Học làm chồng, làm vợ trước khi kết hôn để gia đình hạnh phúc

Phóng viên tuần san Đời sống Gia đình, báo Phụ nữ Thủ đô đã có cuộc trò chuyện với chuyên gia tham vấn và chữa lành tâm lý Vera Diệp Chi, Giám đốc công ty Đào tạo và tư vấn tâm lý Phúc An về bí quyết xây dựng hạnh phúc gia đình cho các cặp đôi chuẩn bị bước vào cuộc sống hôn nhân.

Chuyên gia tham vấn và trị liệu tâm lý Vera Diệp Chi Ảnh (nvcc)

Hiện nay, tỷ lệ ly hôn ở các cặp vợ chồng trẻ khá cao, trong đó, nhiều vụ ly hôn xuất phát từ mâu thuẫn vụn vặt. Là chuyên gia tham vấn và chữa lành tâm lý từng hỗ trợ hàn gắn hạnh phúc cho nhiều cặp đôi, chị đánh giá vấn đề này như thế nào?

Trong những năm gần đây, tình trạng ly hôn ngày một gia tăng, năm sau cao hơn năm trước. Đa số các cặp vợ chồng ly hôn trong 5-10 năm đầu chung sống. Có nhiều nguyên nhân khiến cuộc hôn nhân đổ vỡ, nhưng chủ yếu là:

Thứ nhất, nhiều cặp đôi kết hôn nhưng lại thiếu trầm trọng kiến thức về hôn nhân. Sự mơ hồ về cuộc sống chung, thiếu kỹ năng vượt qua thách thức, thiếu khả năng quản lý tài chính hay sự lúng túng khi đối mặt với các mối quan hệ phức tạp khiến nhiều bạn trẻ cảm thấy hụt hẫng, “sốc”, thất vọng… sau khi kết hôn, dẫn đến gia đình trẻ tan vỡ đáng tiếc.

Hai là, để xây dựng tổ ấm gia đình thì chung thủy và yêu thương nhau là yếu tố đặc biệt quan trọng. Vì vậy, khi phát hiện chồng/vợ ngoại tình, rất ít người có thể tha thứ cho lỗi lầm của người kia. Ngoại tình không giống với những nguyên nhân ly hôn khác, mặc dù có thể bỏ qua nhưng khó có thể quên được tổn thương mà người kia đã gây ra cho mình.

Ba là, vợ chồng không tìm thấy sự hòa hợp trong chuyện phòng the. Đây là nguyên nhân dẫn đến ly hôn phổ biến, dù nó khá tế nhị. Các cặp vợ chồng cũng ít khi hoặc không muốn chia sẻ với nhau về vấn đề này. Một cuộc hôn nhân hạnh phúc đòi hỏi phải có sự hòa hợp về mặt tinh thần và thể xác. Khi một trong hai hoặc cả hai người không đáp ứng được nhu cầu tự nhiên này thì hôn nhân có nguy cơ tan vỡ.

Sự mất kết nối, không tin tưởng, chia sẻ và tôn trọng lẫn nhau khiến cho vợ chồng “chới với” trong hôn nhân. Thiếu tâm lý và suy nghĩ cảm thông, chia sẻ khiến cuộc hôn nhân dần rơi vào bế tắc, mệt mỏi. Khi không thể chịu đựng được nữa, các cặp vợ chồng sẽ lựa chọn ly hôn để giải thoát cho nhau.

Ngoài ra, các nguyên nhân khác như cãi nhau quá nhiều, ghen tuông quá đà, vấn đề tài chính, áp lực trong các mối quan hệ khác, bạo lực gia đình… cũng khiến cho hôn nhân rạn nứt. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng mâu thuẫn ngày càng gia tăng của các cặp vợ chồng trẻ đa phần là do họ thiếu kỹ năng sống. Các cặp đôi bước vào cuộc sống hôn nhân khi chưa có chuẩn bị về tâm lý, kinh tế, sức khoẻ và hiểu biết cần thiết cho cuộc sống gia đình, quá đề cao cái tôi của bản thân, ít quan tâm đến chồng/vợ… dẫn đến mâu thuẫn, xung đột xảy ra. Trong khi đó nhận thức về cuộc sống gia đình, ý nghĩa của hôn nhân và tình yêu còn hời hợt đã khiến họ không đủ bản lĩnh và kỹ năng giải quyết, vượt qua các mâu thuẫn, dẫn đến ly hôn…

Các lớp học tiền hôn nhân và xây dựng gia đình hạnh phúc được nhiều người quan tâm. Ảnh (nvcc)

Việc thiếu kỹ năng, kiến thức về hôn nhân cần được “bổ sung” như thế nào để các cặp đôi có đủ hành trang trong hành trình xây dựng hạnh phúc lứa đôi của mình, thưa chị?

Hiện nay, trên thị trường, một số lớp học tiền hôn nhân đã được mở ra bởi các trung tâm tư vấn tâm lý hoặc trung tâm đào tạo kỹ năng sống. Thậm chí, một số kỹ năng tiền hôn nhân cũng được đào tạo lồng ghép trong các lớp học về xây dựng hạnh phúc gia đình, dành cho không chỉ các bạn trẻ chuẩn bị kết hôn, mà còn cả những cặp vợ chồng vừa kết hôn, cặp vợ chồng đang có vướng mắc, rạn nứt về hôn nhân.

Các lớp học tiền hôn nhân có vai trò rất quan trọng đối với cuộc sống hôn nhân của các cặp vợ chồng. Những khoá học tiền hôn nhân, những bài học qua sách vở sẽ giúp người trẻ có tâm thế chủ động sẵn sàng bước vào cuộc hôn nhân. Nếu kết hôn nhưng “mù mờ” cách để hôn nhân hạnh phúc, bền vững, thấu hiểu đối phương để hoà hợp lẫn nhau thì rất dễ xảy ra xung đột, cãi vã. Chính vì vậy, các lớp học tiền hôn nhân được xem như chương trình đào tạo “đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng”, giúp trang bị cho các cặp đôi đang yêu, chuẩn bị kết hôn hoặc người đã lập gia đình nhưng có xung đột trong hôn nhân những kiến thức về kĩ năng sống và tâm lý cần thiết trong hôn nhân, biết cách thấu hiểu đối phương, lắng nghe, chia sẻ và chung sống lâu dài với bạn đời một cách hạnh phúc, giữ cuộc hôn nhân của họ bền vững trước sóng gió. Trong các lớp học tiền hôn nhân, các cặp đôi sẽ được học về vấn đề liên quan đến cuộc sống như tình yêu, giới tính, khám sức khoẻ tiền hôn nhân, sinh con, xung đột và cách hoá giải xung đột gia đình, lên kế hoạch cho tương lai…

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cặp vợ chồng còn thờ ơ đến các lớp học này. Đa số các bạn trẻ còn chủ quan và cho rằng chỉ cần yêu nhau thì kết hôn sẽ luôn hạnh phúc. Có người thì cho rằng, công việc của họ đang chiếm quá nhiều thời gian nên không thể tham gia. Ngoài ra, các lớp học này tổ chức lẻ tẻ, rời rạc, chủ yếu là các lớp học do các chuyên gia tự mở, chưa có hệ thống nên công tác truyền thông chưa mạnh mẽ, rộng rãi, độ phủ sóng chưa lớn để những người chuẩn bị kết hôn hiểu được tầm quan trọng của các lớp học này.

Không phải ngẫu nhiên mà một số quốc gia trên thế giới đã xem chứng chỉ tiền hôn nhân là điều kiện tiên quyết để được đăng ký kết hôn. Tôi hy vọng, các lớp tiền hôn nhân sẽ được mở ra nhiều hơn nữa, thậm chí, có thể quy định về việc cần phải học cách làm cha, làm mẹ, làm vợ, làm chồng, cách dạy con… cho các cặp đôi để họ có tâm thế vững vàng nhất định trước khi bước vào cuộc sống hôn nhân, tránh những hệ luỵ đáng tiếc xảy ra trong hôn nhân.

Là một chuyên gia tham vấn và trị liệu tâm lý, chị có lời khuyên gì cho các cặp vợ chồng trong xây dựng gia đình hạnh phúc, hóa giải mâu thuẫn, đặc biệt là trong giai đoạn Covid-19?

Đại dịch Covid-19 kéo theo vô vàn những khó khăn, song cũng là cơ hội để các thành viên gia đình gắn kết, chia sẻ với nhau. Song, đại dịch cũng gây ra nhiều mâu thuẫn, xung đột, thậm chí bạo lực nhiều hơn trong mỗi gia đình. Chính vì vậy, để giữ gìn hạnh phúc gia đình, các cặp vợ chồng cần có những hành động cụ thể như:

Luôn duy trì tình cảm vợ chồng: Hạnh phúc chỉ có thể vun đắp bằng tình cảm chân thành. Vì vậy, mỗi người hãy luôn quan tâm, thể hiện cử chỉ yêu thương, lãng mạn với nhau. Đây là một trong những yếu tố để gia đình luôn hạnh phúc, bền vững.

Luôn lắng nghe và thấu hiểu: Vợ chồng lắng nghe, hiểu và đồng cảm với nhau sẽ giúp cho nhau có động lực vun đắp cuộc sống hôn nhân. Vợ chồng bạn chỉ cần vui vẻ, cởi mở, tâm sự với nhau về mọi chuyện, mọi suy nghĩ, mong muốn… để cùng nhau lắng nghe và hiểu nhau hơn, từ đó yêu thương và gắn bó lâu dài bên nhau.

Luôn chia sẻ và có trách nhiệm: Một trong những bí quyết giữ hạnh phúc trong gia đình là vợ/chồng phải luôn chia sẻ, có trách nhiệm với nhau trong cuộc sống, đặc biệt là gia đình mình. Dân gian thường có câu “thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn”, vì vậy, vợ/chồng hãy chia sẻ với nhau những lo toan trong cuộc sống, luôn ý thức về trách nhiệm gìn giữ hạnh phúc gia đình.

Ngoài ra, mỗi người cũng cần quan tâm đến việc luôn làm mới mình, luôn suy nghĩ tích cực, tạo cho chồng/vợ không gian riêng, biết kiềm chế cảm xúc để “lạt mềm buộc chặt”… Làm được điều này, cuộc sống gia đình bạn sẽ luôn vui vẻ, đầm ấm và hạnh phúc bền lâu dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Xin cảm ơn chuyên gia Vera Diệp Chi!

HỒNG NHUNG (thực hiện)