Cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế bật khóc xin được hưởng mức án tù để có cơ hội trở về

Bào chữa cho bị cáo Phạm Trung Kiên trước toà, luật sư Hà Mạnh Huy cho biết, vụ án có tên là “chuyến bay giải cứu”, song, tài liệu chứng cứ cho thấy, có 3 hình thức đưa người Việt Nam về nước là chuyến bay giải cứu, chuyến bay combo, chuyến bay lẻ. Ở chuyến bay giải cứu (chuyến bay nhân đạo chỉ thu phí vé máy bay), bị cáo Kiên không nhận tiền, không liên quan gì đến. Còn ở chuyến bay combo và chuyến bay khách lẻ có thu tiền (công dân tự nguyện trả phí toàn bộ), bị cáo Kiên mới nhận tiền của doanh nghiệp và vi phạm pháp luật.

Luật sư cho biết, bị cáo Kiên đã vi phạm pháp luật, việc bị cáo nhận tiền doanh nghiệp là có thật. Tuy nhiên, HĐXX và VKS cần xem xét việc bị cáo nhận tiền như thế nào.

Luật sư phân tích: Về tội danh, VKS kết luận, bị cáo Kiên phạm tội nhận hối lộ, nhưng qua lời khai tại phiên toà và các chứng cứ liên quan, luật sư nhấn mạnh: cần xem xét lại tội Nhận hối lộ của bị cáo Kiên.

Bị cáo Phạm Trung Kiên.

Thứ nhất, về mặt chức danh, các bị cáo bị truy tố tội danh nhận hối lộ đều có chức vụ, được giao nhiệm vụ cụ thể là tham mưu, đề xuất, xét trình duyệt… Trong khi đó, về chức danh và hành vi của Kiên đều không cụ thể. Như việc giao bổ nhiệm và kết thúc nhiệm vụ thư ký của Thứ trưởng Bộ Y tế cũng không có văn bản rõ ràng, không có văn bản quyết định chức danh theo đúng pháp luật.

Bị cáo Kiên chỉ có vai trò nhận văn bản chuyển lên Thứ trưởng Bộ Y tế ký, việc ký duyệt các văn bản, bị cáo Kiên không tham gia. Thực tế, các văn bản từ Bộ Ngoại giao gửi sang Bộ Y tế đều được đồng ý và trả lời trong 3-4 ngày.

Theo luật sư Mạnh Huy, hành vi của bị cáo Kiên chưa đủ yếu tố để cấu thành tội Nhận hối lộ, mà có yếu tố cấu thành tội “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi” theo Điều 366 Bộ luật Hình sự. Trường hợp VKS vẫn xác định bị cáo Kiên phạm tội nhận hối lộ, luật sư đề nghị VKS và HĐXX xem xét đánh giá bản chất vụ việc về những cái bất cập, quy định còn thiếu sót trong việc liên quan đến quy trình để đánh giá đúng bản chất vụ việc và xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Luật sư cho biết: Một trong những nguyên nhân dẫn đến các hành vi phạm tội của các bị cáo, trong đó có bị cáo Phạm Trung Kiên là bất cập trong việc xét duyệt, thẩm định và cấp phép các chuyến bay. Cụ thể, về thẩm quyền cấp phép các chuyến bay có sự chồng chéo, không rõ ràng; không có văn bản phân công theo từng bộ trong Tổ công tác 5 Bộ; không có văn bản quy định quy trình chung cho việc xét duyệt các chuyến bay; trong mỗi bộ, có bộ có, có bộ lại không có bộ tiêu chí làm cơ sở để đánh giá doanh nghiệp có đủ điều kiện cấp phép chuyến bay, cụ thể là Bộ Y tế không có, không có quy định quản lý giám sát chi phí chuyến bay… dẫn đến trong vụ việc này, có những doanh nghiệp có thể mượn pháp nhân, liên kết pháp nhân, thậm chí chuyển nhượng giấy phép điều kiện để thực hiện các chuyến bay.

Về việc có hay không việc ép buộc của bị cáo Kiên đối với các doanh nghiệp, qua lời khai, luật sư thừa nhận có lời khai có ép buộc, có lời khai không ép buộc. Luật sư cho rằng đây là chứng cứ 50-50. Xuất phát từ nguyên tắc có lợi cho bị cáo, công nhận đây là sự thoả thuận của các bị cáo, không phải là sự ép buộc. Bởi nếu doanh nghiệp bị ép buộc, thì doanh nghiệp đó còn được nhận lại tiền, không mất khoản tiền đã bị ép phải đưa hối lộ trước đó.

Luật sư Mạnh Huy cho rằng, liên quan đến số tiền 15 tỷ đồng mà các khách lẻ đã đưa cho bị cáo trong các chuyến bay khách lẻ, luật sư cho rằng, đây là số tiền mà bị cáo Kiên đã chủ động khi với cơ quan điều tra. Thực tế, đây là chứng cứ duy nhất trong vụ án này, để thực hiện giai đoạn 2 mở rộng điều tra vụ án. Luật sư đề nghị HĐXX xem xét tình tiết giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo đối với người phạm tội tự thú hoặc tình tiết tịch cực khai báo để hỗ trợ điều tra.

Mặt khác, bị cáo Kiên còn có những tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo; bị cáo đã trả cho doanh nghiệp 12 tỷ đồng, gia đình khắc phục được 15 tỷ đồng; sáng 18/7, vợ bị cáo khắc phục thêm 8 tỷ đồng, đồng thời có đơn gửi HĐXX liên quan đến căn nhà đang bị kê biên mong muốn HĐXX có biện pháp phát mại, tịch thu để xử lý bồi thường cho bị cáo Kiên; bị cáo đạt chiến sỹ thi đua trong quá trình công tác, có thành tích xuất sắc trong phòng chống dịch được Chính phủ tặng bằng khen…Bản thân có bệnh tật, cha mẹ già yếu, con nhỏ cần có sự chăm sóc của bố, bố mẹ già yếu, bố mẹ hai bên đều là thương binh, lão thành cách mạng, là những nhà khoa học lớn trong ngành y… để xem xét bị cáo Kiên hưởng mức tù có thời hạn.

Sau lời bào chữa của luật sư, khi được HĐXX hỏi có bổ sung gì không, bị cáo Phạm Trung Kiên cho biết, hành vi phạm tội của bị cáo là đúng và bị cáo rất ăn năn hối lỗi, đồng thời gửi lời xin lỗi đến Đảng, Nhà nước và nhân dân về hành vi sai phạm của mình. Bị cáo Kiên cũng xin bổ sung một số tình tiết để làm rõ việc bị cáo không gây khó khăn gì cho doanh nghiệp.

Sau đó, bị cáo Kiên nói mình không gây khó khăn gì cho các doanh nghiệp. Theo lời bị cáo Kiên, trong tổ công tác 5 Bộ, các Lãnh đạo Bộ có 1 group viber để các lãnh đạo Bộ trao đổi với nhau.

“Khi Bộ Ngoại giao có công văn gửi xin ý kiến các Bộ còn lại về kế hoạch tổ chức các chuyến bay combo thì anh Tô Anh Dũng hoặc Đỗ Hoàng Tùng đều có thông báo trên group đó là ngày hôm nay Bộ Ngoại giao có văn bản xin ý kiến các Bộ về tổ chức chuyến bay, đề nghị lãnh đạo các Bộ quan tâm, sớm có ý kiến trả lời cho Bộ Ngoại giao. Đến gần ngày trả lời công văn Bộ Ngoại giao, anh Tô Anh Dũng, Đỗ Hoàng Tùng lại nhắc những Bộ nào chưa có ý kiến trả lời cho Bộ Ngoại giao. Căn cứ nội dung đó, có thể thể hiện 1 phần công việc của chuyến bay combo, là bị cáo không thể nào có hành động làm chậm tiến độ của chuyến bay combo, gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp”- bị cáo Kiên nói.

Hai là trường hợp một số bị cáo khai trước toà rằng bị cáo Kiên gây khó khăn cho các doanh nghiệp, bị cáo Kiên nói không hề ép các doanh nghiệp chi tiền, không thoả thuận số tiền với doanh nghiệp. Các doanh nghiệp chủ động gọi điện cho bị cáo và nói "có chút kinh phí" để cảm ơn vì đã tạo điều kiện giúp đỡ doanh nghiệp trong việc thực hiện các chuyến bay. Các doanh nghiệp đưa tiền cho bị cáo khi Bộ Y tế đã có văn bản chấp thuận cấp phép các chuyến bay thành công. "Các anh chị đưa bao nhiêu, bị cáo nhận bấy nhiêu chứ không ép buộc” - bị cáo Kiên phân trần.

Theo bị cáo Kiên, liên quan đến 15 tỷ đồng nhận từ khách lẻ, khi bị cáo nhận thức hành vi của mình đã chủ động khai nhận với cơ quan điều tra, đồng thời tích cực phối hợp với cơ quan điều tra để làm rõ hành vi phạm tối của bị cáo và những người liên quan khác. Bị cáo Kiên mong HĐXX xem xét chi tiết thành khẩn khai báo để xin được giảm nhẹ hình phạt.

“Thời điểm phạm tội, dịch Covid-19 đã bùng phát ở Hà Nội và nhiều địa phương khác, bị cáo thường xuyên tháp tùng Thứ trưởng đến công tác tại các vùng dịch như Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang và 11 tỉnh miền Tây Nam Bộ. Bị cáo bị cuốn vào guồng công việc nên không nhận thức hành vi sai trái của mình khi nhận tiền doanh nghiệp. Ngày 31/3/2022, khi bị cáo nhận thức được hành vi của mình, lúc đó, gia đình bị cáo mới biết số tiền bị cáo đã nhận của doanh nghiệp. Từ đó đến nay, gia đình bị cáo cố gắng khắc phục 100% số tiền mà bị cáo đã nhận để được khoan hồng của pháp luật và Nhà nước” - bị cáo Kiên nói.

Bật khóc trước toà, bị cáo Phạm Trung Kiên mong HĐXX và VKS xem xét để bị cáo được hưởng mức án tù để bị cáo có cơ hội trở về.