Cuộc đời thăng trầm của Picasso và bức tranh khiến thế giới sửng sốt
(PNTĐ) - Người ta thường biết đến một Picasso đầy tài năng và có phần kiêu ngạo – người hiểu rõ sức mạnh nghệ thuật và sự quyến rũ của bản thân; nhưng có lẽ ít ai hiểu rõ những khía cạnh nhạy cảm, phức tạp, những góc tối ẩn giấu sâu trong tâm hồn ông.
Picasso thường được biết đến như một thiên tài, một bậc thầy sáng tạo của thế kỷ 20. Tên tuổi ông gắn liền với sự ra đời của trường phái Lập thể – bước chuyển đột phá trong dòng chảy nghệ thuật nói chung và Nghệ thuật Hiện đại nói riêng.
Trong cuốn sách “Picasso và bức tranh khiến thế giới sửng sốt”, tác giả Miles J. Unger kể về cuộc đời của Picasso – ông không chỉ nổi tiếng bởi những thành tựu trong nghệ thuật: một trong những nghệ sĩ năng-sản nhất (với hơn 80.000 tác phẩm đủ loại chủ đề và chất liệu: hội họa, điêu khắc, in ấn, sân khấu, gốm), đồng sáng tạo thủ pháp cắt-dán hay chủ nghĩa Lập thể trứ danh, mà còn bởi cuộc đời bí ẩn của mình. Giống như nhiều vĩ nhân, song hành cùng danh tiếng của ông là vô số các giai thoại, các câu chuyện liên quan tới tác phẩm, rồi cả những tin đồn, như việc yêu đương, thói trăng hoa, quan điểm chính trị, hay bị nghi ngờ là đồng phạm trong vụ trộm bức tranh Mona Lisa táo tợn ở bảo tàng Louvre càng khiến hình tượng “thiên tài” của Picasso thêm phi thường, bí ẩn, và đặc biệt gây tranh cãi.
Các tác phẩm của Picasso thường được phân loại theo các thời kỳ khác nhau, trong đó có giai đoạn từ 1909 đến 1919 được chú ý hơn cả bởi đây là thời kỳ mà Picasso phát triển phong cách vẽ Lập thể mà sau này trở thành một trường phái hội họa – cuộc cách mạng về hội họa và điêu khắc châu Âu vào đầu thế kỷ 20 và là nguồn cảm hứng vô tận cho những thế hệ sau trong các lĩnh vực khác như kiến trúc, nội thất… Chủ nghĩa Lập thể phá vỡ nguyên tắc tạo hình truyền thống của hội họa từ hàng thế kỷ trước, khiến những hình khối, mảnh ghép và góc cạnh của đối tượng được trưng bày dưới lăng kính không-thời gian trên mặt phẳng tranh, mà bức tranh Những cô nàng ở Avignon (1907) đầy táo bạo đã đánh dấu thời khắc ấy.
Thông qua lối kể chuyện tỉ mỉ của tác giả Miles J. Unger, không gian Lập thể Picasso hiện ra từ hàng ngàn mảnh ghép: Hình bóng của cha, José Ruiz y Blasco; cái chết của em gái Conchita hay bạn ông, Casagemas; các nhóm bạn ruột cùng những buổi đàm luận thâu đêm trong các quán cà phê nghệ sĩ; về Málaga, A Corunã, Barcelona, Horta d’Ebre hay Paris; về các “nàng thơ” Fernande hay Françoise; trên bậc thềm căn hộ ở Grands-Augustins, hay khi trong chiếc xe Hispano Suiza Coupe de Ville nổi tiếng; để rồi, trở về với những khi lục thùng rác kiếm ăn, những lúc đơn độc ở Bateau Lavoir và giai đoạn thai nghén cả một cuộc cách mạng nghệ thuật.
Qua hơn 500 trang sách, cùng lối kể chuyện và phân tích tỉ mỉ đặc trưng của tác giả, cuộc đời 91 năm của Picasso hiện ra như một bức tranh ký ức khổng lồ, giúp độc giả quan sát một cách đồng thời, bao quát và khách quan về cuộc đời cũng như diễn biến nội tâm phức tạp của một nghệ sĩ thiên tài bậc nhất thời Hiện đại, nằm trong một thời kỳ biến động hỗn loạn cả về chính trị lẫn nghệ thuật. Và không chỉ dừng ở một cuốn tiểu sử nghệ sĩ đơn thuần, “Picasso và bức tranh khiến thế giới sửng sốt” còn khắc họa chân thực hình ảnh một con người cả đời chiến đấu với những gì tăm tối nhất trong nội tâm, bắt chúng phải trở thành năng lượng cho các “sáng tạo” của ông.
