7 nguyên nhân gây mất ngủ kéo dài

BSCKII. Đoàn Thị Huệ Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai
Chia sẻ

(PNTĐ) - Mất ngủ không đơn thuần là thiếu ngủ. Đó là tình trạng không hài lòng về số lượng hoặc chất lượng giấc ngủ, kéo dài ít nhất 3 đêm/tuần trong ít nhất 3 tháng, dù có đủ cơ hội để ngủ, gây ra đau khổ hoặc suy giảm đáng kể trong các hoạt động xã hội, nghề nghiệp, giáo dục, học tập, hành vi hoặc các lĩnh vực quan trọng khác.

Dấu hiệu nhận biết mất ngủ

Bạn có thể nhận biết mất ngủ qua các dấu hiệu sau:

Khó vào giấc: Nằm trằn trọc hơn 30 phút mà không thể chìm vào giấc ngủ.

Khó duy trì giấc ngủ: Thức giấc nhiều lần giữa đêm, rất khó hoặc không thể ngủ lại.

Thức dậy quá sớm: Tỉnh giấc sớm hơn mong muốn và không thể ngủ lại được, cảm giác bồn chồn, lo lắng.

Giấc ngủ không phục hồi: Ngủ đủ giờ theo lý thuyết (ví dụ 7-8 tiếng) nhưng sáng dậy vẫn cảm thấy mệt mỏi, uể oải, không sảng khoái.

Hậu quả ban ngày (đây là yếu tố quan trọng để chẩn đoán mất ngủ): Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, dễ cáu gắt, giảm khả năng tập trung, trí nhớ kém, suy giảm hiệu suất trong công việc hoặc học tập. Họ cũng có thể trở nên lo lắng quá mức về giấc ngủ của mình, tạo thành một vòng luẩn quẩn khó thoát.

7 nguyên nhân gây mất ngủ kéo dài - ảnh 1
Ảnh minh họa

7 nhóm nguyên nhân chính gây mất ngủ

Căng thẳng tâm lý (nguyên nhân hàng đầu): Công việc căng thẳng, áp lực học tập, gánh nặng tài chính, mâu thuẫn gia đình, hay những sang chấn tâm lý (như mất mát người thân, ly hôn, tai nạn...) đều có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng mất ngủ. Khi căng thẳng, cơ thể sản xuất hormone cortisol và adrenaline, gây hưng phấn và khó đi vào giấc ngủ.

Thói quen ngủ không lành mạnh (vệ sinh giấc ngủ kém): Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây mất ngủ mà nhiều người thường bỏ qua. Khi vệ sinh giấc ngủ kém, cơ thể sẽ khó điều chỉnh nhịp sinh học tự nhiên.

Những thói quen này có thể kể đến: Lịch ngủ thất thường; sử dụng chất kích thích gần giờ ngủ (thường là sau 2-3 giờ chiều); tiếp xúc ánh sáng xanh (từ điện thoại, máy tính bảng) quá khuya; môi trường ngủ không tốt (phòng ngủ ồn ào, quá sáng, nhiệt độ không phù hợp, nệm/gối không thoải mái...); ăn no hoặc vận động mạnh sát giờ ngủ; dành quá nhiều thời gian cố ngủ trên giường.

Bệnh lý tâm thần: Mất ngủ là một triệu chứng phổ biến và thường đi kèm với nhiều bệnh lý tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), rối loạn lưỡng cực... Nghiên cứu cho thấy, tới 90% người mắc trầm cảm nặng bị mất ngủ. Ngược lại, tình trạng mất ngủ kéo dài cũng được chứng minh là yếu tố làm tăng nguy cơ khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh lý tâm thần này.

Bệnh lý cơ thể: Nhiều bệnh lý thể chất có thể gây ra sự khó chịu hoặc các triệu chứng làm gián đoạn giấc ngủ. Có thể kể đến các bệnh: Đau xương khớp, đau đầu mạn tính, đau thần kinh...; bệnh tim mạch; bệnh hô hấp; bệnh tiêu hóa; bBệnh nội tiết.

Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị các bệnh lý khác có thể có tác dụng phụ gây mất ngủ. Ví dụ như một số thuốc hạ huyết áp, thuốc chứa corticoid, thuốc hạ mỡ máu (statin), một số loại thuốc chống trầm cảm, thuốc thông mũi có chứa pseudoephedrine, hoặc thuốc chống động kinh.

Sử dụng rượu bia, chất kích thích: Nhiều người lầm tưởng rượu bia giúp dễ ngủ, nhưng thực tế, rượu có thể giúp bạn dễ chìm vào giấc ngủ ban đầu nhưng sau đó lại gây gián đoạn chu kỳ giấc ngủ, khiến giấc ngủ chập chờn và thức giấc sớm. Caffeine, như đã đề cập, làm tăng thời gian trằn trọc và giảm chất lượng giấc ngủ sâu.

Yếu tố nhân khẩu học: Phụ nữ - đặc biệt trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, sự thay đổi hormone (estrogen và progesterone) có thể gây bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, làm gián đoạn giấc ngủ. Người cao tuổi: Quá trình lão hóa tự nhiên làm thay đổi cấu trúc giấc ngủ, giảm thời gian ngủ sâu, dễ thức giấc hơn. Người làm việc ca kíp, luân phiên ngày/đêm làm rối loạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Những người có tính cách hay lo âu, cầu toàn, ít chia sẻ cảm xúc cũng có nguy cơ cao hơn mắc chứng mất ngủ do khó giải tỏa căng thẳng.

Tin cùng chuyên mục

Hà Nội: Số ca mắc sởi tăng nhanh, báo động dịch bệnh mùa hè diễn biến phức tạp

Hà Nội: Số ca mắc sởi tăng nhanh, báo động dịch bệnh mùa hè diễn biến phức tạp

(PNTĐ) - Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, trong tuần từ ngày 20/6 đến 27/6, tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều ca mắc mới. Đáng chú ý, dịch sởi ghi nhận mức tăng kỷ lục so với cùng kỳ năm trước, đặt ra thách thức lớn cho công tác phòng chống dịch trong mùa hè.
Bệnh viện Nam Thăng Long triển khai bệnh án điện tử, bước đi quan trọng trong số hóa Y tế

Bệnh viện Nam Thăng Long triển khai bệnh án điện tử, bước đi quan trọng trong số hóa Y tế

(PNTĐ) - Trong bối cảnh ngành y tế Thủ đô đang mạnh mẽ đẩy nhanh tiến trình số hóa và chuyển đổi số, hướng tới mô hình y tế thông minh, Bệnh viện Nam Thăng Long đã đánh dấu một bước tiến quan trọng khi chính thức triển khai bệnh án điện tử (EMR). Đây là bệnh viện công lập thứ 17 của Hà Nội thực hiện chuyển đổi này, khẳng định nỗ lực không ngừng của các cơ sở y tế trên địa bàn thành phố trong việc hiện đại hóa dịch vụ khám chữa bệnh.
Chống thực phẩm chức năng kém chất lượng: Cần sự vào cuộc từ cả nhà nước và doanh nghiệp

Chống thực phẩm chức năng kém chất lượng: Cần sự vào cuộc từ cả nhà nước và doanh nghiệp

(PNTĐ) - Trước thực trạng thực phẩm chức năng kém chất lượng, giả mạo và không rõ nguồn gốc vẫn len lỏi trên thị trường, việc kiểm soát chất lượng từ khâu đầu vào đang trở thành yêu cầu cấp thiết. Không chỉ các cơ quan quản lý, nhiều doanh nghiệp bán lẻ dược phẩm cũng bắt đầu chủ động phối hợp với đơn vị kiểm nghiệm tuyến cao để minh bạch hóa chuỗi cung ứng, nâng cao tiêu chuẩn sản phẩm.
Bệnh viện Đa khoa huyện Mê Linh sẵn sàng triển khai bệnh án điện tử

Bệnh viện Đa khoa huyện Mê Linh sẵn sàng triển khai bệnh án điện tử

(PNTĐ) - Bệnh viện Đa khoa huyện Mê Linh đã tổ chức Hội nghị thẩm định bệnh án điện tử (EMR) vào ngày 26/6, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số của ngành y tế Thủ đô. Việc thẩm định thành công khẳng định bệnh viện đủ điều kiện thay thế hoàn toàn bệnh án giấy bằng bệnh án điện tử, góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và hiệu quả quản lý.
Bệnh viện Hữu Nghị khai trương Phòng khám chữa bệnh theo yêu cầu: Nâng tầm chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Bệnh viện Hữu Nghị khai trương Phòng khám chữa bệnh theo yêu cầu: Nâng tầm chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng

(PNTĐ) - Sáng 26/6/2025, bệnh viện Hữu Nghị trang trọng tổ chức Lễ khai trương Phòng khám chữa bệnh theo yêu cầu tại trụ sở bệnh viện, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong chiến lược nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao, đa dạng của người dân.