Phác đồ điều trị ung thư vú: Những điều người bệnh cần hiểu rõ
(PNTĐ) - Ung thư vú là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ mang lại cơ hội sống cao và chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người bệnh. Tuy nhiên, khi mới được chẩn đoán, nhiều người cảm thấy hoang mang trước khái niệm “phác đồ điều trị” – nghe vừa chuyên môn, vừa xa lạ.
Phác đồ điều trị là gì và tại sao lại quan trọng?
Phác đồ điều trị ung thư vú là một kế hoạch chăm sóc y tế toàn diện, được xây dựng riêng cho từng bệnh nhân, dựa trên nhiều yếu tố như: Giai đoạn bệnh (từ giai đoạn 0 đến giai đoạn IV). Loại mô học của khối u (ví dụ: thể ống xâm nhập, thể tủy, thể viêm…).
Tình trạng thụ thể hormone (ER, PR) và HER2. Đặc điểm di truyền của tế bào ung thư. Tình trạng sức khỏe tổng thể và bệnh lý kèm theo. Mong muốn, điều kiện và khả năng tuân thủ của người bệnh.
Không có một phác đồ nào áp dụng chung cho tất cả. Mỗi người sẽ có lộ trình điều trị riêng biệt – và việc cá thể hóa phác đồ điều trị chính là yếu tố cốt lõi giúp tăng hiệu quả, giảm biến chứng và tối ưu chất lượng sống.
Các phương pháp điều trị chính trong phác đồ ung thư vú
Một phác đồ điều trị ung thư vú thường kết hợp nhiều phương pháp, trong đó có thể kể đến:
Phẫu thuật: Đây là phương pháp đầu tay, nhằm loại bỏ khối u ra khỏi cơ thể. Tùy theo kích thước khối u và giai đoạn bệnh, bác sĩ có thể lựa chọn: Phẫu thuật bảo tồn vú (chỉ lấy khối u và một phần mô xung quanh); Phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến vú (áp dụng khi khối u lớn, lan rộng hoặc người bệnh không thể bảo tồn). Kèm theo đó, bác sĩ có thể lấy hạch nách để đánh giá nguy cơ di căn.
Hóa trị: Hóa trị dùng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Phương pháp này có thể thực hiện trước phẫu thuật (gọi là tân bổ trợ) để làm nhỏ khối u, giúp phẫu thuật thuận lợi hơn; hoặc sau phẫu thuật (gọi là bổ trợ) để tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại, giảm nguy cơ tái phát. Hóa trị thường gồm nhiều chu kỳ, có thể gây tác dụng phụ như rụng tóc, mệt mỏi, buồn nôn… nhưng hầu hết đều có thể kiểm soát tốt nếu theo dõi sát.
Xạ trị: Xạ trị sử dụng tia năng lượng cao (thường là tia X) chiếu vào vùng tuyến vú hoặc hạch nách để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót. Xạ trị thường được chỉ định sau phẫu thuật, đặc biệt nếu người bệnh bảo tồn vú hoặc có nguy cơ tái phát cao.
Điều trị nội tiết: Với những bệnh nhân có khối u dương tính với thụ thể hormone (ER+/PR+), bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc nội tiết để ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Với phụ nữ tiền mãn kinh: Có thể dùng Tamoxifen. Với phụ nữ mãn kinh: Dùng các thuốc ức chế aromatase như Letrozole, Anastrozole. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 5 đến 10 năm, tác dụng phụ thường nhẹ, có thể là bốc hỏa, thay đổi tâm trạng, loãng xương…
Điều trị nhắm trúng đích: Những bệnh nhân có khối u HER2 dương tính sẽ được chỉ định điều trị với các thuốc nhắm trúng đích như Trastuzumab (Herceptin). Đây là một bước tiến vượt bậc trong điều trị ung thư vú, giúp cải thiện tiên lượng rõ rệt.
Miễn dịch trị liệu: Miễn dịch trị liệu hiện chủ yếu được nghiên cứu và áp dụng cho một số thể đặc biệt như ung thư vú bộ ba âm tính (Triple Negative). Dù chưa phổ biến rộng rãi, nhưng đây là hướng điều trị có nhiều triển vọng trong tương lai.
Các bước của phác đồ điều trị ung thư vú
Một phác đồ điều trị đầy đủ thường trải qua các giai đoạn sau:
Chẩn đoán xác định: Thực hiện sinh thiết, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm các chỉ số ER, PR, HER2…
Xác định giai đoạn: Qua siêu âm, CT scan, MRI, PET/CT… để đánh giá mức độ lan rộng.
Hội chẩn đa chuyên khoa: Gồm bác sĩ ung bướu, phẫu thuật, chẩn đoán hình ảnh, nội tiết, dinh dưỡng… để đưa ra kế hoạch tối ưu.
Triển khai điều trị: Theo đúng lộ trình đã thống nhất – có thể bắt đầu bằng hóa trị, phẫu thuật, xạ trị hay nội tiết tùy từng trường hợp.
Theo dõi và đánh giá lại định kỳ: Để phát hiện sớm nguy cơ tái phát hoặc di căn, đồng thời điều chỉnh phác đồ nếu cần.
Vì sao cần tuân thủ phác đồ điều trị?
Việc tuân thủ đúng và đầy đủ phác đồ là yếu tố sống còn. Nếu bỏ dở giữa chừng, ngắt quãng điều trị, dùng thuốc sai liều hoặc không tái khám định kỳ… nguy cơ ung thư tái phát hoặc tiến triển sẽ tăng lên đáng kể.
Nhiều bệnh nhân, sau khi thấy khối u đã nhỏ lại, nghĩ rằng “khỏi rồi” và tự ý dừng thuốc – điều này vô cùng nguy hiểm. Cần hiểu rằng, dù không còn thấy bằng mắt thường, vẫn có thể còn tế bào ung thư vi thể tồn tại trong cơ thể. Việc điều trị đầy đủ giúp “diệt tận gốc” và ngăn bệnh quay trở lại.
Một vài lời khuyên từ bác sĩ
Đừng ngại hỏi bác sĩ về phác đồ của mình – hiểu rõ giúp bạn chủ động hơn trong điều trị. Hãy báo ngay cho bác sĩ nếu bạn gặp tác dụng phụ hoặc thay đổi bất thường.
Chăm sóc tinh thần, ăn uống hợp lý, vận động vừa phải và duy trì kết nối xã hội sẽ giúp quá trình điều trị nhẹ nhàng hơn. Và đặc biệt, không bao giờ từ bỏ hy vọng. Y học ngày càng tiến bộ, và hàng triệu phụ nữ trên thế giới đã chiến thắng ung thư vú.