Làm rõ nội dung “miễn viện phí ở mức cơ bản” trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế

Dự thảo Nghị quyết bao gồm 7 điều: điều 1 về phạm vi điều chỉnh; điều 2 về mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân; điều 3 về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế; điều 4 về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe; điều 5 về đất đai, thuế, tài chính; điều 6 về tổ chức thực hiện; điều 7 về điều khoản thi hành.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày

Trên cơ sở rà soát các vướng mắc, khó khăn, bất cập của lĩnh vực y tế hiện nay, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, dự thảo Nghị quyết dự kiến sẽ tập trung giải quyết các vấn đề mạng tính đột phá, chiến lược để kịp thời thể chế hóa Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị và để phát triển lĩnh vực y tế như sau:

Nhóm chính sách về giảm chi phí y tế cho người dân, từ năm 2026 thực hiện khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Lý do đề xuất, đây là chính sách mới của Đảng cần được Quốc hội cụ thể hóa để có căn cứ pháp lý cho việc tổ chức triển khai thực hiện; phù hợp với thẩm quyền của Quốc hội về quy định chính sách cơ bản về kinh tế, xã hội tại điểm c khoản 1 và điểm c khoản 2 Điều 5 Luật Tổ chức Quốc hội.

Để phù hợp với quy định của Nghị quyết số 72-NQ/TW “Triển khai khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí cho người dân ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên” và khả năng cân đối của ngân sách, Chính phủ đề xuất: Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên; tổ chức phối hợp giữa các hoạt động khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, kiểm tra sức khỏe của học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp, khám sức khỏe cho người lao động theo quy định và khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế để khám bệnh miễn phí và hoàn thành việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân và giao Chính phủ xác định các nguồn kinh phí phù hợp để thực hiện.

Nguồn kinh phí thực hiện bảo đảm từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó: khám sức khỏe định kỳ do doanh nghiệp chi cho người lao động theo quy định, Quỹ bảo hiểm y tế, ngân sách Nhà nước...

Trong đó, ngân sách Nhà nước chi cho các đối tượng ưu tiên trước, ước khoảng 6.000 tỷ đồng/1 năm và có thể tăng dần theo khả năng cân đối.

Về khám sàng lọc miễn phí, kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035. Chính phủ cũng đề xuất miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Lý do đề xuất: đây là chính sách mới của Đảng cần được Quốc hội cụ thể hóa để có căn cứ pháp lý cho việc tổ chức triển khai thực hiện; phù hợp với thẩm quyền của Quốc hội về quy định chính sách cơ bản về kinh tế, xã hội tại điểm c khoản 1 và điểm c khoản 2 Điều 5 Luật Tổ chức Quốc hội.

Để phù hợp với quy định của Nghị quyết số 72-NQ/TW “Từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí, trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình” và khả năng cân đối của ngân sách, Chính phủ đề xuất: từ năm 2027, thực hiện mức hưởng trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế 100% cho đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo, đối tượng người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Nguồn kinh phí thực hiện: tác động của Quỹ Bảo hiểm y tế khi tăng mức hưởng của các nhóm đối tượng này ước tính khoảng từ 455 tỷ đồng đến 2.738,9 tỷ đồng.

Đồng thời, Chính phủ cũng đề xuất cho phép thực hiện thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu của người dân.

 Chủ nhiệm ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, với nội dung mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân (điều 2), Ủy ban thấy rằng nội dung quy định về khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần từ năm 2026 liên quan đến hoạt động phòng bệnh. Do đó, đa số ý kiến đề nghị chuyển nội dung này vào dự án Luật Phòng bệnh (xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10), trong đó quy định rõ nguyên tắc về cơ chế tài chính, đối tượng áp dụng, lộ trình ưu tiên, thời điểm thực hiện và giao Chính phủ quy định chi tiết. 

Có ý kiến đề nghị giữ nội dung này tại dự thảo Nghị quyết. Có ý kiến đề nghị cân nhắc sử dụng cụm từ “lộ trình ưu tiên” và sửa thành “theo lộ trình và nhóm đối tượng ưu tiên” để bảo đảm rõ nghĩa. 

Đối với khoản 2 quy định chính sách miễn viện phí, Ủy ban thấy rằng nội dung của khoản 2 chỉ quy định về thay đổi chính sách đối với người tham gia bảo hiểm y tế và sẽ thực hiện theo lộ trình từ năm 2027 đến năm 2030 (áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế).

Do đó, đa số ý kiến cho rằng khoản 2 chỉ cần quy định nguyên tắc và giao Chính phủ nghiên cứu trình Quốc hội xem xét, thông qua sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế trong năm 2026 (bổ sung nhiệm vụ này vào điều 6 dự thảo Nghị quyết). 

Ủy ban đề nghị Chính phủ làm rõ nội dung “miễn viện phí ở mức cơ bản”trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế. Việc tăng mức hưởng trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế là so với mức cơ bản hay mức nào.