Đột phá xây dựng y tế thông minh
(PNTĐ) - 70 năm qua, ngành Y tế với những nỗ lực đã đóng góp nhiều thành tựu y học để chăm sóc sức khỏe toàn dân. Đặc biệt trong bối cảnh công nghệ phát triển, hệ thống y tế thông minh đang được ngành Y tế Việt Nam tích cực xây dựng với mong muốn mang lại lợi ích cho người dân, cũng như khẳng định sự phát triển của nền Y tế Việt Nam trên bản đồ y khoa thế giới.
Hà Nội đi đầu trong phát triển mô hình y tế thông minh
Tại hội nghị khoa học kỷ niệm 70 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955-27/2/2025) do Sở Y tế Hà Nội tổ chức ngày 22/2, TS Nguyễn Đình Hưng, Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội cho biết: Từ cuối năm 2023, Hà Nội đã triển khai thí điểm Đề án 06 của Chính phủ, đến giữa năm 2024 đã có báo cáo tổng kết. Đến nay, Thành phố có 8 triệu hồ sơ sức khỏe điện tử đã được chuẩn hóa dữ liệu; hình thành hệ thống kết nối liên thông giữa Bảo hiểm xã hội và hồ sơ sức khỏe điện tử; các dữ liệu đang được tiếp tục làm giàu hàng ngày, hàng giờ. Đến nay, Hà Nội có 13 bệnh viện hoàn thành xong bệnh án điện tử đã được đăng tải công khai (10 bệnh viện công lập, 3 bệnh viện tư nhân), đứng trong top 23 địa phương dẫn đầu cả nước về triển khai bệnh án điện tử (toàn quốc hiện có hơn 100 bệnh viện triển khai bệnh án điện tử). Với những bệnh viện chưa triển khai xong, Sở Y tế Hà Nội đang chỉ đạo quyết liệt để hoàn thiện trong thời gian tới.
“Sở Y tế đang đề nghị các quận, huyện quyết liệt chỉ đạo các trung tâm y tế tiếp tục cập nhật làm giàu dữ liệu, hướng tới mục tiêu năm 2026, 100% người dân Hà Nội được quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử”- TS Nguyễn Đình Hưng cho biết.
Đến nay, gần 100% bệnh viện của Hà Nội đã triển khai sử dụng CCCD thay thế thẻ BHYT; một số bệnh viện triển khai thanh toán viện phí không dùng tiền mặt. Đặc biệt, một số bệnh viện đã sử dụng ki-ốt y tế thông minh, trong đó có cây ki-ốt đa chức năng như Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Bệnh viện Đống Đa, Bệnh viện Ba Vì… “Ki-ốt thông minh đa chức năng không chỉ nhận diện, cập nhật thông tin khám chữa bệnh, mà còn có hỏi đáp, có thể thanh toán viện phí không dùng tiền mặt”- TS Hưng nói.
Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương, Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách y tế (Bộ Y tế) đánh giá, thời gian qua, ngành Y tế Hà Nội phát triển được nhiều kỹ thuật mới, chuyên sâu, hiện đại. Hiện, hệ thống y tế Thủ đô đã cung ứng khoảng 90% danh mục kỹ thuật theo phân tuyến chuyên môn kỹ thuật của Bộ Y tế. Thêm vào đó, chỉ tiêu số giường bệnh/vạn dân của Hà Nội là 37,4 giường bệnh/vạn dân; cao hơn trung bình cả nước 34 giường bệnh/vạn dân. Hiện, 100% các bệnh viện đã triển khai phần mềm HIS, kết nối dữ liệu khám chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế với cơ quan bảo hiểm xã hội; 88% bệnh viện đã triển khai ứng dụng phần mềm quản lý thông tin xét nghiệm (LIS); 10 bệnh viện triển khai bệnh án điện tử; 95% người dân có hồ sơ sức khoẻ điện tử…
Theo Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương, Hà Nội cần xây dựng hệ thống y tế Thủ đô hiện đại, cân đối, bền vững, bảo đảm mọi người dân được chăm sóc sức khỏe toàn diện, liên tục ngay tại cộng đồng. Cùng với đó, xây dựng Hà Nội thành Trung tâm y tế chuyên sâu, chất lượng cao thu hút bệnh nhân từ các tỉnh, thành phố trong cả nước và từ nước ngoài đến khám, chữa bệnh. Đồng thời, nâng cao năng lực y tế cơ sở, y tế dự phòng, bảo đảm chăm sóc sức khoẻ ban đầu, mở rộng mô hình bác sĩ gia đình. Đặc biệt, có chính sách đặc thù đào tạo, đãi ngộ, thu hút nhân tài; đẩy mạnh hơn nữa chuyển đổi số trong y tế…
Đề cập đến mục tiêu phát triển y tế Thủ đô trong thời gian tới, tại hội nghị này, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà nhấn mạnh đến 4 nhiệm vụ trọng tâm, gợi mở những định hướng mà ngành Y tế Thủ đô cần hướng đến. Một là, bám sát Luật Thủ đô năm 2024, tiếp tục nghiên cứu các chính sách và định hướng phát triển y tế Thủ đô trong những năm tiếp theo. Hai là, đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong y tế, nâng cao công tác đào tạo và chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu chẩn đoán chính xác, điều trị toàn diện nâng tầm kỹ thuật chuyên sâu tại các bệnh viện đầu ngành của thành phố. Ba là, đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý bệnh viện, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh. Bốn là, phát triển các mô hình y tế thông minh, mũi nhọn, hiện đại, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân Thủ đô và các vùng lân cận.
Với việc thí điểm lập hồ sơ sức khỏe điện tử, sổ sức khỏe điện tử, lãnh đạo UBND TP Hà Nội khẳng định điều này mang lại nhiều lợi ích. Cụ thể, người dân sẽ thay thế sổ khám bệnh giấy và sổ tiêm chủng giấy bằng sổ sức khỏe điện tử. Mỗi người dân sẽ có một sổ sức khoẻ điện tử trọn đời, từ đó đi khám/tiêm chủng tại bất kỳ đâu không còn phải mang theo nhiều giấy tờ thông tin khám, điều trị, tiêm chủng trước đó. Người dân sẽ biết và tự quản lý, cập nhật thông tin sức khỏe của bản thân và người thân trong gia đình (bố mẹ, con cái...).
Lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội cũng cho hay, để triển khai Đề án 06 giai đoạn tới, việc đầu tiên là triển khai hồ sơ sức khoẻ điện tử phải đến được 100% người dân, hồ sơ phải đi vào cuộc sống, phải vận hành tốt như người dân phải sử dụng được, bác sĩ phải sử dụng được. Tương lai, Hà Nội sẽ xây dựng Đề án Trạm y tế số, lúc đó mới sử dụng hoàn thiện hồ sơ sức khỏe điện tử.
Ứng dụng công nghệ thông minh, người bệnh và bệnh viện đều hưởng lợi
Nhìn rộng cả nước, ông Nguyễn Trường Nam, Phó Giám đốc Trung tâm thông tin y tế quốc gia (Bộ Y tế) cho biết, những năm gần đây, dù quá trình chuyển đổi số ngành Y tế đã được thực hiện nhưng vẫn còn nhiều tồn tại. Hiện nay, người dân vẫn chưa được chăm sóc sức khỏe y tế toàn diện, chưa được tầm soát, thăm khám thường xuyên. Các cơ sở y tế cũng chưa chủ động, tương tác cung cấp dịch vụ đến người dân. Nguồn lực ngành Y tế chưa được quản lý đầy đủ, nhân lực chuyển đổi số y tế chưa được quan tâm đúng mức để nâng cao trình độ, nhất là ở tuyến dưới… Lộ trình chuyển đổi số ngành Y tế đang được thực hiện nhưng tiến triển chậm do nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Chuyển đổi số không phải chỉ là vấn đề công nghệ mà là ứng dụng chuyển hoạt động y tế lên môi trường số hiệu quả. Để triển khai hiệu quả chuyển đổi số y tế, ông Nguyễn Trường Nam nhấn mạnh đến 4 nhóm giải pháp về thông tin, kết nối, hoạch định các dịch vụ y tế và tài chính. Trong đó, toàn ngành cần giải quyết những vấn đề cụ thể như: Xây dựng và liên thông dữ liệu, sử dụng nền tảng công nghệ hỗ trợ kết nối, hồ sơ sức khỏe, khám bệnh từ xa, xây dựng định mức đầu vào ngành Y tế, tính toán chi phí đầu ra…
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Doãn Ngọc Hải, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y tế công cộng (Bộ Y tế) khẳng định, y tế thông minh đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng dịch vụ y tế, giúp giảm thiểu sai sót trong chẩn đoán, tăng cường theo dõi bệnh từ xa và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quản lý bệnh viện, cơ sở khám, chữa bệnh. Trong xu hướng chuyển đổi số, các giải pháp y tế thông minh giúp giải quyết công việc thuận tiện, nhanh chóng, hiệu quả, minh bạch, cải thiện hiệu suất, tiết kiệm thời gian và nâng cao chất lượng dịch vụ; tạo ra các đột phá trong chăm sóc sức khỏe người dân. Ứng dựng y tế thông minh sẽ mang đến những thay đổi cơ bản trong thanh toán bảo hiểm y tế, quản lý nhân sự, mua sắm, đấu thầu, quản lý kho, cung ứng thuốc, lập kế hoạch, nộp thuế, lập báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động.
Ông Doãn Ngọc Hải cho rằng, để các bệnh viện, cơ sở khám bệnh triển khai y tế thông minh, hiệu quả thì nên lựa chọn thuê và trả kinh phí công nghệ theo mức độ sử dụng theo mô hình 2SRP (S-Sign in (Đăng nhập); S-Setting (Thiết lập); R- Running (Sử dụng) và P-Paying (Thanh toán). Trên cơ sở quy trình chuyển đổi số các hoạt động trong lĩnh vực y tế, khám chữa bệnh, các doanh nghiệp công nghệ cần thiết kế sản phẩm công nghệ phù hợp với đặc thù của ngành Y tế, để cơ sở y tế khai đơn giản, hiệu quả.
