Tâm sự về người cha

Con lại hát bài ca giữ nước
Như năm nào cha hát “Hành quân xa...“
Chặng đường xưa cha đã từng qua
Con kiêu hãnh làm người tiếp bước

Thuở trong nôi con chưa biết được
Buổi Cách mạng về rực rỡ Mùa thu
Con chỉ nghe trong tiếng Mẹ ru.
“Con ngủ cho ngoan, cha đi đánh giặc.
Mai cha về con nắm tay cha...“*

Bao mùa thu nối tiếp trôi qua
Con lớn dậy theo cha vào bộ đội
Vượt Trường Sơn trong bom gào đạn dội
Mới hiểu mình từ Cách mạng sinh ra
Và hiểu mình có một Người Cha.
                            NGUYỄN THANH HÀO
                                * Một điệu hát ru con

Ảnh minh họa

LỜI BÌNH

“Tâm sự về Người Cha” của nhà thơ Nguyễn Thanh Hào (1941 - Hà Nội) là một bài thơ hấp dẫn, thú vị bởi tình cảm yêu thương, ngưỡng mộ, kính trọng và nhất là niềm tự hào sâu sắc ở người con đối với thân phụ mình – một nhà cách mạng lão thành.

Hoá thân vào nhân vật người con - một chiến sỹ quân đội nhân dân Việt Nam, chủ thể trữ tình mong được hát tiếp “bài ca giữ nước” người cha đã hát, bước tiếp con đường người cha mình đã đi với thái độ kiêu hãnh, tự hào. Nhịp điệu thơ đoạn mở đầu bài thật vui tươi phấn khởi, mang âm hưởng hào sảng trầm hùng của những áng sử thi dân tộc thời kháng chiến oanh liệt: “Con lại hát bài ca giữ nước/ Như năm nào cha hát “Hành quân xa... “ / Chặng đường xưa cha đã từng qua / Con kiêu hãnh làm người tiếp bước”. Đoạn thơ cuốn hút, gợi người đọc nhớ về “Bài thơ báng súng” của nhà thơ lớn Hoàng Trung Thông: “Ta lại viết bài thơ trên báng súng/ Con lớn lên đang viết tiếp thay cha/ Người đứng dậy viết tiếp người ngã xuống/ Người hôm nay viết tiếp người hôm qua”.

Lịch sử đất nước Việt Nam yêu dấu của chúng ta liên tiếp phải đương đầu với nhiều thế lực ngoại xâm. Các thế hệ người Việt luôn tiếp bước nhau trong công cuộc kháng chiến, kiến quốc, giành và giữ chủ quyền độc lập thiêng liêng. Tác giả nói tới lời ru của mẹ, dòng sữa mẹ nuôi lớn con về thể xác và lời mẹ ru cùng những bài học đạo lý ngàn đời kết tinh trong đó nuôi lớn con về tâm hồn và khí chất để con nên người. Qua lời ru của mẹ, không khí sôi sục hào hùng của Cách mạng tháng Tám và hình ảnh người cha hiện về thật đẹp, được tái hiện rất tự nhiên: “Thuở trong nôi con chưa biết được/ Buổi Cách mạng về rực rỡ Mùa thu/ Con chỉ nghe trong tiếng Mẹ ru/ “Con ngủ cho ngoan, cha đi đánh giặc/ Mai cha về con nắm tay cha... “. Ở đây hình ảnh Mùa thu được tác giả viết hoa – gợi nhớ về cuộc Cách mạng mùa thu năm 1945 hào hùng, từ đó nhân dân được làm chủ, con người thoát khỏi gông xiềng áp bức. Trong những người làm nên khởi nghĩa tháng Tám lịch sử ấy có người cha. Vậy chủ thể người cha trong bài thơ là ai? Người đó sống như thế nào để được đứa con tình nguyện và “kiêu hãnh làm người tiếp bước” như thế? Tác giả Thanh Hào cho biết: “Tâm sự về Cha” ra đời năm 2010 nhân kỷ niệm 55 năm Cách mạng tháng Tám thành công. Thơ viết tặng cụ Trần Hữu Chức (bí danh Việt Điểu) quê xã Thuần Mỹ, Ba Vì.

Ảnh minh họa

Lúc đó cụ đã 95 tuổi nhưng vẫn nhanh nhẹn, minh mẫn. Cụ rất thích bài thơ, cẩn trọng lồng khung kính để cạnh bàn thờ. Cụ là cán bộ lão thành cách mạng, từng tham gia cướp chính quyền thời kỳ khởi nghĩa tháng Tám, làm Huyện đội trưởng huyện Bất Bạt. Khi hoạt động bí mật, nhiều lần nhờ mưu trí cụ đã thoát chết trong những cuộc vây ráp của địch. Các con cụ: người tham gia bộ đội chống Mỹ, người làm cán bộ, người khác dạy học. Trước nghỉ hưu, cụ là Giám đốc Lâm trường Sông Đà. Năm 2015, cụ tạ thế vừa tròn một trăm tuổi. Cụ là người cha mẫu mực, một tấm gương cao đẹp ở vùng quê Ba Vì. Viết về một bậc tiền bối, một người cha đáng kính trọng như vậy nên kết bài tác giả nói về sự tiếp nối của lớp con cháu hiện tại: “Bao mùa thu nối tiếp trôi qua/ Con lớn dậy theo cha vào bộ đội/ Vượt Trường Sơn trong bom gào đạn dội/ Mới hiểu mình từ Cách mạng sinh ra/ Và hiểu mình có một Người Cha”. Bài thơ tuy chỉ nói về người cha trong một gia đình nhưng không bó hẹp ở đó, ý thơ có chiều sâu khái quát về sự kế thừa tiếp nối của hậu thế đối với các bậc tiền nhân.

Tục ngữ có câu “Cha nào con nấy”, “Con hơn cha là nhà có phúc”. Tin rằng tấm gương người cha sẽ khích lệ những người con tiếp bước vững chắc truyền thống vẻ vang của gia đình và của quê hương.

NGUYỄN THỊ THIỆN