Sai phạm tại cụm di tích đình, chùa xã La Phù, huyện Hoài Đức (Hà Nội):
Bao giờ thì di tích thôi ...kêu cứu
(PNTĐ) - Báo Phụ nữ Thủ đô số báo 25 ra ngày 22/6/2022, có bài liên quan đến Cụm di tích đình, chùa xã La Phù, huyện Hoài Đức “kêu cứu” do bị xâm hại. Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội trong văn bản số 1688/SVHTT-DTDT ngày 1/6/2022 đã kết luận: “Sai phạm xảy ra tại cụm di tích là do chính quyền địa phương chưa thực hiện nghiêm các quy định của Luật Di sản văn hóa và các văn bản, pháp luật liên quan về quản lý di sản”.
Làm gì để tháo gỡ vướng mắc?
Theo đánh giá của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, phương án tháo gỡ những vướng mắc hiện nay tại cụm di tích đình, chùa xã La Phù là phải đảm bảo hài hòa giữa yếu tố bảo tồn và phát triển và ổn định đời sống dân sinh. Để có cơ sở tham mưu UBND Thành phố xem xét trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phương án, trong văn bản số 1688/SVHTT-DTDT, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cũng đồng thời đề nghị UBND huyện Hoài Đức chỉ đạo UBND xã La Phù và các phòng, ban liên quan nghiêm túc thực hiện một số nội dung sau:
- Rà soát lại toàn bộ công tác quản lý đất đai tổng thể các khu vực bảo vệ di tích của đình, chùa La Phù (hiện tồn tại bao nhiêu đơn vị, cá nhân); xác định rõ thực trạng, quá trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân trong khu vực bảo vệ I và khu vực bảo vệ II của di tích đình, chùa La Phù từ trước đến nay (thống kê chính xác có bao nhiêu hộ dân được cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất trước thời điểm xếp hạng di tích, bao nhiêu hộ dân được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau thời điểm xếp hạng di tích) để đối chiếu với các quy định pháp luật và thành phố liên quan về di sản văn hóa; xác định trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân đã để xảy ra tình trạng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong khu vực khoanh vùng bảo vệ di tích đã được xếp hạng.
- Xác định chính xác thời gian các hộ dân đã sinh sống (ổn định) trong khu vực bảo vệ I và khu vực bảo vệ II của di tích để tổ chức xin ý kiến đồng thuận của nhân dân (các tổ chức, cá nhân liên quan); hiện trạng quản lý cụm di tích đình, chùa La Phù về đất đai để làm căn cứ đề xuất phương án di chuyển các hộ dân ra khỏi khu vực bảo vệ di tích, hoặc điều chỉnh chỉ giới bảo vệ di tích theo quy định của pháp luật hiện hành.
- Tổ chức đo đạc toàn bộ hiện trạng khu đất theo Biên bản, Bản đồ khoanh vùng khu vực bảo vệ I và khu vực bảo vệ II của di tích đình, chùa La Phù; trong đó, dự kiến phương án di chuyển các hộ dân ra khỏi khu vực bảo vệ di tích, hoặc điều chỉnh chỉ giới khoanh vùng bảo vệ di tích (lưu ý: diện tích đất dự kiến khoanh vùng để bảo đảm các hoạt động quản lý, phát huy giá trị di tích theo quy định pháp luật).
Căn cứ các nội dung đã được hướng dẫn, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đề nghị UBND huyện Hoài Đức tổ chức thực hiện và có văn bản báo cáo UBND Thành phố Hà Nội xem xét, quyết định để làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo đúng quy định của pháp luật và thành phố.

Bao giờ di tích hết “kêu cứu”?
Có thể thấy rằng, sự “ra đời” của văn bản số 1688/SVHTT-DTDT ngày 1/6/2022 của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội là do “Sở Văn hóa và Thể thao nhận được văn bản số 115/BC-UBND ngày 12/11/2021 của UBND xã La Phù báo cáo về việc “khó khăn, vướng mắc trong giải quyết công trình xây dựng của hộ gia đình ông Trịnh Đắc Trí liên quan đến di tích chùa Trung Hưng” (chùa La Phù); văn bản số 39/BC-UBND ngày 04/4/2022 của UBND xã La Phù về việc “báo cáo quá trình quản lý, sử dụng đất đai trong cụm di tích đình, chùa La Phù”…”.
Như vậy việc UBND xã La Phù gửi báo cáo lên Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội là vượt cấp. Tuy nhiên, Sở cũng đã “làm việc theo tinh thần vượt cấp” khi ban hành văn bản vừa trả lời, vừa mang tính hướng dẫn UBND huyện Hoài Đức thực hiện để giải quyết vi phạm đất đai tại đình, chùa La Phù, xã La Phù. Điều này cho thấy, tính chất sự việc ở đình, chùa La Phù ở mức cần được quan tâm giải quyết sớm và dứt điểm.
Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Sở Văn hóa và Thể thao có văn bản gửi UBND huyện Hoài Đức.
Ngày 1/11/2021, trước đơn kiến nghị của Ban Khánh tiết đình, chùa La Phù, huyện Hoài Đức, Sở Văn hóa và Thể thao đã có văn bản số 2758/SVHTT-QLDT ngày 1/11/2021 gửi UBND huyện Hoài Đức, trong đó Sở đề nghị “UBND huyện Hoài Đức chỉ đạo các đơn vị liên quan, UBND xã La Phù kiểm tra, xem xét giải quyết và trả lời công dân theo thẩm quyền”…và “thông báo kết quả giải quyết về Sở trước ngày 10/11/2021 để tổng hợp báo cáo UBND Thành phố theo quy định”.
Tiếp đó, ngày 3/12/2021, Sở lại yêu cầu UBND huyện Hoài Đức chỉ đạo UBND xã La Phù đề xuất phương án, tháo gỡ tại Cụm di tích. Trong văn bản này, Sở đã thể hiện quan điểm phía chính quyền địa phương “chưa đề xuất phương án khắc phục, giải pháp đối với những sai phạm đã xảy ra tại Cụm di tích đình, chùa La Phù cũng như trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có dấu hiệu sai phạm trong việc quản lý và sử dụng đất đai thuộc khu vực bảo vệ di tích đã được xếp hạng theo tinh thần chỉ đạo của UBND Thành phố tại văn bản số 2352/UBND-KGVX ngày 11/6/2020 về việc quản lý di vật, hiện vật, xây dựng, phục dựng, tu bổ, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn thành phố Hà Nội”.
Vì vậy, Sở yêu cầu UBND huyện Hoài Đức chỉ đạo UBND xã La Phù chủ trì, phối hợp với các phòng, ban chức năng của huyện đề xuất phương án giải quyết, tháo gỡ những vướng mắc đã xảy ra tại Khu di tích đình, chùa La Phù trong quá trình quản lý tại địa phương đúng theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, Sở yêu cầu cung cấp toàn bộ các hồ sơ, tài liệu có liên quan đến quá trình quản lý, sử dụng đất đai của khu di tích gửi về Sở trước ngày 15/12/2021 để làm căn cứ xem xét, tham mưu, báo cáo UBND Thành phố, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định.
Có thể thấy, tính từ thời điểm ngày 15/12/2021 mà Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đặt ra đến nay đã 6 tháng, nhưng UBND huyện Hoài Đức vẫn chưa có hồi âm.
Dư luận đang nóng lòng chờ xem, lần thứ 3 này, đến bao giờ thì những tồn tại đang xảy ra ở Cụm di tích đình, chùa La Phù sẽ được xử lý dứt điểm, nhất là khi trong văn bản mới nhất ra ngày 1/6/2022, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã không đưa ra một mốc thời gian cụ thể để UBND huyện Hoài Đức tổ chức thực hiện và có văn bản báo cáo UBND Thành phố Hà Nội.