Bệnh nặng thêm vì thuốc Đông y rởm
PNTĐ-Nhiều loại thuốc Đông y nhập lậu chưa được kiểm soát chất lượng nên không ít người, sau khi dùng thuốc, bệnh cũ chưa khỏi đã rước thêm bệnh mới.
Cho rằng, thuốc Đông y là lành tính, ít tác dụng phụ hơn thuốc Tây nên khi có bệnh, nhiều chị em tin tưởng điều trị bằng đông dược. Tuy nhiên, do nhiều loại thuốc Đông y nhập lậu chưa được kiểm soát chất lượng nên không ít người, sau khi dùng thuốc, bệnh cũ chưa khỏi đã rước thêm bệnh mới.
![]() |
Gần 6 tấn rễ, vỏ cây nghi là nguyên, dược liệu để làm thuốc bắc chuẩn bị đưa vào Hà Nội tiêu thụ vừa bị lực lượng chức năng bắt giữ |
Tưởng thuốc quý hóa… bột đất
Ống dẫn trứng bị trục trặc nên lấy chồng gần chục năm, chị Ngô Minh T. (quận Đống Đa, Hà Nội) chưa thể thực hiện thiên chức làm mẹ. Chữa trị Tây y chưa có hiệu quả, chị T. chuyển sang uống thuốc bắc do một lương y tại phòng khám đông y ở Bắc Ninh chẩn trị. Tuy nhiên, chưa hết một liệu trình điều trị, chị T. phải nhập viện cấp cứu do trống ngực đập nhanh cùng những cơn đau dữ dội ở bụng. Chị T. được xác định là nhiễm độc chì cấp. Các bác sỹ chuyên khoa cũng khuyến cáo chị T. không nên tiếp tục sử dụng bài thuốc này để chữa trị vô sinh bởi tắc hay dính ống dẫn trứng là những trường hợp chống chỉ định dùng Đông y.
Ở tuổi 40 anh Lương Duy H ở huyện Đông Anh lại thường xuyên xa lánh vợ do “đội tinh binh” suy giảm “sức chiến đấu”. Để giúp chồng lấy lại tự tin, vợ anh H. đã tìm mua thỏ ty tử - vị thuốc quý, có tác dụng bổ dương, bổ thận, đặc trị liệt dương, yếu sinh lý cho phái mạnh rất hiệu quả. Tuy nhiên, mất khá nhiều tiền thuốc tẩm bổ cho chồng suốt mấy tháng liền nhưng “đội tinh binh” của anh H. không được tiếp thêm sức mạnh mà sức khỏe của anh có chiều hướng xấu đi khi hệ tiêu hóa bị rối loạn và chức năng thận có dấu hiệu bị tổn thương. Anh H. phải nhập viện điều trị thì gia đình mới tá hỏa khi được các bác sỹ cho biết, do loại thỏ ty tử mà anh H dung… làm bằng bột đất nên không có chút hoạt chất nào. Bệnh cũ không chữa được, anh H và phải điều trị thêm để phục hồi hệ tiêu hóa và tăng cường chức năng cho gan thận sau một thời gian làm việc quá sức để đào thải những độc tố từ thuốc Đông y rởm.
Thuốc kém chất lượng ngoài vòng quản lý
Theo đánh giá của các bác sỹ chuyên khoa, sự gia tăng bệnh nhân nhiễm độc, ngộ độc đông dược trong thời gian gần đây có một nguyên nhân bắt nguồn từ việc chúng ta chưa kiểm soát được chất lượng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc nhập khẩu từ Trung Quốc theo đường tiểu ngạch với số lượng lớn.
Trong vòng 4 năm trở lại đây, kết quả kiểm tra chất lượng dược liệu bày bán trên thị trường do Viện Kiểm nghiệm thuốc trung ương thực hiện đã phát hiện nhiều vị thuốc bị làm giả hoặc không đạt chất lượng về hàm lượng, hoạt chất; một số loại bị trộn tạp chất, bột, cát…; một số khác như khương hoạt hay đông trùng hạ thảo còn bị chiết xuất hết hoạt chất, tinh dầu, chỉ còn lại bã, không có tác dụng như mong muốn. “Để tạo mùi đặc trưng, có nơi còn tẩm hóa chất cho bã thuốc nên bằng cảm quan kiểm tra, người tiêu dùng ngửi thấy mùi nhưng chưa chắc đã có thể khẳng định vị thuốc đó đảm bảo chất lượng” – GS.TS. Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Đình Lân, nguyên Trưởng khoa Ngoại, bệnh viện Y học dân tộc cổ truyền cảnh báo.
Đáng báo động là tình trạng các loại thuốc càng thông dụng, càng được sử dụng nhiều thì bị làm giả càng nhiều. Đó là ý dĩ, hoàng kỳ, khương hoạt, thăng ma, thiên ma, hoài sơn, độc hoạt, kê huyết đằng, thổ phục linh – những vị thuốc được dùng rất phổ biến trong các bài thuốc nâng cao thể trạng, điều trị tai biến mạch máu não, đau nhức xương khớp, thấp... Đây cũng là những bệnh mà đa phần chị em phụ nữ khi bước sang tuổi trung niên đều bị mắc ở các mức độ khác nhau.
“Nền y học cổ truyền dân tộc có nhiều bài thuốc, vị thuốc hay, hiệu quả chữa bệnh rất tốt. Tuy nhiên, để tìm bắt đúng bệnh, tìm đúng thầy đúng thuốc, người bệnh phải được thăm khám tại các cơ sở y tế và các phòng khám công lập có uy tín, có kinh nghiệm, sử dụng các vị thuốc có nguồn gốc, chất lượng thuốc được kiểm tra đảm bảo hàm lượng, hoạt chất qua phòng kiểm nghiệm được đầu tư đạt tiêu chuẩn” - GS.TS. Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Đình Lân khuyến cáo và cho biết thêm, hiện nay có một số phòng chẩn trị của các thầy lang, lương y không có kiến thức, thường khám bệnh và bốc thuốc theo trào lưu nên mới xảy ra tình trạng bệnh nhân bị nội tiết, dị dạng buồng trứng, lao buồng tử cung… dù bị chống chỉ định dùng Đông y nhưng vẫn được bán thuốc sử dụng lâu dài. Chưa kể, có nhiều dược liệu kém chất lượng khi đến tay người tiêu dùng còn bị nâng giá bán gấp hàng chục lần.
Đơn cử như ích trí nhân – một dược liệu được trồng nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc được Trung Quốc được gom mua với giá vài chục nghìn đồng/kg nhưng khi xuất ngược lại để bán tại Việt Nam đã tăng lên gấp gần chục lần ở mức 400.000 đồng/kg. Gần đây nhất, vụ nhập lậu dược liệu kém chất lượng tại xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm, Hà Nội, các đối tượng khai nhận, thu mua ngọc trúc, đại hoàng, đỗ trọng, tam thất… với giá 5.000 đồng/kg nhưng khi đổ buôn đã có thể bán ra với giá cao từ 2-3 lần.
Dũng Hiếu