trọng trong phương pháp nhưng quyết liệt trong hành động để dẫn dắt tư duy, chuẩn mực và mô hình phát triển cho cả nước.

Đấy phải là một mô hình quản trị tiên tiến, đặc thù, tích hợp và toàn diện, nơi mọi chính sách, dự án và nguồn lực vận hành liên kết như các chức năng của một cơ thể đô thị, dưới hệ thống điều phối trung tâm và nền tảng dữ liệu liên ngành, xóa bỏ rời rạc, chồng chéo và mâu thuẫn. Mọi quyết sách phải dựa trên khoa học và bằng chứng, được thử nghiệm, mô phỏng và được hiệu chỉnh trước khi triển khai, không vì cảm tính hay lợi ích cục bộ.

Tổng Bí thư cho rằng, Hà Nội cần hoàn thiện mô hình đô thị đa cực, đa trung tâm, biến mỗi cực phát triển thành một trung tâm động lực thực sự, được kết nối chặt chẽ bằng hạ tầng xương sống, các trục chiến lược và hành lang liên kết tổng hợp.

Phát triển Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn mới đòi hỏi phải chuyển mình căn bản mô hình “đơn cực tập trung” sang cấu trúc “đa cực, đa trung tâm”. Không thể tiếp tục dồn nén mọi chức năng hành chính, kinh tế, giáo dục, y tế, văn hoá,… vào khu nội đô lịch sử vốn đã quá tải, mà phải tổ chức lại không gian đô thị theo các cực phân tán, nhưng vẫn đảm bảo liên kết đồng bộ.

Sự phát triển đa cực là thiết kế giúp Hà Nội mở rộng quy mô của trung tâm, để mỗi cực trở thành một “vệ tinh động lực” -vừa tự chủ chức năng, vừa gắn bó hữu cơ với Thủ đô chung và các vùng phụ cận.

Trọng tâm của mô hình này là tư duy “hạ tầng dẫn dắt quy hoạch” thay cho tư duy “quy hoạch để xây” - nghĩa là mọi chiến lược dân cư, công nghiệp, thương mại hay nhà ở phải được thiết kế xoay quanh năng lực hạ tầng thực tế, đặc biệt là hạ tầng giao thông, năng lượng, nước sạch, thoát nước, xử lý rác và hạ tầng số, coi toàn bộ là một cơ thể thống nhất.

Hạ tầng phải đi trước một bước, đồng bộ và thông minh: đường bộ cao tốc, hệ thống tàu điện ngầm, đường sắt trên cao, cảng sông, sân bay, mạng lưới điện-nước- thông tin phải liên kết theo tư duy “trục - vành đai - ga”.

Quy hoạch không còn là bản vẽ tĩnh, mà là một chiến lược hạ tầng động, liên tục cập nhật bằng dữ liệu số, giám sát bằng mô hình mô phòng, đảm bảo mọi dự án đều được triển khai có căn cứ, minh bạch và hiệu quả. Đây chính là phương thức chuyển hóa quy hoạch từ hình học sang chiến lược, từ bản đồ sang năng lực vận hành.

Tổng Bí thư yêu cầu phát triển Hà Nội thành trung tâm khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, động lực trung tâm thúc đẩy phát triển vùng và quốc gia dựa trên kinh tế tri thức. Đây là yếu tố quyết định đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng giai đoạn tới và là trục động lực then chốt để Hà Nội bước vào giai đoạn phát triển mới - từ thủ đô hành chính, chính trị trở thành trung tâm tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu quốc gia, đóng vai trò dẫn dắt vùng đồng bằng sông Hồng và lan tỏa cả nước. Đây không chỉ là yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là một lựa chọn chiến lược về tầm vóc quốc gia, thể hiện tư duy chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học - công nghệ - nhân tài - sáng tạo.

Hà Nội phải trở thành nơi kiến tạo chính sách mới, thử nghiệm công nghệ mới, đào tạo nhân tài mới và khởi nguồn ý tưởng mới cho quốc gia. Thủ đô đang hội tụ đầy đủ những điều kiện thuận lợi nhất, cùng với TP. Hồ Chí Minh là hai địa phương có nhiều lợi thế nhất để đảm nhiệm vai trò trung tâm đổi mới sáng tạo và công nghệ của đất nước.

Tổng Bí thư cũng lưu ý, lấy con người làm trung tâm và thước đo mọi sự phát triển, xây dựng Thủ đô nhân văn, hạnh phúc, công bằng và văn minh, trở thành hình mẫu văn hoá, tri thức dẫn dắt quốc gia. Thủ đô phải trở thành thành phố nơi mọi người dân đều có cơ hội học tập, sáng tạo, khởi nghiệp và cống hiến; đồng thời có mạng lưới phúc lợi toàn diện, bảo đảm y tế, giáo dục, an sinh, nhà ở, việc làm và không gian văn hóa, nghệ thuật cho mọi tầng lớp. Khi con người được phát triển toàn diện, xã hội mới thực sự công bằng, sáng tạo và hạnh phúc.

Yêu cầu quan trọng tại Thủ đô cần giữ vững quốc phòng - an ninh; mở rộng đối ngoại, hợp tác vùng và quốc tế. Lấy cảm giác an toàn và bình yên của người dân và du khách làm thước đo cho sự bình yên của Thủ đô. Đồng thời, đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập và hợp tác phát triển vùng, quốc tế, mở rộng mạng lưới hợp tác với các đô thị lớn trên thế giới, tham gia tích cực vào mạng lưới các “Thành phố xanh - thông minh - sáng tạo”. Qua đó, nâng cao vị thế Hà Nội - Trung tâm chính trị, văn hóa, giáo dục, kinh tế tiêu biểu của Việt Nam trên trường quốc tế.

Tổng Bí thư tin tưởng, với tinh thần đột phá, đổi mới, sáng tạo, dân chủ, kỷ cương, đoàn kết, trách nhiệm, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thành phố Hà Nội nhất định sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, phấn đấu đạt được nhiều thành tựu to lớn hơn nữa, xứng đáng với tầm vóc và vị thế “Thủ đô ngàn năm văn hiến”, “Thủ đô anh hùng”, “Thành phố vì hòa bình”, “Thành phố sáng tạo”; tự tin, vững bước tiên phong cùng cả nước tiến vào Kỷ nguyên mới, góp phần xứng đáng đưa đất nước phát triển giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc, hùng cường, sánh vai với các cường quốc năm châu./.