Hoàn thiện Luật Giá, tăng cường quản lý và bình ổn thị trường
(PNTĐ) - Chiều 12/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá.
Đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) nhấn mạnh sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá, đặc biệt liên quan đến giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh. Theo Luật Giá hiện hành, dịch vụ này có thể bị yêu cầu 2 lần định mức kinh tế - kỹ thuật và 2 lần phê duyệt, dẫn đến chậm trễ.
Đại biểu đề nghị sửa khoản 4 Điều 21: giao trách nhiệm ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật cho Bộ, cơ quan ngang Bộ, bỏ thẩm quyền UBND cấp tỉnh để thống nhất. Bà cũng phân tích các quy định về thẩm quyền và hình thức định giá hiện tại, nêu thực tế địa phương gặp khó khi giá dịch vụ khám chữa bệnh chưa đầy đủ, có nơi trùng lặp giá cho cùng dịch vụ giữa cơ sở trực thuộc Bộ và địa phương.
Đồng thời, đề nghị bổ sung thẩm quyền, hình thức định giá cụ thể, minh bạch, bao gồm giá dịch vụ vận chuyển cấp cứu chưa có hướng dẫn, nhằm đảm bảo phù hợp thực tiễn, giảm thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý.
Tập trung vào các nội dung liên quan đến bình ổn giá và Nhà nước định giá dịch vụ, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đồng tình với việc bình ổn giá thị trường, nhưng nhấn mạnh các biện pháp cụ thể vẫn chưa rõ ràng, đặc biệt trong việc xử lý giá cả tăng theo lạm phát hay khi Nhà nước điều chỉnh lương cơ bản.
Đại biểu lưu ý về khó khăn khi giao cấp xã thực hiện bình ổn giá do thiếu nhân sự chuyên môn, đề nghị cần quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm phối hợp với ngành chuyên môn tỉnh. Về danh mục hàng hóa bình ổn giá, ông gợi ý cân nhắc các mặt hàng như vàng, tuy không thiết yếu nhưng quan trọng với người dân. Ngoài ra, đại biểu đồng tình với quy định giảm thủ tục giấy tờ trong kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, nhưng nhấn mạnh cần kiểm tra, giám sát để tránh lợi dụng, và đề xuất quy định khung giá, giá tối đa rõ ràng cho các hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, đặc biệt là trong khu công nghiệp, khu chế xuất.
Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Lâm Đồng) đồng tình với nội dung Chính phủ đề xuất sửa đổi Luật Giá, nhất là điều chỉnh danh mục mặt hàng do Nhà nước định giá. Ông đề xuất bổ sung nguyên tắc và căn cứ định giá mang tính định lượng hơn thay vì định tính như hiện nay, nhằm đảm bảo khả thi trong thực tiễn.
Đại biểu đưa ví dụ về dịch vụ đăng kiểm, chỉ số CPI và lạm phát ảnh hưởng đến sức mua đồng tiền, nhấn mạnh cần cơ sở định lượng để điều chỉnh giá dịch vụ công thiết yếu kịp thời, minh bạch. Đại biểu đề nghị rà soát danh mục tại Phụ lục 2 để các bộ thực hiện đúng thẩm quyền, phù hợp với phân công mới sau sửa đổi Luật Giá 2023.
Đại biểu nhấn mạnh việc xây dựng cơ sở dữ liệu giá quốc gia chuẩn hóa, cập nhật hàng tuần, minh bạch thông tin, đồng thời chuẩn hóa hoạt động thẩm định giá, yêu cầu bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp và xếp hạng tín nhiệm hàng năm nhằm nâng cao hiệu quả quản lý.
Đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) đánh giá Luật Giá 2023 là đạo luật quan trọng nhưng triển khai thực tế gặp một số vấn đề: trễ chính sách, thiếu linh hoạt và chưa tương thích với các luật chuyên ngành. Đại biểu đề xuất bổ sung tiêu chí định lượng vào Điều 19 để xác định hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, như tỷ trọng trong CPI, chỉ số tập trung thị trường HHI, biến động chi phí đầu vào.
Về điều chỉnh danh mục tại Điều 20, đại biểu kiến nghị cơ chế linh hoạt cho Chính phủ điều chỉnh tạm thời trong 6 tháng, sau đó báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, đề xuất rõ ràng cơ chế kê khai giá, kiểm tra hậu kiểm, giới hạn thời gian hiệp thương giá, và chuẩn hóa cơ sở dữ liệu giá quốc gia. Mục tiêu là tạo khuôn khổ pháp lý linh hoạt, minh bạch, đảm bảo phản ứng nhanh với biến động thị trường, phù hợp với thông lệ ASEAN và nguyên tắc quản lý giá Nhà nước.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá. Qua thảo luận tại tổ, Bộ đã nhận được 29 lượt ý kiến, và xin được làm rõ một số nội dung như sau:
Thứ nhất, về phạm vi đối tượng người tiêu dùng, Bộ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và thẩm tra của Ủy ban Kinh tế - Tài chính, giữ nguyên cụm từ “người tiêu dùng” trong phạm vi điều chỉnh của luật nhằm bảo đảm tính toàn diện và thống nhất, đồng thời phù hợp với thực tiễn triển khai.
Thứ hai, về bình ổn giá và phân cấp địa phương, việc chuyển một số nhiệm vụ của UBND cấp huyện xuống cấp xã trong thực hiện bình ổn giá sẽ do UBND cấp tỉnh chủ động điều phối với các sở, ngành. Quy trình thực hiện đã được quy định tại Luật Giá 2023 và Nghị định 85, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tiễn, bao gồm việc đánh giá diễn biến giá, trình cấp có thẩm quyền quyết định biện pháp bình ổn giá.
Thứ ba, về danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá, Bộ Tài chính báo cáo rằng trong tổng kết Luật Giá 2023, danh mục hiện tại vẫn phù hợp, chưa cần điều chỉnh. Các mặt hàng thiết yếu đã được rà soát, bổ sung khi cần thiết, nên dự thảo luật giữ nguyên danh mục hiện hành.
Thứ tư, về thanh tra và kiểm tra giá, Bộ tiếp thu ý kiến và giữ nguyên thẩm quyền thanh tra trong lĩnh vực giá. Thanh tra được thực hiện bởi Thanh tra Chính phủ, đảm bảo giám sát và phát hiện vi phạm.
Thứ năm, về phân cấp định giá nhà nước, các bộ, ngành chỉ định giá các mặt hàng do Trung ương quản lý; các mặt hàng còn lại phân cấp cho UBND cấp tỉnh. Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Y tế và các cơ quan liên quan để hoàn thiện cơ chế định giá dịch vụ khám, chữa bệnh, bao quát các tình huống thực tiễn.
Thứ sáu, về kiến nghị cụ thể, các ý kiến về mức vốn góp thành viên doanh nghiệp trong hoạt động thẩm định giá và danh mục hàng hóa quốc phòng, an ninh, dịch vụ công, Bộ Tài chính tiếp thu, sẽ phối hợp với các bộ liên quan để rà soát, chỉnh lý, đảm bảo đồng bộ, minh bạch và khả thi.
Bộ Tài chính cam kết hoàn thiện dự thảo luật, tăng cường phân cấp, phân quyền, nâng cao tính chủ động, linh hoạt và hiệu quả quản lý giá, đồng thời bảo đảm phù hợp với các luật chuyên ngành và thông lệ quốc tế.
