Đổi mới sáng tạo mở - chìa khóa “đột phá” của doanh nghiệp
(PNTĐ) - Báo cáo "Toàn cảnh đổi mới sáng tạo mở Việt Nam năm 2021" cho thấy, đổi mới sáng tạo mở (ĐMSTM) chính là chìa khóa đột phá tăng trưởng của doanh nghiệp khi có thể gia tăng tốc độ đổi mới sáng tạo lên từ 3 đến 5 lần trong khi tiết kiệm được đến 30% chi phí đầu tư. Một số doanh nghiệp tiêu biểu nước ta cũng đã tích cực ứng dụng sâu sắc ĐMST mở như một văn hóa nội bộ.
Đổi mới sáng tạo (ĐMST) mở gắn liền với sự phát triển của doanh nghiệp, startup, là xu hướng thế giới đang rất được quan tâm. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp chưa biết được ĐMST như thế nào vì chưa có khung để triển khai, hoặc chưa sẵn sàng do chưa hiểu rõ cách làm. Cho nên muốn thành công, doanh nghiệp, startup cần các chuyên gia chia sẻ mô hình cho doanh nghiệp và cần đội ngũ có năng lực đi cùng doanh nghiệp triển khai mới có kết quả.
Thông tin tại hội thảo “Tăng tốc đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên đổi mới sáng tạo mở”, do Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) phối hợp với nền tảng ĐMST mở BambuUp và Đại học Fulbright Việt Nam tổ chức ngày 28/10 vừa qua, ông Đỗ Tiến Thịnh - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) chia sẻ: "ĐMST mở là một chủ đề được toàn thế giới quan tâm với hơn 1 tỷ lượt tra cứu và được rất nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn trên thế giới ứng dụng như một giải pháp, chiến lược tiếp cận khách hàng hiệu quả".
Hiện nay, ĐMST mở có nhiều mô hình mà doanh nghiệp có thể vận dụng, như: tổ chức các cuộc thi để lấy ý tưởng; thuê chuyên gia, kết nối các trường đại học, viện nghiên cứu, startup… nhằm hướng đến giải các bài toán của doanh nghiệp.
Việc mở rộng hợp tác, tăng cường kết nối, tạo điều kiện cho các hoạt động chuyển giao tri thức – giải pháp công nghệ với các nguồn lực bên ngoài sẽ là giải pháp củng cố và phát triển năng lực ĐMST cho chính Doanh nghiệp. Cùng với đó, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam hiện đang có những bước phát triển nhảy vọt, vươn lên vị trí thứ 3 trong số 6 nền kinh tế top đầu ASEAN. Bối cảnh này chính là lý do hoàn hảo để doanh nghiệp tăng tốc ĐMST mở, nắm bắt cơ hội đồng hành cùng Startup để bắt kịp với các thay đổi hiện nay.
Tuy nhiên, theo ông Trần Hoàng Thắng - Quản lý Chương trình Đổi mới Sáng tạo IPSC (Dự án “Tăng cường Năng lực cạnh tranh khu vực tư nhân Việt Nam” do Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan chủ quản), doanh nghiệp và các startup của chúng ta còn đang gặp rất nhiều khó khăn khi chưa có một quy trình ĐMST tiêu chuẩn; chưa có sự sẵn sàng cao để kêu gọi nguồn lực từ bên ngoài một cách rộng rãi và chưa có một nguồn thông tin chất lượng, đầy đủ, trọn vẹn về ĐMST.
Bởi vậy, từ góc độ người điều hành của Nền tảng ĐMST mở BambuUp, CEO Nguyễn Hương Quỳnh chỉ ra: Để có thể tăng tốc ĐMST mở thành công, doanh nghiệp cần đáp ứng 4 tiêu chí: Một là, không có nhận thức đúng đắn kèm theo sự quyết tâm thì không triển khai được. Hai là, không có kỹ năng về đổi mới sáng tạo từ khái niệm tới triển khai thì sẽ không hiện thực hóa được. Ba là, nếu không có một cấu trúc tổ chức thực hiện phù hợp thì không vận hành được. Bốn là, nếu không có cách thức thu nhận thông tin đổi mới sáng tạo một cách đa dạng, liên tục và cập nhật nhất thì quá trình thực thi sẽ không có hiệu quả.
"Có thể nói, đổi mới sáng tạo mở rất cần sự kiên định từ phía doanh nghiệp, đặc biệt là ban lãnh đạo, giám đốc để thành công. Dù vậy, cùng với đổi mới sáng tạo, yếu tố kết nối cũng là cấu phần không thể thiếu trong đổi mới sáng tạo mở. Chỉ khi kết nối doanh nghiệp trước khi đổi mới sáng tạo, đó mới thực sự là đổi mới sáng tạo mở" - bà Nguyễn Hương Quỳnh nêu quan điểm.
Chia sẻ về quá trình hợp tác cùng với một Startup về lĩnh vực Nhà thông minh bước ra từ chương trình Shark Tank Việt Nam để từng bước kiến tạo một hệ sinh thái tiện lợi nhất với chi phí hợp lý nhất cho khách hàng, ông Lại Văn Kiên - Giám đốc R&D (Nghiên cứu và Phát triển) của Tập đoàn SUNHOUSE cho hay: Nhu cầu của khách hàng có vòng đời rất ngắn và luôn thay đổi liên tục. Điều này tạo nên một áp lực rất lớn cho doanh nghiệp trong quá trình tìm kiếm và giải quyết “nỗi đau” cho tệp khách hàng mục tiêu của mình về lâu dài.
"Thông qua ĐMST mở, chúng tôi giống như một bệ phóng, với sản phẩm và nền tảng nhằm thu hút, tiếp thu tri thức từ các nguồn lực bên ngoài như sinh viên, hay đặc biệt là Startup. Chúng tôi không giới hạn nguồn lực và sẵn sàng kết hợp với các thành phần bên ngoài để hiện thực hóa các giải pháp ĐMST, giúp đem lại điều tốt nhất cho người dùng” - ông Lại Văn Kiên nói.
Như vậy có thể thấy, trong tình hình hiện nay, nếu doanh nghiệp chỉ có ĐMST thì chưa đủ, mà đổi mới sáng tạo cần đi liền với kết nối để đi nhanh hơn. Nếu đổi mới sáng tạo đi trước, sau đó mới kết nối với các nguồn lực bên ngoài để phát triển, giới thiệu các kết quả ĐMST đó thì đó vẫn là mô hình “đóng”. Nếu doanh nghiệp kết nối ra bên ngoài trước và cùng nhau ĐMST thì đó mới là ĐMST mở.
Trước đây, nền tảng của ĐMST trong doanh nghiệp là việc phát triển sản phẩm. Nhưng trong thời kỳ thay đổi liên tục và khó đoán hiện nay, khi công nghệ phát triển vũ bão, hành vi khách hàng biến thiên liên tục và thời gian để nảy sinh nhu cầu mới ngày một ngắn, lại đang đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược đột phá, ứng dụng công nghệ, ĐMST để chiếm lĩnh thị trường và thích ứng nhanh chóng với môi trường kinh doanh.
Việc tạo ra sản phẩm mới không còn quan trọng bằng việc tạo ra năng lực ĐMST bền vững cho doanh nghiệp. Do đó, bài toán đặt ra là làm thế nào có thể giúp doanh nghiệp, các startup Việt trang bị đầy đủ chuyên môn lẫn điều kiện cần thiết cho quá trình cải tiến năng lực ĐMST mở sắp tới.
