Đừng để “bún mắng”, “cháo chửi” làm hỏng ẩm thực Hà Nội
PNTĐ-Hiện nay, văn hóa phục vụ trong các ngành dịch vụ của Hà Nội rất đáng báo động, nhất là trong lĩnh vực ẩm thực.
 |
| Xếp hàng ăn phở |
Người ta đã nói nhiều đến bún mắng, cháo quát ở Hà Nội và nói có phần hơi quá lên về những trường hợp hy hữu này. Tuy nhiên, nó lại rất đúng, với ý nghĩa là phần nhô lên của tảng băng chìm về văn hóa ứng xử trong các một số ngành nghề dịch vụ của Hà Nội.
Tuy không đến nỗi quát mắng bởi chính chủ quán khi đi ăn, đi uống, nhưng khá thường xuyên gặp cảnh, thượng đế chống đũa dài cổ ngồi chờ, trong khi trên bàn ăn chỉ còn sót một hai món khai vị đã nguội ngắt hoặc đã được ăn hết nhẵn. Và thế là một vài vị khách khó tính bắt đầu lớn tiếng gọi phục vụ mang đồ lên, đương nhiên, càng gọi phục vụ càng mất hút. Và một tình huống rất dễ xảy ra là:
- Đồ của bọn anh đâu, em ơi, bọn anh đợi từ nãy đến giờ, làm gì mà lâu thế… - thực khách phàn nàn
- Các anh không biết là chúng em đang chạy cuống lên thế này à - cô nhân viên trả lời giọng giận dỗi.
Quan sát gương mặt của những thực khách Hà Nội khi bị trả lời như thế, tôi bắt gặp một vài sự tẽn tò, một số khác thì tỏ ra thông cảm. Riêng anh chàng vừa phàn nàn thì tức há mồm ra nhưng không biết nói thế nào.
Đúng là các cô nhân viên đang bận thật, chạy cuống chân lên mà không kịp phục vụ hết bàn này đến bàn khác. Mà bàn nhậu nào cũng lắm người say, và khi đã say thì họ đòi nhân viên phải hâm cả nước mắm cho họ. Cô nhân viên trả lời như vậy cũng hợp lý lắm, phải thông cảm cho các cô chứ, ai cũng là con người…
Rất nhiều thực khách phía Nam ra Hà Nội và một số tỉnh phía Bắc đã rất sốc trước thái độ phục vụ của nhân viên nhiều quán hàng nơi đây. Nếu như ở trong Nam, một quán bình dân thôi cũng có thể có một đội ngũ nhân viên phục vụ rất đông đảo (mỗi bàn nhậu có khi có hẳn một hai nhân viên đứng chầu chực để “coi sóc”, phục vụ rất tận tụy (như dắt xe, rót bia..), rất lễ phép (như chào hỏi, mời mọc…). Thì ở Hà Nội, hầu như quán nào cũng rất ít nhân viên, và có một điều lạ lùng là quán càng đông khách thì hình như nhân viên càng ít, và thái độ phục vụ càng dở tệ. Đơn giản là bởi vì mặc dù quán làm ăn ngày càng khấm khá, lượng khách tăng lên gấp đôi gấp ba nhưng chủ quán luôn có tâm lý tận dụng tối đa đội ngũ nhân viên sẵn có, không chịu tăng lên theo tỉ lệ tương ứng, kết quả là đội ngũ nhân viên cũ quá tải, sinh ra cục cằn, thô lỗ với khách.
Có quán phở, cũng vì thiếu nhân viên coi bàn hoặc thu tiền nên đã yêu cầu khách phải trả tiền trước để chắc ăn từ đầu vào, hay đứng xếp hàng rồi tự… bê bát phở về bàn ăn. Điều ngang trái hơn là vị khách mới nào chưa biết được thông lệ đó thì bị mắng cho tới tấp hoặc bị gọi giật lại, yêu cầu phải thế nọ thế kia, vì quy định của nhà hàng tôi là như vậy…
Văn hóa phục vụ trong các ngành dịch vụ của Hà Nội rất đáng báo động, nhất là trong lĩnh vực ẩm thực. Thường thì khách rất hiếm thấy nụ cười của các nhân viên trong các quán xá (tất nhiên là trừ ở các khách sạn, nhà hàng cao cấp). Nhân viên khi bưng đồ ăn ra cho khách thì đặt phịch xuống bàn, rồi quay đi không một lời mời mọc… Nhiều quán thì ông chủ tăng cường ra làm nhiệm vụ bưng bê cùng với nhân viên, và trong quá trình bưng bê, ông tiếp tục quát tháo, chỉ đạo công việc của các nhân viên khác. Và ông luôn tỏ rõ uy thế, ta đây là ông chủ, chứ không phải là một tay bồi bàn.
Thực ra, khách hàng bao giờ cũng là thượng đế và hơn thế còn là thượng đế rất khó tính, cho nên nói họ chịu chấp nhận bị “mắng”, “quát” để mua được bát bún ngon, tô cháo ngon… là điều rất phi lý. Song nó phản ánh một sự thực khác, đó là nhiều thực khách Hà Nội, do sống lâu với những điều phi lý tương tự trong văn hóa phục vụ, nên họ coi đó là rất bình thường, đúng như câu “ở gần chợ lâu ngày không biết cá tanh”. Khi cúi xuống ăn bún mắng, cháo chửi, hẳn họ đã nghĩ không có việc gì phải ầm ĩ hay tự ái nếu bà già bán hàng nọ hay cáu bẳn và thích ra oai quát tháo với tất cả mọi người. Ừ thì bà ấy nấu giỏi, đông khách, “thương hiệu” lớn thì “kiêu” là đúng thôi. Vả lại, kiêu như thế lại có vẻ thật, chứ bán hàng khéo quá lại có cảm giác… điêu điêu.
Từ cả hai phía đều như vậy, cho nên văn hóa phục vụ của Hà Nội gần như là một con số không tròn trĩnh. Cứ như thế thì hẳn là sẽ làm khó chịu ít nhiều du khách ghé tới thăm…
Nguyễn Mỹ
