Liệt tứ chi, nam bệnh nhân hồi phục diệu kỳ sau phẫu thuật trật đốt sống cổ nặng hiếm gặp

Là người trực tiếp điều trị cho ông Hà, TS.BS Hoàng Gia Du - Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình và Cột sống (bệnh viện Bạch Mai) cho biết: “Đây là ca bệnh khó, tổn thương nặng, lần đầu tiên tôi gặp phải trong hơn 20 năm nghiên cứu về vấn đề này. Ở Việt Nam có lẽ cũng là ca đầu tiên. Trên thế giới, tra cứu lịch sử y văn cũng chỉ có 5-7 trường hợp có vấn đề liên quan nhưng mức độ tổn thương giải phẫu cột sống không nặng bằng”.

Phân tích kỹ hơn tình trạng của ông Hà, BS Hoàng Gia Du thông tin: Người bệnh bị tổn thương trật rất nặng hai đốt sống cổ trên cùng của cột sống. Đây là vị trí liền kề với hộp sọ. Đặc biệt vùng cổ này là nơi có các mạch máu quan trọng, cấp máu cho não bộ và trục thần kinh từ não bộ đi ra để chi phối hoạt động chức năng của các quan trong cơ thể. Mặt khác, hai đốt sống tổn thương đã có hiện tượng dính lại với nhau nên rất khó khăn phục hồi giải phẫu khi phẫu thuật. Thêm vào đó, khảo sát trước khi điều trị phát hiên thấy người bệnh chỉ còn duy nhất một động mạch đốt sống (bình thường có 2 động mạch hai bên) cấp máu cho vùng não chỉ huy các hoạt động chức năng hô hấp và tuần hoàn của con người. Khi tổn thương mạch máu còn lại này người bệnh sẽ tử vong.

Do là trường hợp rất hiếm gặp, chưa có tiền lệ nên các bác sĩ bệnh viện Bạch Mai không có nhiều tư liệu để tham khảo. Ngay sau khi phân tích tình trạng bệnh nhân, bệnh viện đã khẩn trương thành lập hội đồng chuyên môn, phân tích kỹ lưỡng rủi ro và quyết định thực hiện kỹ thuật kéo nắn cột sống cổ bằng hệ thống khung chuyên dụng trước mổ: đặt khung găm vào hộp sọ, buộc vào thân mình để kéo, tách từng milimet tách hai đốt sống dính; chỉnh lại trục sinh lý giải phẫu cột sống cổ; vừa kéo vừa theo dõi.

Tuy nhiên, do người bệnh chỉ còn một động mạch đốt sống cấp máu cho não, quá trình kéo nắn có thể gây tổn thương động mạch đốt sống này và người bệnh sẽ tử vong. Do vậy, mỗi ngày người bệnh cũng chỉ được kéo từng milimet. Sau thời gian vài tuần kéo nắn, kíp mổ mới có thể thực hiện ca phẫu thuật cho người bệnh. Trong suốt quá trình này, mọi can thiệp, từ vận chuyển người bệnh tới chụp chiếu, gây mê, phẫu thuật đều phải hết sức cẩn trọng, tỉ mỉ xen lẫn tâm trạng lo lắng, hồi hộp của cả ekip. Chỉ cần một tác động nhỏ cũng có thể gây sang chấn khu vực tổn thương, đẩy nguy cơ của bệnh nhân lên cao.

“Chúng tôi như người đi trên dây khi thực hiện phẫu thuật cho người bệnh, làm thế nào để xoay sở, đặt được hệ thống cố định cột sống trong cái không gian hẹp giữa dây thần kinh và động mạch đốt sống, mà chỉ duy nhất một động mạch. Tỉ lệ rủi ro, tai biến rất lớn khi khu vực thao tác chỉ vẻn vẹn hơn 1cm², nếu đi lệch hướng dụng cụ là có thể tổn thương động mạch duy nhất còn lại, nguy cơ tử vong rất cao.

Kíp mổ gồm hàng chục y bác sĩ ở nhiều chuyên khoa khác nhau tập trung cao độ để phối hợp các thao tác một cách chuẩn xác nhất. Rất may cuối cùng ca mổ đã thành công. Điều kỳ diệu đã đến khi chỉ sau 1 ngày, người bệnh đã có thể cử động trở lại. Hiện chúng tôi đang nghiên cứu, thu thập tài liệu để công bố ca bệnh này trên tạp chí y khoa chuyên ngành của thế giới” - BS Du chia sẻ. Đang nghiên cứu, thu thập tài liệu để công bố trên tạp chí y khoa chuyên ngành của thế giới.

Từ một người phải dùng xe lăn, liệt giường, nay các chức năng cơ thể của ông Hà đã quay trở lại, có thể đi lại, cơ thể dần hồi phục. Ông nói rất vui mừng, hăng hái tập luyện. “Xin cảm ơn đội ngũ y bác sĩ giúp người bệnh như chúng tôi được bình phục và có cuộc sống trở lại bình thường. Tôi sẽ tiếp tục tập luyện, nếu có sức khỏe thì lại tiếp tục đi làm”, ông Hà nói và khuyên người bệnh không nên chủ quan, nếu có vấn đề về cột sống nên đi khám chữa bệnh ở các cơ sở chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.